Orthodoxe christenen in Nederland zijn sinds enige tijd een psalter rijker. Gezien de groei van de orthodoxe Kerk in Nederland “was dat alleen maar logisch”, aldus Stefan van Dijk van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG).
Het NBG en het St. Irenaeus Instituut, het theologische instituut voor het oosterse christendom aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, werkten nauw samen om een nieuw psalmenboek te vertalen, om zo het groeiende aantal orthodoxe gelovigen in Nederland te ondersteunen.
“Het psalter in de orthodoxe traditie is anders omdat het een andere brontekst heeft”, legt Stefan van Dijk, die verantwoordelijk is voor de publicatie van het psalmenboek, uit. Protestantse en katholieke psalters zijn vertaald uit de Hebreeuwse brontekst. “Dit in tegenstelling tot het orthodoxe psalter, dat uit de Griekse Septuaginta is vertaald. Daarnaast is er een extra psalm te vinden en is de indeling van het psalter heel anders.”
Theodoor van der Voort, priester van de Russisch-orthodoxe parochie van Deventer, legt uit hoe orthodoxe gelovigen het boek gebruiken. “De functie van een psalter is veelzijdig. Ten eerste zingen we psalmen in hun geheel. Daarnaast is er de zogenaamde Kathismata, een verdeling van het psalter in twintig delen. In vespers en metten wordt een van deze twintig delen voorgelezen, waardoor het hele psalter in een week wordt gelezen.”
Normaal gesproken beslist de bisschop welke vertalingen en literatuur gebruikt mogen worden. In het geval van Theodoor van der Voort is dat metropoliet Jean de Dubna van Parijs, maar Van der Voort geeft aan dat daar niet streng mee wordt omgegaan.
“Wij hebben als parochies binnen het bisdom veel vrijheid. Onze bisschop zit in Parijs en gaat zich natuurlijk niet bemoeien met welke vertalingen wij gebruiken. Onze bisschop verwacht dat we ons gezond verstand gebruiken bij het kiezen van onze eigen vertalingen. In de praktijk gebruikten we altijd de vertaling van vader Adriaan uit de jaren vijftig.”
“Ik hoop dat het eerste orthodoxe psalter een teken is van samenwerking tussen christenen van westers en oosters christendom”
Tweet dit!
Veel liturgische teksten werden vertaald door vader Adriaan van het St. Johannes de Doper-klooster in Den Haag. Vader Theodoor denkt niet dat hij met dit nieuwe psalter een stukje Nederlands-orthodoxe geschiedenis weggooit.
“Deze vertaling is een stuk moderner en sluit beter aan bij het taalgebruik van de moderne generatie. Zo gebruik ik nog het woord ‘gij’ om te verwijzen naar God, maar in het psalter wordt dat woord niet gebruikt.”
“De eerste orthodoxe gelovigen in Nederland lazen en spraken de Bijbel in hun moedertaal. Nu de kinderen van die eerste gelovigen Nederlands als eerste taal spreken en er ook autochtone Nederlanders aansluiting vinden bij de orthodoxe Kerk, is het voor ons logisch dat deze groep een psalmvertaling uit de oorspronkelijke traditie krijgt”, vindt Stefan van Dijk.
In het orthodoxe psalter worden vaak gebeden van heiligen verwerkt, maar dat is in dit psalter niet het geval. “Al is het de wens van het St. Irenaeus Instituut om meer oude gebeden van orthodoxe heiligen naar het Nederlands te vertalen.”
“Ik hoop dat het eerste orthodoxe psalter een teken is van samenwerking tussen christenen van westers en oosters christendom”, vervolgt Van Dijk. Hij is daarnaast tevreden met de samenwerking met het St. Ireneus Instituut. Dat zorgt voor hoop bij Van Dijk: “Ik hoop dat de samenwerking tussen orthodoxe organisaties en westerse christenen alleen maar verder zal toenemen.”
Het stereotype dat orthodoxe Kerken erg op zichzelf gericht blijven, klopt volgens priester Theodoor van der Voort niet. “We hebben heel goede contacten met andere Kerken. Het is niet zo dat we ons afzijdig houden van andere geloofsgemeenschappen. We zitten in de Raad van Kerken, we zitten in allerlei commissies. In mijn ervaring bestaat dat stereotype niet.”
Volgens Theodoor van der Voort krijgen orthodoxe gemeenschappen steeds meer wortels in Nederland. “Er is een hoge toeloop van Nederlanders, vooral jonge mannen, naar orthodoxe parochies. Ze sluiten zich niet alleen aan, maar zijn ook actief binnen de parochie. Sommigen gaan zelfs nog verder. Een van onze parochianen is ingetreden in het orthodoxe klooster op het eiland Mull in Schotland. Een andere parochiaan van ons is priesterstudent.”
Van Dijk ziet de groeiende groep orthodoxe gelovigen niet als ‘concurrentie’: “Aan de randen van het kerklandschap voelt men misschien een concurrentiegevoel, maar het christendom in Nederland is in dergelijke mate een minderheid dat de meeste christenen blij zijn dat er een Kerk is waar jongeren toetreden, ook als het niet hun eigen Kerk is.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
