In deze tijd van kerksluitingen moeten we het slopen van kerken als “een reële optie” blijven zien. Dat stelt Ron van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden, in een opiniebijdrage in het Friesch Dagblad. “Beter geen kerk dan een onherkenbare kerk.”

In zijn artikel in het regionale christelijke dagblad, werpt bisschop Van den Hout allereerst de vraag op van wie een kerkgebouw nu eigenlijk is. “Vaak wordt er beweerd dat de kerken van ons allemaal zijn, en dat we als dorpsbewoners er allemaal iets over mogen zeggen”, aldus de bisschop. “Deze claim vind ik te gemakkelijk.”

Eigendomsrecht

Kerken zijn gebouwd en gefinancierd door eigen leden, en niet door de dorpsbewoners in het algemeen, zo stelt Van den Hout. “Dat het aantal betrokken en betalende gelovigen sterk is afgenomen, betekent niet dat het eigendomsrecht is verschoven naar dorpsbewoners die zich met het gebouw verbonden voelen om historisch-emotionele redenen.”

“Als onze overleden ouders en grootouders, die met veel offers de kerk hebben gebouwd, zouden weten dat hun kinderen en kleinkinderen niet of nauwelijks meer naar de kerk gaan, wat zouden zij dan zeggen? De groep van betrokken gelovigen is inmiddels zo klein geworden dat zij het kerkgebouw niet meer kunnen onderhouden. Dat zal vooral hen zelf pijn doen.”

Oorspronkelijke functie

Van den Hout is daarom ook kritisch op herbestemming van kerken die niet strookt met de oorspronkelijke bedoeling van het gebouw. “Multifunctioneel gebruik werkt verwarring en profanisering van het heilige in de hand”, aldus de bisschop.

Sloop van kerken ligt dan meer voor de hand, al is dat vaak lastig omdat het beschermde monumenten betreft. “De emoties die een kerksluiting met zich meebrengt voor gewone gelovigen, zijn goed te begrijpen. Een gebouw dat er als kerk uitziet, moet eigenlijk ook de functie van kerk hebben. Zo bezien is het slopen van kerken een reële optie. Beter geen kerk dan een onherkenbare kerk.”

Over dorpsgrenzen heen

Parochianen moeten vervolgens accepteren dat de kerkgemeenschap een bovenlokaal karakter heeft gekregen – iets wat nauwelijks gebeurt; ook uit het onderzoek van KN naar kerksluiting komt naar voren dat de meeste parochianen in plattelandsgemeenten niet bereid zijn om na sluiting van hun kerkgebouw in een dorp verderop naar de kerk te gaan.

Dat moet veranderen, vindt bisschop Van den Hout: “Van geloofsgemeenschappen zal mogen worden verwacht dat ze zich over dorpsgrenzen heen verenigen en kiezen voor het behoud van een van hun kerkgebouwen.”

> Het gehele opinieartikel van Ron van den Hout in Friesch Dagblad is hier te lezen.