De Vaticaanse Musea bieden een virtuele rondleiding aan door onder meer de kamers met fresco’s van Rafaël. Maandag was het vijfhonderd jaar geleden dat de grote renaissanceschilder overleed.
De virtuele tour biedt 360 graden zicht op de stanza. Na vele jaren werk zouden de laatste restauraties deze week officieel worden onthuld. Nu bezichtiging door de coronacrisis niet mogelijk is, zien de musea een alternatief in een virtuele tour op hun website.
De briljante schilder werd in 1483 als Raffaello Sanzio geboren in het Italiaanse Urbino. Onder zijn bekendste werken zijn De school van Athene en De Gedaanteverandering, die beide in de Vaticaanse Musea te zien zijn.
Rafaël werkte van 1508 tot 1520 in Rome, waar hij de pausen Julius II en Leo X diende. Hij stierf op Goede Vrijdag in het jaar 1520 op 37-jarige leeftijd.
Volgens kunsthistorica Elizabeth Lev is het gemakkelijk te begrijpen waarom Rafaël wordt geprezen als een voorbeeld van ‘katholieke excellentie’.
“Rafaël produceerde een aantal zeer krachtige altaarstukken”, zegt Lev tegen nieuwsdienst CNA. “In sommige gevallen creëerde hij zelfs nieuwe soorten iconografie, vooral in de Madonna van Foligno en zijn Sint-Ceciliapaneel in Bologna. Hij vond het ‘heilige gesprek’ opnieuw uit; dit zijn schilderijen waarin heiligen met Maria en Jezus in dialoog gaan en de toeschouwers verwelkomen in dieper gebed en contemplatie.”
Volgens Lev is het zinvol om in de Goede Week na te denken over Rafaëls verbeelding van de Gedaanteverandering van Christus. Dat werk schilderde hij vlak voor zijn dood, en “tijdens zijn begrafenis werd het op zijn graf gelegd”.
“In dit werk schildert Rafaël twee verschillende gebieden. In het onderste gedeelte proberen de apostelen een jongen te genezen die bezeten is door demonen. In het bovenste gedeelte openbaart Jezus zich aan Petrus, Jakobus en Johannes en kondigt God de Vader aan: ‘Dit is mijn geliefde Zoon. Luister naar hem.’”
Het schilderij biedt hoop aan mensen, die vaak bang en verward zijn. “Ze proberen dingen te beheersen die ze niet kunnen beheersen. Ze worstelen zinloos in de schaduw. Maar als je je blik opheft, zie je Jezus. Alles is ondergeschikt aan Hem en Hij verschijnt als getransfigureerd, een dynamisch, krachtig Licht dat de oprukkende duisternis kan afweren. Wat een inspirerende manier voor ons om Jezus in deze donkere dagen voor te stellen.”
“De meesten van ons leiden een zeer druk leven dat abrupt werd stopgezet door de quarantaines. Omdat we deze dagen allemaal de deugd van geduld moeten uitoefenen, kunnen we ook de vaardigheid herontdekken om zorgvuldig naar dingen te kijken, en details en sereniteit leren waarderen. En nergens komen die kwaliteiten beter tot uiting dan in de kunst van Rafaël”, aldus Lev.
Rafaël schilderde de fresco’s in het pauselijk paleis op hetzelfde moment dat Michelangelo vlakbij aan de Sixtijnse Kapel werkte.
“Michelangelo was acht jaar ouder dan hij en werkte al in de Sixtijnse kapel toen Rafaël arriveerde om de appartementen van paus Julius te beschilderen. De twee hadden een totaal andere kijk op schilderen. Rafaël schilderde zoals Leonardo; met zorgvuldige achtergronden en elegante composities. De figuren van Michelangelo waren meer als beeldhouwwerken en monumentaal”, legt Lev uit.
“Terwijl deze twee titanen stilistisch met elkaar in botsing kwamen, werden de grootste kunstwerken ter wereld geboren.”
Overigens is onder meer ook de Sixtijnse Kapel opgenomen in de virtuele rondleidingen van de Vaticaanse Musea.
Wie meer van Rafaël wil zien, kan terecht op YouTube. Expositiecentrum Scuderie del Quirinale in Rome hield eerder dit jaar een grote tentoonstelling over hem. Die moest 72 uur na de opening op 5 maart worden gesloten vanwege de coronamaatregelen.
In een filmpje op YouTube kunnen kunstliefhebbers over de hele wereld nu toch een glimp opvangen van de schilderijen in deze tentoonstelling.
>> Klik hier voor de virtuele tours van de Vaticaanse Musea.
>> Klik hier voor het YouTube-kanaal van het Quirinale.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
