De raadkamer in Brussel heeft na 15 jaar onderzoek beslist dat er geen proces komt over het grootschalige misbruik in de Kerk in België. Alle 68 verdachten worden buiten vervolging gesteld: 37 van hen zijn overleden, 4 zijn al veroordeeld en voor de overige 27 zijn de feiten verjaard.
Het onderzoek, bekend als ‘Operatie Kelk’, werd in 2010 gestart na de onthulling dat de toenmalige bisschop van Brugge, Roger Vangheluwe, zijn neef jarenlang had misbruikt. Speurders vielen binnen in de kathedraal van Mechelen en het aartsbisschoppelijk paleis, op zoek naar bewijs.
De zaak groeide uit tot een van de grootste misbruikonderzoeken binnen de Kerk in België. Toch heeft de raadkamer uiteindelijk beslist om geen verdachten door te verwijzen naar de strafrechter.
Slachtoffers, zoals Anne Winschermann, reageren geschokt en teleurgesteld. Zij noemt de beslissing “een schande” en zegt tegen VRT NWS geen vertrouwen meer te hebben in de Kerk en justitie. Ook slachtoffer Lukas Vanden Berghe spreekt van “klassenjustitie” en vindt het onbegrijpelijk dat een proces uitblijft.
Priester Rik Devillé, een voorvechter van de slachtoffers, benadrukt dat zij decennialang gestreden hebben voor erkenning, maar nu opnieuw geconfronteerd worden met teleurstelling en onrecht.
Advocaat Christine Mussche, die verschillende slachtoffers bijstaat, overweegt in hoger beroep te gaan tegen de beslissing. “We kunnen moeilijk tevreden zijn. We gaan nu de motivatie bekijken en sluiten niet uit dat we in beroep gaan.” Slachtoffers, waaronder Vanden Berghe, geven aan de strijd niet op te geven. “Dit is geen juridisch eindpunt. We gaan verder.”
Daarnaast wordt ook overwogen om de Belgische staat in gebreke te stellen en een fonds op te richten voor slachtoffers, zodat zij gratis psychologische hulp kunnen krijgen zolang dat nodig is. Priester Devillé vindt dat dit noodzakelijk is: “De pijn voor de slachtoffers wordt steeds groter. Zij moeten opnieuw verder zonder gerechtigheid.”
De Belgische bisschoppenconferentie reageerde kort op de beslissing en benadrukte dat de Kerk meeleeft met de slachtoffers. Volgens hun advocaat Fernand Keuleneer is de beslissing juridisch correct en goed gemotiveerd.
In een officiële verklaring herhalen de bisschoppen dat daders van seksueel misbruik moeten worden vervolgd en berecht volgens de regels van de rechtsstaat. Hoewel justitie bepaalde feiten als verjaard beschouwt, erkent de Kerk een morele verantwoordelijkheid tegenover de slachtoffers en blijft ze bereid om naar hun verhalen te luisteren.
De bisschoppen stellen dat Operatie Kelk vooral ging over vermeend schuldig verzuim van kerkelijke leidinggevenden en dat zij steeds volledig hebben meegewerkt aan het onderzoek. Zij ontkennen dat feiten in de doofpot zijn gestopt of dat er documenten vernietigd zijn.
Volgens hen werden alle wettelijk in beslag genomen documenten bewaard en onderzocht. Onrechtmatig in beslag genomen archieven zijn wel teruggegeven, maar enkel nadat ze door onderzoekers gekopieerd waren voor het dossier.
Verder herbevestigen de bisschoppen hun nultolerantiebeleid tegenover seksueel misbruik in een pastorale context en roepen zij op tot een snelle uitvoering van de aanbevelingen van de parlementaire commissies van 2024 over seksueel misbruik in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en het Vlaams Parlement.
Het onderzoek naar misbruik binnen de Kerk liep vanaf 2010 en nam uiteindelijk 15 jaar in beslag. De huiszoekingen in juni 2010 leverden een grote hoeveelheid documenten op, die door de jaren heen uitgebreid werden geanalyseerd.
Er werden echter fouten gemaakt, zoals blijkt uit een recent rapport van de Hoge Raad voor de Justitie. Naast dit rapport onderzoekt ook het parlement of het onderzoek correct is verlopen.
Met de beslissing van de raadkamer lijkt er een einde te komen aan Operatie Kelk, maar slachtoffers en hun advocaten houden de deur open voor verdere juridische stappen. Het blijft afwachten of er in hoger beroep nog veranderingen komen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
