Kardinaal Jan de Jong is door Holocaust-herinneringscentrum Yad Vashem onderscheiden als ‘Rechtvaardige onder de volkeren’: iemand die ondanks grote persoonlijke risico’s Joden hielp redden tijdens de Shoah.

De Jong was van 1936 tot 1955 aartsbisschop van Utrecht. Tijdens de bezetting van Nederland sprak hij zich herhaaldelijk publiek uit tegen de vervolging van de Joden. Ook liep hij persoonlijk gevaar: in de kluis van zijn paleis aan de Utrechtse Maliebaan lag een lijst met versleutelde namen van ondergedoken Joodse kinderen.

Aanvraag tijdelijk stopgezet

Het aartsbisdom zette de aanvraag begin 2018 nog stop. Er doken vermoedens op dat een naaste medewerker van De Jong geprobeerd zou hebben een terdoodveroordeelde neef, die bij de SS was geweest, van het vuurpeloton te redden. Dat riep ook de vraag op of De Jong hierbij betrokken was.

Onderzoek door historicus Joep van Gennip wees in 2020 uit dat De Jong was gevraagd om een gratieverzoek in te dienen voor dertien katholieke terdoodveroordeelden, onder wie de SS’er. Uit een brief van eind 1949 bleek dat hij daar niet aan mee wilde werken: “De feiten zijn te erg, en overigens betwijfelen wij, of de gezinnen er door gebaat zouden worden.”

Uitreiking

Nadat dit bekend werd, diende het aartsbisdom de aanvraag opnieuw bij Yad Vashem in. Die is nu dus toegewezen. Volgens het aartsbisdom zal de Israëlische ambassadeur in Nederland de onderscheiding later dit jaar aan een familielid van kardinaal De Jong uitreiken.

De in 1885 op Ameland geboren Johannes de Jong was kerkhistoricus en priester van het aartsbisdom Utrecht. Hij werd in 1935 bisschhop-coadjutor van aartsbisschop Jansen van Utrecht. Een jaar later volgde hij hem op. In februari 1946 benoemde paus Pius XII De Jong tot kardinaal.

Bron: aartsbisdom.nl