Kerken wordt dringend geadviseerd om in oktober het maximum aantal deelnemers aan vieringen te beperken tot dertig en geen samenzang toe te staan. Dat is de uitkomst van een overleg tussen minister Grapperhaus en het Interkerkelijk Overleg in Overheidszaken (CIO). De Nederlandse bisschoppen komen deze week met een reactie.

Het overleg vond maandag plaats na enkele zondagsdiensten in een kerk in Staphorst, die door 600 mensen werden bezocht en waarbij werd gezongen. Hoewel er strikt genomen weinig fout lijkt te zijn gegaan, deden de diensten in tijden van strengere coronamaatregelen veel stof opwaaien.

Reactie Nederlandse bisschoppen

De Nederlandse bisschoppenconferentie komt later deze week met een ‘vertaling’ van het advies voor parochies, zegt woordvoerster Anna Kruse.

Op vragen naar de mogelijke uitkomst van dat beraad kon ze niet ingaan. Het advies kwam volgens Kruse tamelijk onverwacht, omdat het overleg “naar voren geschoven” was. “Intern moeten we eerst overleggen.”

De kritiek dat de bisschoppen er niet al eerder bij betrokken waren, berust volgens haar op “een misverstand. Bisschoppen worden niet rechtstreeks door de minister geconsulteerd. De Kerk heeft twee afgevaardigden binnen het CIO, die regelmatig ruggenspraak houden met bisschoppen”.

Huidig coronaprotocol Kerk

Het maximum aantal Misbezoekers hangt op dit moment af van de ruimte die in een kerk beschikbaar is om aan de maatregelen uit het kerkelijk ‘coronaprotocol’ te voldoen. Samenzang tijdens de Mis is volgens het protocol niet toegestaan.

Aanscherping maatregelen zou pijnlijk zijn

Pijn zou een mogelijke aanscherping van de kerkelijke coronamaatregelen hoe dan ook doen.

Zo zegt de plebaan van de kathedraal van Rotterdam, Michel Hagen: “Wij komen van een situatie van nul naar dertig en vervolgens naar ruim honderd bezoekers in een Mis. Terwijl er voor de coronatijd wel driehonderd kerkgangers plaatsnamen in onze grote kathedraal.”

De katholieke kerken die hij kent, houden zich al aan een streng protocol, benadrukt Hagen. “In onze kathedraal vindt er bij binnenkomst als extra maatregel ook een temperatuurscan plaats.”

Weinig besmettingen bij vieringen

De priester wijst op RIVM-cijfers waaruit blijkt dat religieuze vieringen slechts voor 0,3% van het aantal coronabesmettingen zorgen. De nieuwe maatregel, stelt hij, levert hooguit 0,2% voordeel op.

Bijna de helft van de besmettingen (47,7%) vindt volgens het RIVM thuis plaats, andere bij familie (15,9%), op het werk (15,8%) en in verpleeghuizen (18,7%).

Meer maatwerk

Hagen zou vanuit de overheid ook graag wat meer maatwerk en alternatieven zien, “zo lijkt dit toch teveel op een strafexercitie”.

“Waarom niet een advies om vaker de temperatuurscan in te zetten en mondkapjes in de kerk te dragen? En in gebieden waar de verspreiding erg laag is en de kerk groot genoeg, zou het aantal kerkgangers wat hoger mogen zijn. Ook zou ik de ruimte die kinderen hebben meer benadrukken.”

‘Ons deel dragen’

In de discussie of het een inbreuk is op de godsdienstvrijheid, wil hij zich niet mengen. “Het gaat nu formeel om een verzoek. Kerken werken loyaal mee aan de samenleving. Dat doen we in de kathedraal al vanaf het begin van de pandemie. We moeten gewoon ons deel van de last dragen.”

‘Duidelijk voor de gelovigen’

Verschillende pastoors lieten op sociale media al weten dat ook van plan te zijn. Zo schrijft Hans Pauw, pastoor van de Achterhoekse Maria Laetitia-parochie, op Facebook het oordeel van de bisschoppen af te wachten en zich daaraan te zullen houden: “Omdat wij het belangrijk vinden dat alle RK kerken en parochies in ons land zoveel mogelijk één lijn trekken. Dat is wel zo duidelijk voor de gelovigen in deze toch al onzekere tijd.”

‘Gehoor geven’

Zijn Twentse collega Marc Oortman merkt op: “Dit stelt het pastoraal team voor een dilemma, maar wij willen zeker gehoor geven aan de oproep van minister Grapperhaus en voorkomen dat het beeld ontstaat dat onze kerk niet zou meewerken aan de richtlijnen die gegeven worden door de burgerlijke overheid.”