<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Kerk in Nederland

RU Nijmegen nog steeds katholiek? De universiteit houdt de kaarten tegen de borst

Selinde van Dijk-Kroesbergen 18 november 2022
image
Campus van de Nijmeegse Radboud Universiteit Foto: Bj.schoenmakers - Wikimedia Commons

Geheel onverwachts maakten de Nederlandse bisschoppen vorige week vanuit Rome bekend dat de Nijmeegse Radboud Universiteit nog steeds katholiek blijkt te zijn. In verschillende media benadrukt de universiteit in een reactie hierop haar “onafhankelijkheid” en het vaststaande besluit dat “de statuten niet meer aangepast zullen worden”. Is de katholieke Kerk hier misschien iets te enthousiast?  

Bisschop Gerard de Korte vertelt in een interview met het Nederlands Dagblad en Katholiek Nieuwsblad deze week dat hij gesprekken met de rector magnificus heeft gevoerd over hoe de bisschoppen kunnen helpen bij het vormgeven van de katholieke identiteit van de Radboud Universiteit.  

 Instituut en adviesorgaan

Een rapport hierover leverde bisschop De Korte vorige week in bij het Dicasterie voor Cultuur en Onderwijs. De bisschop wist ook al te melden dat er plannen zijn voor een Laudato Si’ Instituut – naar de pauselijke encycliek over duurzaamheid – en een adviesorgaan. 

“Sinds november van vorig jaar voer ik met de rector magnificus gesprekken over hoe we de katholieke inhoud van de universiteit kunnen versterken”
- Bisschop Gerard de Korte

Bij navraag bij de Radboud Universiteit zegt woordvoerder Martijn Gerritsen in een eerste reactie “niet bekend te zijn met de inhoud van de gesprekken tussen de bisschop en de rector magnificus”. Ook wist hij niets van een rapport dat De Korte in Rome indiende. 

‘Open gesprekken in prettige sfeer’ 

“Een onderonsje was het absoluut niet”, verzekert De Korte als KN hem de reactie van de woordvoerder voorlegt. “Sinds november van vorig jaar voer ik met de rector magnificus, Han van Krieken, gesprekken over hoe we de katholieke inhoud van de universiteit kunnen versterken. Bij de gesprekken waren vaak ook Annemarie Hinten-Nooijen (manager Radboud Honours Academy en lid Raad van Toezicht Stichting Socires, die een Laudato Si’-leerstoel initieerde, red.) en professor Carl Sterkens (decaan Faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen, red.) aanwezig. Het waren heel open gesprekken die in een prettige sfeer verliepen.” 

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

Kardinaal Versaldi, die aan het roer van het Vaticaanse departement staat dat verantwoordelijk is voor katholieke universiteiten, spoorde de Bossche bisschop vorig jaar aan om de dialoog met de universiteit weer te hervatten. In 2020 was er namelijk een breuk ontstaan tussen de Radboud Universiteit en de Nederlandse bisschoppen.  

Statuten gewijzigd

Na jarenlange discussies over de eisen die de Nederlandse bisschoppen aan bestuurders stelden, ontnamen deze de Radboud Universiteit eind van dat jaar het katholieke predicaat. Direct daarop werden de statuten van de toezichthoudende Stichting Katholieke Universiteit aangepast: de invloed van de Nederlandse bisschoppen op het bestuur van de universiteit werd erin geschrapt. Ook ‘katholiek’ werd uit de naam van de stichting gehaald.

“De RU is een onafhankelijke universiteit, die zich verbonden voelt met de katholieke emancipatiebeweging waaruit zij is voortgekomen”
- Woordvoerder Radboud Universiteit Nijmegen

De stichting gaat inmiddels al bijna twee jaar als ‘Stichting Radboud Universiteit’ door het leven. Over het algemeen werd aangenomen dat hiermee de term ‘katholiek’ vanaf die tijd uit het toekomstige bestaan van de universiteit was gewist. Rome dacht hier wezenlijk anders over.  

Vaticaans decreet blijft geldig 

“De breuk bleek geen breuk te zijn”, zegt De Korte. “De universiteit werd in 1923 door Rome opgericht middels een decreet.” Ook al verwijderden de bisschoppen de katholieke stempel bij de universiteit, de bisschoppen kunnen nooit een decreet van de paus terugtrekken, zo luidt de uitleg die kardinaal Versaldi al een jaar geleden gaf. 

image
Curiekardinaal Giuseppe Versaldi (rechts) spoorde de bisschop van 's-Hertogenbosch vorig jaar aan om de dialoog met de Nijmeegse universiteit weer te hervatten. Foto: CNS - Paul Haring

Maar wat is de waarde van een Vaticaans decreet, zo vragen we de bisschop, wanneer de betreffende universiteit niets meer in een katholieke identiteit zou zien? “Dat is hier helemaal niet aan de orde”, is het stellige antwoord van De Korte. “Ik ben ervan overtuigd dat zij ook een katholieke universiteit willen zijn.”  

 ‘Diverse christelijke tradities’

Gerritsen benadrukt daarentegen steevast dat de gesprekken over de identiteit met allerlei partijen en dus “ook met allerlei verschillende religies” wordt gevoerd – een verklaring die hij later afzwakt tot “vertegenwoordigers van diverse christelijke tradities”. 

Gratis kennismaken met KN?

Meer over dit thema in Katholiek Nieuwsblad nr. 46. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan!

De universiteit is “een onafhankelijke universiteit, die zich verbonden voelt met de katholieke emancipatiebeweging waaruit zij is voortgekomen aan het begin van de twintigste eeuw. Op weg naar het honderdjarig bestaan van de universiteit in 2023 voert de universiteit een uitgebreide dialoog over haar identiteit”, licht de woordvoerder toe.  

‘Allerlei belangenorganisaties’

De gesprekspartners zijn “medewerkers, studenten en relaties, waaronder ook vertegenwoordigers van diverse christelijke organisaties”, zo gaat Gerritsen verder. “Deze gesprekken verlopen doorgaans erg goed. De deelnemers zijn vaak enthousiast en allerlei ideeën passeren de revue.”

“We bezien hoe we de onderlinge relatie goed kunnen vormgeven”
- Rector magnificus Han van Krieken

Ook zijn er inmiddels gesprekken gaande over hoe het overleg tussen allerlei belangenorganisaties, instituten en relevante universitaire organisatieonderdelen in een vorm gegoten kan worden. Maar, voegt Gerritsen hieraan toe: “De statuten van de stichting Radboud Universiteit blijven ongewijzigd.” 

 ‘We houden elkaar op de hoogte’

Een interviewverzoek van Katholiek Nieuwsblad met de rector magnificus werd door de universiteit afgewezen. Wel komt de woordvoerder namens Han van Krieken met een korte verklaring waarin het vraagstuk over de katholieke identiteit vakkundig ontweken wordt: “Als rector magnificus van de universiteit heb ik goed overleg met de lokale bisschop. We houden elkaar op de hoogte van actuele ontwikkelingen binnen de universiteit en de kerk. We bezien hoe we de onderlinge relatie goed kunnen vormgeven. Ook informeerde hij mij over het rapport dat hij in Rome heeft ingediend.” 

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.