“Er is duidelijk iets nieuws op komst, er staat iets te gebeuren dat een positieve dynamiek op gang brengt.” Met deze woorden starten de Belgische bisschoppen hun eindrapportage na een periode van luisteren en onderscheiden in alle bisdommen van het land.
De Belgen, zo staat te lezen in de ‘synthese’ van de verschillende bisdomsrapporten in het kader van de synode over synodaliteit, willen een solidaire Kerk die niemand buitensluit en openstaat voor samenwonende, hertrouwde en homoseksuele stellen. Een Kerk die gehuwde priesters op korte termijn, en vrouwelijke priesters op den duur, toestaat. Een Kerk die buiten de gebouwen present is en in eigentijdse taal communiceert.
Belgische katholieken lijken vooral te hunkeren naar een cultuuromslag in de Kerk. Het huidige kerkbeeld is dan ook niet positief: de Kerk wordt door veel gelovigen als klerikaal en hiërarchisch ervaren. Sommigen vinden de Kerk te moraliserend en ver van hen verwijderd. Anderen vinden de Kerk juist te schuchter.
“We dromen van een Kerk die een verbindende rol kan spelen en oog heeft voor de veranderingen in de maatschappij”
Tweet dit! Veel gelovigen zijn bezorgd over de secularisering in de samenleving en de vergrijzing in katholieke kring. Ook valt een naar binnen gekeerde houding van de Kerk bij velen niet goed. De Kerk zou te veel bezig zijn met de eigen organisatie in plaats van met de missionaire opdracht.
Aan de andere kant vinden veel mensen de Kerk een gastvrije plek van vrede en hoop. Het samen bidden en vieren wordt vaak positief ervaren, evenals de schoonheid in de Kerk.
“We dromen van een Kerk die een verbindende rol kan spelen, die openstaat voor leven gevende kerkplekken en oog heeft voor de veranderingen in de maatschappij”, luidt de wens van katholiek België. De Belgen wensen een inclusieve Kerk “zonder onderscheid of oordeel, barmhartig en vreugdevol. Een Kerk die ons zendt in de wereld en naar mensen toegaat daar waar ze leven.”
Om aan de gedroomde Belgische Kerk te kunnen voldoen, richt het rapport zich op vijf aandachtsgebieden: de identiteit van de Kerk; de rol van de Kerk in de wereld; de missionaire opdracht van de Kerk; liturgie en ambten.
Van al deze aandachtsgebieden is er de grootste roep om verandering in de ambtsvoorwaarden. Gelovigen willen dat priesters gehuwd mogen zijn. Dit om priestertekorten tegen te gaan, om kwaliteitsverbetering, om het geluk van de pastores of om als instituut geloofwaardig te zijn.
“Er is veel onbegrip over een Kerk die spreekt over naastenliefde, maar mensen uitsluit op basis van geaardheid of relatie”
Tweet dit! Het feit dat vrouwen niet worden toegelaten tot het ambt vinden veel Belgen onrechtvaardig en wereldvreemd. Voor velen is dit de belangrijkste reden dat ze de Kerk de rug hebben toegekeerd. Er is dan ook een grote roep om het openstellen van het ambt voor vrouwen.
Verder is er een luide roep om meer verbinding met de wereld. Er is een vraag naar een Kerk die meer “naar buiten treedt en luistert, die eenvoudig, vreugdevol, barmhartig de aanwezigheid van Jezus Christus in onze wereld, gestalte geeft”. De Kerk heeft veel te bieden en door te geven aan de volgende generaties. Dit mag beter benadrukt worden in de prediking, de media en in vormingscursussen, zo staat er in het rapport.
Ook is er veel onbegrip over een Kerk die spreekt over naastenliefde, maar mensen uitsluit op basis van geaardheid of relatie. De Kerk zou homoseksuele stellen, maar ook samenwonende of hertrouwde (na een echtscheiding) personen moeten erkennen op basis van een interpretatie “die meer in overeenstemming is met het gebod van liefde”.
Verder windt het rapport er geen doekjes om dat er een grote kloof bestaat tussen de Kerk en jongeren of nieuwkomers. “De taal van de Kerk is voor velen niet meer ‘hoorbaar’”, staat er geschreven. De liturgie is voor veel mensen onbegrijpelijk en voor nieuwkomers vaak vervreemdend. Ook sluit de boodschap van de Kerk niet aan bij de belevingswereld van veel mensen.
Daarbij moet de Kerk ook op andere plekken dan binnen de kerkmuren aanwezig zijn. Sociale netwerken worden hierbij genoemd, maar ook ontmoetingsplekken met gelijkgezinden.
“Onze belangrijkste zorg moet zijn hoe we kansen kunnen creëren opdat mensen in hun leefwereld, het mysterie en de schoonheid van ons geloof in Christus (her)ontdekken”, aldus het rapport.
Lees hier het hele rapport.
