Benedictijn Thomas Quartier is zondag in het tv-programma Jacobine op 2 voorgesteld als elfde Theoloog des Vaderlands. Het kwam voor hem als een “donderslag bij heldere hemel”, maar hij omarmt de taak met veel enthousiasme.
Normaal worden tijdens de Nacht van de Theologie de winnaars van de verkiezingen voor Theoloog des Vaderlands, Het beste Theologische boek en de Jonge Theoloog des Vaderlands bekendgemaakt. Vanwege de coronapandemie kon de Nacht niet doorgaan en was de bekendmaking in het KRO-NCRV-programma Jacobine op 2.
De benedictijner monnik Thomas Quartier (48) is sinds anderhalf jaar verbonden aan abdij Keizersberg in Leuven. Daarnaast is hij hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en aan de Katholieke Universiteit Leuven.
“Het was een hele verrassing voor mij. Het viel voor mij een beetje uit de lucht”, vertelt Quartier in een eerste reactie aan presentatrice Jacobine Geel. “Voor mij is theologie altijd een publieke stem. Ook in mijn eigen werk en in mijn eigen bestaan als monnik en hoogleraar is dat altijd heel belangrijk.”
Daarom ziet de monnik het ook als een “geschenk uit de hemel, ook al moet nog blijken wat dat geschenk precies inhoudt. Ik vind het mooi, passend en een eer”.
Quartier is de eerste Theoloog des Vaderlands die een monnikspij draagt. “Dat trekt aandacht”, stelt Geel. Quartier snapt dat, maar, legt hij uit: ”Een habijt dragen is geen statement.” Hij vroeg zijn broeders hoe hiermee om te gaan. “Naar de stad gaan en een pak kopen”, antwoordden ze.
Maar zo werkt dat toch niet, volgens de monnik. “Als ik echt spreek, vanuit mijn hart, maar ook vanuit mijn deskundigheid, dan doe ik dat als monnik.” Quartier zou het “kunstmatig” vinden om dan geen habijt te dragen. “Dus toch maar niet naar de stad en je beste habijt aan, en dan gaan we het tegemoet.”
Wat de monnik tegemoet gaat, weet hij niet precies. Maar hij heeft wel ideeën over zijn nieuwe rol. Zo vindt hij het “zinvol om rituele momenten aan te bieden” en om “direct commentaar te geven op de actualiteit”.
Ook over de manier waarop heeft Quartier zo zijn ideeën: “Ik wil radicale en ultieme vragen stellen op alle soorten manieren en toonsoorten mogelijk.” Van preken houdt hij niet. “Je moet als persoon herkenbaar zijn voor mensen en ja, je mag ze tegelijkertijd ook een beetje tegen de haren instrijken.”
Theologie is volgens Quartier ook belangrijk “in de dialoog met cultuur en verschillende cultuurvormen”. In samenwerking met de Vermeulen Brauckmann Stichting gaat de monnik daarom aan de slag met een project onder de naam Profetenstemmen.
Hij gaat met schrijvers, dichters en musici samen aan een multimediale publicatie werken die gebaseerd is op verhalen van de oude profeten uit de Bijbel. Ook in de theaters wil hij hiermee aan de slag. “Ik hoop dat dit een rode draad in het jaar gaat worden.”
De 23-jarige Tabitha van Krimpen mag zichzelf dit jaar Jonge Theoloog des Vaderlands noemen. Ze is afgestudeerd bedrijfskundige en volgt nu een driejarige master aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. Zij pleit voor een bottom-up theologie: “Niet zenden, maar laten we eens van onderaf beginnen”. Dat betekent niet praten over jongeren, maar met jongeren.
Van Krimpen denkt dat hier zeker wel behoefte aan is. “Jongeren zijn meer dan ooit op zoek naar een transcendente ervaring, naar iets wat het gewone leven overstijgt”, vertelt ze bij Jacobine op 2. “Mijn leeftijdgenoten zijn ook op zoek naar authenticiteit en naar een plek waar kwetsbaarheid gedeeld kan worden. Juist de Kerk kan daar een plek voor bieden. Kerkelijk leiders moeten niet alleen een mooi gepolijst verhaal vertellen, maar ook de zoektocht en de twijfels meenemen in datzelfde verhaal.”
Contact zal aankomend jaar een belangrijk thema zijn. Om beter aan te sluiten bij de jongere generatie zouden kerken veel meer naar ontmoeting moeten streven. “Om een relatie te leggen met anderen en om echt gezien te kunnen worden is ontmoeting nodig. Het geloof is begonnen met individueel contact, huiskringen, persoonlijke ontmoetingen en het delen van de maaltijd.”
Thema’s als de woningencrisis wil ze dit jaar ook behandelen. “Wat betekent een thuis, een veilige plek van waar jongeren zichzelf kunnen zijn, van waaruit ze de wereld in kunnen? Ik denk dat je hier theologisch veel mee kan, en misschien wel mee moet.”
De prijs voor Beste theologische boek ging dit jaar naar Maria – icoon van genade van de protestantse hoogleraar Arnold Huijgen. Hij pleit voor een herwaardering van Maria, als moeder van de verlosser en van de gelovigen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.