Het bisdom Breda gaat fors reorganiseren. Dat maakte het vandaag bekend. Er wordt bezuinigd op personeel en gebouwen, en parochies zullen meer ondersteuning krijgen bij hun missionaire taak. De plannen worden al deze maand doorgevoerd, al blijft op een aantal punten nog onduidelijk wat dat precies zal betekenen.
Tijdens een medewerkersbijeenkomst op 19 mei van dit jaar kondigde het bisdombestuur de voornemens al aan. De inzet van een nieuwe missionaire koers binnen het bisdom, krimp van het aantal kerkbetrokken mensen en dalende inkomsten maken een reorganisatie noodzakelijk, zo wordt gesteld.
“Ook al zijn veel ontwikkelingen al eerder in gang gezet, toch heeft het een behoorlijke impact hier”, zegt bisdomwoordvoerder Marc de Koning.
Sinds de aankondiging van de plannen vertrokken al negen medewerkers bij het bisdom. Van enkelen liep het contract af, sommigen bereikten de pensioenleeftijd en met anderen is een vertrekregeling getroffen.
Ook vicaris-generaal pater Marc Lindeijer is vertrokken. De jezuïet wilde meer tijd besteden aan de Sint-Norbertusparochie in Roosendaal, waar hij al halftijds pastoor was. Zijn taak als staflid van priester- en diakenopleiding Bovendonk legde hij ook neer.
Op korte termijn verlaten nog eens vijf personeelsleden het bisdomkantoor. De Koning verwacht dat er uiteindelijk zo’n twintig medewerkers overblijven.
Net als in andere bisdommen zal er ook binnen bisdom Breda verdere schaalvergroting plaatsvinden. Zo verdwijnt de ‘tussenlaag’ van vicariaten tussen het bisdom en de parochies. De werkruimte die het vicariaat Middelburg in een parochie in Bergen op Zoom had, gaat daarmee weer terug naar de parochie.
Ook het Sint Franciscuscentrum houdt op te bestaan. Het centrum hielp de afgelopen jaren de parochies in het bisdom bij onder meer vormingswerk.
“We willen dit werk centraal vanuit het bisdom en vanuit een andere pastorale manier, oftewel de missionaire manier, aanpakken”, legt De Koning uit. “Dit heeft alles te maken met hoe je als Kerk het geloof doorgeeft. Dat betekent dat je als Kerk durft te kijken naar de oorspronkelijke opdracht die je als Kerk hebt en daar prioriteiten bij stelt. Dit vraagt een andere benadering dan ‘hoe we het altijd gedaan hebben’. Ook zijn er andere expertises nodig. Door de reorganisatie komt er wat meer ruimte voor nieuwe medewerkers die hierbij kunnen ondersteunen.”
Concrete voorbeelden van de andere benadering kan De Koning op dit moment nog niet geven. Ook niet in welke andere vorm het jongerenwerk, wat een belangrijke pijler van het bisdom is, gegoten zal worden.
Sluiting van een groot aantal kerken, zoals het bisdom Haarlem-Amsterdam onlangs aankondigde, “is nog niet aan de orde”, aldus De Koning.
“Het belangrijkste wat we met deze reorganisatie willen bereiken is een andere pastorale benadering”
“Die komen pas in beeld zodra de begroting in de parochie daar aanleiding toe geeft. Dit is een doorlopend proces en valt niet onder de reorganisatie.”
Of het bisdomkantoor aan de Bredase Veemarktstraat 48 in gebruik blijft, is nog onbekend. De Koning vertelt dat gedeeltelijke of gehele verhuur een serieuze optie is, die momenteel nader wordt onderzocht.
Voor de zomer is de reorganisatie al in gang gezet. Deze maand moet het plan verder uitgevoerd worden.
Op de vraag of de tegenvallende beleggingsresultaten van het bisdom het proces hebben versneld, antwoordt De Koning ontkennend. “Beleggingsresultaten zijn cijfers over de lange termijn en hebben niets te maken met teruglopende inkomsten uit parochiebijdragen. Het bisdom stuurt op structurele exploitatie.”
Toch: het meest recente jaarverslag, dat over 2020, meldt dat de beleggingsopbrengsten nihil waren, terwijl er ruim een miljoen euro begroot was, en er in 2019 zelfs nog een positief resultaat was van 2,4 miljoen euro.
De Koning wil niet ingaan op vragen van KN hoe deze tegenvaller te verklaren is, of waarin het bisdom precies belegd heeft. Hij wil er alleen over kwijt dat beleggingen gebeuren “volgens een streng beleggingsstatuut dat door de bisschoppenconferentie is vastgesteld”.
“Het belangrijkste wat we met deze reorganisatie willen bereiken is een andere pastorale benadering. Natuurlijk spelen financiën hier ook mee. Maar het gaat uiteindelijk vooral om het mogelijk maken van een missionaire Kerk.”
Drie jaar geleden koos bisdom Breda voor een nieuwe pastorale koers. Het bisdom wilde overgaan van ‘onderhoudskerk’ naar een ‘missionaire Kerk’.
De visietekst God zal erin voorzien werd gepubliceerd, waarin onder meer het belang van geloofsverdieping wordt benadrukt, en de rol van de geloofsgemeenschap in de opbouw van de Kerk. Dit resulteerde in de conferentie over de missionaire parochie die het bisdom eind maart 2022 organiseerde.
“Het bisdom is ervan overtuigd dat een missionaire aanpak noodzakelijk is om de Kerk in ons bisdom een goede toekomst te bieden”, aldus De Koning.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.