Mensen die lijden aan langdurige restklachten na een coronabesmetting kunnen sinds kort voor hun herstel terecht bij Wishful Singing. Het a capella ensemble heeft samen met longspecialisten een online programma ontwikkeld voor adem- en zangoefeningen: Zing je sterk.
Volgens een eerste schatting van het RIVM kampt ongeveer twintig procent van de positief geteste mensen na zo’n vijf weken nog met restklachten. Van longfunctiestoornissen is bijna nooit sprake; meestal gaat het om klachten als vermoeidheid, kortademigheid, depressieve gevoelens, concentratieproblemen en hoofdpijn. Ze vallen onder de noemer ‘long-Covid’. De klachten kunnen nog maandenlang aanhouden.
Marleen van Os, één van de zangeressen van Wishful Singing, legt uit hoe zingen mensen beter maakt: “Het probleem bij een deel van deze patiënten is dat ze op een verkeerde manier ademhalen. Ze zitten te hoog in hun ademhaling en hebben therapie nodig om de lage adem weer toe te passen. Wij proberen met onze oefeningen het uitademen te verlengen, waardoor het inademen weer een reflex wordt. Hierdoor krijgen de patiënten de juiste adembeweging weer terug.”
“Maar eigenlijk hebben de mensen ook op andere manieren baat bij het zingen”, vervolgt Van Os. “Door samen te zingen maakt het lichaam het hormoon endorfine aan. Dit zijn stofjes waar je blij en gelukkig door wordt. Voor sommigen is alleen al het contact met anderen helpend. Verder hopen we dat dit ook wat doet met de angstproblematiek die toch regelmatig bij deze mensen speelt. Het lijkt er namelijk op dat sommige long-Covid-patiënten angstig zijn geworden door het gevoel dat ze minder zuurstof kregen. Door dat paniekerige gevoel zijn ze hoger gaan ademen, wat ze nu weer moeten afleren.”
Een soortgelijk programma bestond al in Engeland, vertelt Van Os. De Engelse schoonmoeder van één van de zangeressen attendeerde hen op het inmiddels razend populaire herstelprogramma Breathe van de Engelse nationale opera. “We hebben contact met hen opgenomen. Maar ze hadden het zo druk dat ze geen tijd hadden voor een samenwerking met ons in Nederland. Dus besloten we de ideeën zelf uit te werken.”
Het resultaat is de zes weken durende cursus Zing je sterk. Wekelijks vindt er een groepssessie plaats via Zoom en er is een app met video’s voor oefeningen die mensen zelfstandig kunnen uitvoeren.
“Je hebt geen zangtalent nodig voor deze cursus”, vertelt Van Os. “Mensen hoeven ook niet onzeker te zijn over hun eigen stem, want alles gaat op mute”, lacht ze. Natuurlijk blijft het niet alleen bij ademhalings- en stemoefeningen. Er wordt ook lekker gezongen, zegt de zangeres. “Heel veilig en laagdrempelig vanuit huis, in de eigen woonkamer.”
“We zingen veel mooie liedjes met mooie teksten. Zo zingen we ‘Avond’ van Boudewijn de Groot en ‘Zing-vecht-huil-bid-lach-werk en bewonder’ van Ramses Shaffy. Voor de variatie maken we ook gebruik van een Surinaamse en Hindoestaanse gastzanger.”
De eerste sessie vond 8 juni online plaats. De reacties waren positief. Op 16 juli zullen de circa 150 deelnemers op unmute gaan en is er een slotconcert in concertgebouw de Vereniging in Nijmegen dat ook online te volgen is.
Het slotconcert betekent niet het einde van Zing je sterk. “Inmiddels staan er al meer dan vijfhonderd mensen op de wachtlijst. Daarom willen we in september een nieuwe serie met lessen starten. Omdat het programma kosteloos wordt aangeboden, is er een crowdfunding gestart. We willen meer zangdocenten opleiden om ons te helpen bij de cursussen.”
Het ensemble wordt ondersteund door verschillende longartsen en revalidatieartsen uit diverse ziekenhuizen in Nederland. De cursus is ontwikkeld in samenspraak met een longfysiotherapeut. Via het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen loopt er een onderzoek naar de effectiviteit van deze pilot.
De zangeressen kennen elkaar van Het Nationaal Jeugdkoor. Er was een duidelijke klik tussen hen en ze besloten om samen verder te gaan in female a cappella, een muziekgenre dat weinig voorkomt. In katholieke kringen is Wishful Singing vooral bekend vanwege de optredens rondom Kerstmis en vanwege de cursus gregoriaans zingen met Herman Finkers.
