Paus Franciscus stuurde met Kerstmis 2020 een bemoedigende brief aan ex-jezuïet Huub Oosterhuis. De pauselijke handreiking betekent echter niet dat de Nederlandse bisschoppen hun oordeel over enkele van Oosterhuis’ kerkliederen herzien.
In januari maakte bisschop Jan Hendriks van Haarlem-Amsterdam bekend dat hij een jaar daarvoor een ontmoeting had met voormalig priester Huub Oosterhuis. Bij die volgens bisschop Hendriks “plezierige en hartelijke” ontmoeting overhandigde hij Oosterhuis een brief van paus Franciscus.
In het Engelstalige briefje verzekert de paus zijn voormalige ordegenoot van zijn “nabijheid en broederlijke zorg.” De paus schrijft ook dat hij hoopt dat Oosterhuis “nooit het vertrouwen verliest in [Gods] kracht die alle dingen ten goede kan keren” en verzekert hem ervan dat hij zich Oosterhuis blijft herinneren in zijn gebeden.
De inmiddels 88-jarige theoloog en dichter Oosterhuis werd in 1969 uit de orde der jezuïeten gezet vanwege een conflict over het celibaat. Om diezelfde reden werd hij door het bisdom Haarlem-Amsterdam (toen nog bisdom Haarlem) geschorst als priester. Oosterhuis trad echter niet uit de Kerk en bleef buiten verantwoordelijkheid van de bisschop betrokken bij de oecumenische Amsterdamse Studentenekklesia.
Huub Oosterhuis is onder kerkgangers vooral bekend als de auteur van een fors oeuvre van kerkliederen. In 2010 besloot de bisschoppenconferentie dat een aantal van zijn liederen niet meer in vieringen gebruikt mocht worden, waarop die geschrapt werden van de preferentielijst van de Nationale Raad voor Liturgie.
De redenering van de bisschoppenconferentie was dat Oosterhuis de kerkelijke leer over het mysterie van de Eucharistie niet volgt en dat er in zijn teksten te weinig aandacht is voor de aanbidding van God.
Norbertijn Joost Jansen van uitgeverij Berne Media kreeg de brief van paus Franciscus aan Oosterhuis in de zomer van 2021 al te zien. Daarom wilde hij nagaan of de Nederlandse bisschoppenconferentie niet ook openstond voor een verzoenend gebaar, meldt KRO-NCRV.
Met toestemming van Oosterhuis stuurde hij bisschop Hans van den Hende, voorzitter van de bisschoppenconferentie, een brief met daarin het verzoek om dertien liederen van Oosterhuis’ hand goed te keuren voor gebruik in vieringen.
Afgelopen december kreeg Jansen antwoord van bisschop Jan Liesen, referent voor de liturgie. Liesen heeft laten weten dat de bisschoppen de liederen niet gaan goedkeuren. Hoewel Jansen had beargumenteerd dat vertaalde liederen van Oosterhuis in Duitsland Vaticaanse goedkeuring dragen, geldt die goedkeuring volgens bisschop Liesen niet voor Nederland. Daarnaast stelt de bisschop dat de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst herhaaldelijk heeft aangegeven dat de teksten niet in vieringen gebruikt mogen worden.
“Ik vind het erg dat er geen tweede kansen lijken te bestaan”, citeert KRO-NCRV Jansens reactie op het besluit van Liesen. “Juist de kerk zou een klimaat van verzoening moeten uitstralen. De paus doet het, bisschop Hendriks doet het. Bisschop Liesen doet het niet. Dat is jammer.”
Bronnen: KRO-NCRV, Trouw
