“Hoe vormen we gemeenschap met Christus in ons midden?” Dat is volgens Jan Liesen, de bisschop van Breda, de belangrijkste uitdaging van onze Kerk. Dat zegt hij in een interview over de synodale Kerk.

In het derde interview van de reeks over synodaliteit die op de website Katholiekleven.nl te zien is, is de Bredase bisschop Jan Liesen (61) aan het woord. Hij legt uit dat synodaliteit teruggaat naar de oorsprong van onze Kerk en nog altijd relevant is.

Tot in haar vezels

“Het eerste wat Jezus deed, was leerlingen roepen. Hij gaat dus niet alleen de weg die de Vader Hem gegeven heeft, hij gaat met een gemeenschap”, zegt Liesen in het interview. Onze Kerk, zo vervolgt hij, is van meet af aan “tot in haar vezels een synodale Kerk”.

Die gemeenschap is ook voor de toekomst noodzakelijk. Hierdoor ontvangen we kracht, maar mogen we ook kracht geven. En dat is nodig voor de missionaire opdracht die Jezus gaf aan de gemeenschap van de leerlingen, de Kerk.

‘In geloofstaal valt wat te winnen’

Lastig hierbij is de taal die we spreken, vindt de bisschop. We vieren met woorden om “door die woorden heen” bij God te komen. Ook al gebeurt het wel, het is moeilijk om te vatten, laat staan te organiseren. In die geloofstaal valt nog wel “wat te winnen” volgens Liesen. Het zou wat “eenvoudiger” mogen.

Aan de andere kant, zegt de bisschop, “als je alleen maar woorden gebruikt die je kent, dan krijg je ook wat je hebt, terwijl de taal van de liturgie ook de kracht in zich heeft om je een stuk verder te brengen.”

Boven de wereld

Hetzelfde geldt voor de dialoog met de maatschappij. Het klopt volgens de bisschop dat de Kerk “in zekere zin niet meegroeit met de maatschappij” en op enige afstand van die maatschappij is gekomen. “De vraag is hoe je dat moet waarderen”, zegt de bisschop hierover.

“Ik denk dat het eigen aan de Kerk is dat die juist niet opgaat in de wereld, maar er altijd een beetje boven of buiten blijft. Ook erin, maar nooit helemaal.”

Aansluiten

Uiteindelijk gaat het erom hoe we als groep mensen die rond Christus samenkomen, verder op weg gaan. Dat is een andere vorm van gemeenschap dan die in een democratie. “We zijn gepokt en gemazeld in democratisch denken”, zegt Liesen. Maar in de Kerk bestaat een gemeenschap niet door stemmen bij elkaar op te tellen, maar door “betrokken te raken bij Christus”, legt hij uit.

“Dan ontstaat er een wij: Hij en ikzelf, en daar kunnen anderen bij aansluiten. Het eigene van het aansluiten bij Christus is dat er iets met je gebeurt”, vervolgt de bisschop. “Door Christus te leren kennen, word je op een bepaalde manier boven jezelf uitgetild en tegelijkertijd ga je dingen van jezelf loslaten en opgeven omwille van Hem. En daardoor ontstaat er een wij.”

Liesen citeert hierbij Paulus: “Ik leef niet, Christus leeft in mij.” Hoe vreemd dat ook klinkt, het is de uitdaging van elke generatie, zegt de bisschop. “Je kunt dit niet in een doosje stoppen en doorgeven. Elke generatie, elke vrije persoon, moet zelf ervaren wat dat is. De grootste uitdaging is dat we dat goed doen.”

En als we het toelaten dat Christus bij ons is en ons hart laat branden, dan krijg je een “onverwoestbare eenheid”. “Zo is de Kerk begonnen, en dat is wat we weer nodig hebben.”

Reeks

Katholiekleven publiceert een reeks van interviews waarin de Nederlandse bisschoppen ingaan op vragen rondom synodaliteit. Eerder in deze reeks kwamen al bisschop Gerard en Korte en kardinaal Wim Eijk aan het woord.

Een wereldwijde ‘luisterfase’ over synodaliteit ging in het afgelopen jaar ook in Nederland van start en mondde uit in een serie rapporten. Daaruit komt de Nederlandse inbreng voort voor de bisschoppensynode over synodaliteit, die in 2023 in Rome plaatsvindt.

Bekijk hier het volledige interview met bisschop Jan Liesen.