<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Kerk in Nederland

‘Adrianusjaar’: gedenkjaar voor de tragische Utrechtse paus

KN Redactie 7 januari 2022
image
Jan van Scorels portret van paus Adrianus VI Foto: Centraal Museum Utrecht

Zondag is het exact 500 jaar geleden dat de eerste en tot nog toe enige Nederlandse paus ooit gekozen werd. Om dat kracht bij te zetten, start dan een speciaal herdenkingsjaar gewijd aan Utrechter Adriaan Floriszoon Boeyens (1459-1523).

Op het programma van dit ‘Adrianusjaar’ staan onder meer lezingen en een excursie. Eind augustus vindt er op initiatief van de Nederlandse bisschoppenconferentie en het aartsbisdom Utrecht een herdenkingsbijeenkomst plaats in de Utrechtse Catharinakathedraal.

Het jaar wordt georganiseerd door een stuurgroep. Verschillende leden ervan wijzen op de jubileum-website op een bijzonder kenmerk van Adrianus’ pontificaat: hij werd paus in een tijd van grote spanningen in de Kerk – onder anderen Maarten Luther roerde zich – en wilde hervormingen doorvoeren.

Tragiek

Tragisch genoeg slaagde hij daar echter niet in: in Rome werd ‘de Vlaming’ als vreemde eend in de bijt gezien. Hij moest bezuinigen omdat zijn voorganger de schatkist heeft uitgeput, wat hem geen vrienden oplevert. Tot overmaat van ramp werd hij op 5 augustus 1523 ziek. Ruim een maand later overlijdt hij, na nog geen twee jaar paus te zijn geweest.

“Het grafschrift van deze paus geeft de tragiek aan van zijn leven”, merkt stuurgroeplid en priester Ad van der Helm op. “De allerbesten kunnen niet tot ontplooiing komen als de tijden dit niet toelaten.”

image
Het graf van paus Adrianus VI in de Santa Maria dell'Anima in Rome Foto: wikipedia.org - CCBY Paul Hermans

Katholiek Nieuwsblad staat deze week uitgebreid stil bij het leven van Adrianus. Geboren als zoon van een eenvoudige timmerman, studeerde hij vermoedelijk in Zwolle. Hij studeerde verder in Leuven, waar hij een imposante carrière opbouwde. De sobere Adrianus is, anders dan veel tijdgenoten, geen baantjesjager.

Verrassing

Hij werd leermeester van de latere keizer Karel V en verrichte belangrijk diplomatiek werk voor hem in Spanje. Daar werd Adrianus in 1516 bisschop, en een jaar later creëerde de paus hem kardinaal.

Toch kwam zijn pausverkiezing als een verrassing: Adrianus nam niet eens deel aan het conclaaf. Dat was verdeeld, en toen geen van de favorieten een meerderheid kon krijgen, viel de keuze op de kardinaal uit de verre Nederlanden.

Paus tegen wil en dank

Toen hij ervan hoorde, schrok Adrianus, die zichzelf niet geschikt vond. Tegen wil en dank aanvaardde hij het beroep dat de Kerk op hem deed.

Pas op 28 augustus 1522 kwam hij in Rome aan. Daar nam hij de noodzakelijke hervormingen ter hand, maar overleed voordat hij echt iets kon bereiken. Sinds 1530 ligt hij begraven in de kerk van Santa Maria dell’Anima in Rome.

Lees meer over de Nederlandse paus Adrianus VI in KN van deze week.
Gratis kennismaken met KN ? Klik hier.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.