Volgens de bisschoppen van Rusland staan katholieken voor een “ernstige morele keuze” wanneer ze gemobiliseerd worden voor de oorlog. Ze roepen de regering op om gewetensbezwaren te erkennen.

“De confrontatie in Oekraïne is uitgegroeid tot een grootschalig militair conflict en heeft al duizenden levens geëist. Dat ondermijnt het vertrouwen en de eenheid tussen landen en volkeren en bedreigt het bestaan van de hele wereld”, schrijft de in Moskou gevestigde bisschoppenconferentie in een pastorale brief.

De brief, waarin ook de Catechismus van de katholieke Kerk wordt geciteerd, werd gepubliceerd op 28 september, een week na Poetins aankondiging dat minstens 300.000 reservisten worden opgeroepen om te vechten. De oorlog in Oekraïne verloopt de laatste tijd allesbehalve voorspoedig voor de Russische president: in een tegenoffensief hebben Oekraïense strijdkrachten grote delen van hun land heroverd.

‘Vervuld van verdriet’

De bisschoppen schrijven dat hun harten “vervuld zijn van verdriet en machteloosheid” over het onvermogen om “de situatie resoluut te veranderen en verdere slachtoffers te voorkomen”, en voegden eraan toe dat de mobilisatie katholieken voor een “zeer ernstige morele keuze” stelt.

De oorlog in Oekraïne veroordelen, durven de bisschoppen in hun brief niet aan. Ze leggen uit dat landen in sommige gevallen het recht hebben om wapens te gebruiken, bijvoorbeeld om verdere slachtoffers te voorkomen.

“De Kerk herinnert de overheid eraan dat zij een rechtvaardige oplossing moet vinden wanneer iemand uit overtuiging weigert de wapens op te nemen”, stellen de bisschoppen daar tegenover. “Dit recht is vastgelegd in de grondwet van de Russische Federatie: wij roepen op tot de consequente naleving ervan.”

Geestelijken

De bisschoppen reageren ook op de vrees dat katholieke geestelijken zouden kunnen worden opgeroepen om te vechten. Ze melden dat het voor priesters en religieuzen “onmogelijk is om deel te nemen aan vijandelijkheden, in overeenstemming met zowel oude kerkelijke regels als huidige internationale verdragen”.

“Aan al onze gelovigen herhalen wij de oproep tot meer gebed en vasten voor een rechtvaardige en veilige wereld,” voegen de bisschoppenconferentie aan hun boodschap toe. De brief is ondertekend door de voorzitter van de Russische bisschoppenconferentie, de in Italië geboren aartsbisschop Paolo Pezzi. “Wij vragen de priesters de heilige Mis op te dragen voor het behoud van vrede en gerechtigheid, door het eucharistisch gebed aan verzoening en het beschermen van mensenlevens op te dragen.”

De aankondiging van de mobilisatie zorgde voor veel angst onder de Russische bevolking, waaronder katholieken. Volgens een – uit veiligheidsoverwegingen anonieme – Russische priester proberen katholieken de mobilisatie te ontvluchten. “Sommige jongeren hebben het land al verlaten, anderen proberen nu ook naar het buitenland te vluchten.” Veel katholieken in het land zijn volgens hem overtuigd anti-oorlog.