Kardinaal Wim Eijk en bisschop Hans van den Hende blikken terug op het leven van de overleden emeritus-paus Benedictus. Hij was voor hen een “uiterst beminnelijk” man die ten onrechte “door velen miskend” werd. Het ging Benedictus “om het geloof dat de liefde van Christus in ons versterkt”.
Kardinaal Wim Eijk en bisschop Hans van den Hende herinneren zich hun ontmoetingen met Joseph Ratzinger goed. Hij was volgens hen voor, tijdens én na zijn pontificaat van groot belang voor de Kerk.
Eijk wijst op de “doorslaggevende” inbreng die Ratzinger als hoofd van de Congregatie voor de Geloofsleer had bij de voorbereiding van de encyclieken van zijn voorganger, paus Johannes Paulus II. Zij vormden “een echt tweespan”, zegt Eijk. “Ook zijn eigen encyclieken en pastorale brieven zijn een schitterende bijdrage aan de verkondiging van de waarheid, die alleen in een Persoon, in Christus, te vinden is.” De kardinaal prijst de overleden emeritus-paus om zijn deskundigheid, “diep geestelijk leven” en “authentieke oprechte liefde voor Christus”.
Besturen was niet Benedictus’ grootste kracht, zegt Eijk. Toch wil hij twee zaken “met klem” tegenspreken. Ratzinger werd als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer en als paus vanwege zijn orthodoxie weggezet als ‘pantserkardinaal’. Maar wie hem kende, “kon hier alleen maar meewarig om glimlachen”.
“Benedictus XVI was zeker een heel vasthoudend man als het om principes ging”, vertelt de kardinaal. “Maar hij was geen man van de confrontatie en harde maatregelen, maar eerder een timide mens, die met zijn zachte stem zijn tegenstrevers probeerde te overtuigen met diepzinnige theologische argumenten.”
Benedictus zou volgens sommige critici als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer en later ook als paus te weinig hebben opgetreden tegen het seksueel misbruik van minderjarigen. Ook die kritiek weerspreekt Eijk.
“Het was juist onder zijn verantwoordelijkheid als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer dat de huidige stringente canonieke regeling tot stand is gekomen.” De regeling geeft de bisschoppen de middelen “om daadkrachtig en doeltreffend tegen het seksueel misbruik op te treden”.
Volgens de Rotterdamse bisschop Hans van den Hende benadrukte Ratzinger als kardinaal en later als paus dat het Tweede Vaticaans Concilie “geen breuk heeft veroorzaakt, maar de continuïteit van het geloof in onze Kerk heeft bestendigd”. Voor Van den Hende waren het Jaar van het Geloof, dat Benedictus rond de vijftigste verjaardag van het Concilie afkondigde, en de encycliek Caritas in Veritate (2009) belangrijk.
“Het ging paus Benedictus steeds om het geloof dat de liefde van Christus in ons versterkt”, aldus de voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie. Van den Hende werd in 2006 door Benedictus tot bisschop van Breda benoemd. Een jaar later had hij een korte ontmoeting met de paus. “Daarin getuigde hij opnieuw van zijn geloof dat wij als Kerk steeds de liefde van Christus nodig hebben. Hij zei: ‘Die Kirche lebt weil Gott die Kirche liebt’ , de Kerk leeft omdat God de Kerk liefheeft.”
Eijk ontmoette Ratzinger toen deze kardinaal was, en later ook als paus. Een dierbare herinnering bewaart hij aan het jaar 2008, toen hij aantrad als aartsbisschop van Utrecht. Toen Benedictus hem het pallium oplegde, boog de toenmalige paus zich voorover en zei: ‘Es wird sehr schwer für Sie sein, aber Sie können auf meine Gebete zählen‘” – ‘Het zal voor u zeer zwaar worden, maar u kunt op mijn gebeden rekenen.’ “Hij was nauwkeurig op de hoogte van de moeilijke situatie waarin ik mij toen bevond”, blikt Eijk terug.
Toen Benedictus na zijn aftreden in 2013 afscheid nam van het College van Kardinalen, drukte hij Eijk met beide armen tegen zich aan, terwijl hij zei: “Bleiben Sie immer auf die rechten Weg” – ‘Blijft u altijd op de rechte weg.’ “Een echte man Gods en een paus naar Jezus’ hart is van ons heengegaan.”
In een gezamenlijke verklaring betuigen ook de Belgische bisschoppen hun deelneming bij het overlijden van Benedictus XVI. “We danken de Heer voor zijn liefde voor de Kerk en het volbrengen van zijn opdracht als bisschop van Rome van 2005 tot 2013, in een wereld en een Kerk in volle verandering.”
In een persoonlijk verhaal blikt kardinaal Eijk op kn.nl/benedictus terug op zijn band met de overleden emeritus-paus.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
