De rechter heeft beslist dat de gemeente Terneuzen nog eens moet kijken of de voormalige Gregorius de Grotekerk in Axel een monument moet worden. Het Cuypersgenootschap is blij met de uitspraak, maar ziet dat een monumentstatus voor kerken vaak conflicten oplevert.
“We zijn tevreden met de uitspraak”, zegt Leo Dubbelaar, secretaris van het Cuypersgenootschap. De rechter in Breda heeft onlangs beslist dat de gemeente Terneuzen de procedure rond een mogelijke monumentstatus voor de Gregorius de Grotekerk in Axel niet goed heeft opgevolgd.
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, maakt het Cuypersgenootschap zich niet alleen hard voor de bescherming van kerken die ontworpen zijn door de bekende architect Pierre Cuypers, die ruim honderd jaar geleden leefde.
De Gregorius de Grotekerk is ook geen ‘Cuyperskerk’, maar het genootschap luidde al in 2012 de noodklok over de slechte staat van het gebouw. In 2013 werd de kerk aan de eredienst onttrokken, maar de redding kwam vanuit ondernemer Daniël Luitjens, die er een restaurant in vestigde.
In 2019 was de verbouwing klaar. De gemeente Terneuzen wilde het gebouw echter geen monumentstatus toekennen, onder meer omdat zo’n status niet nodig zou zijn om het gebouw te beschermen en omdat er geen geld zou zijn voor het aanwijzen van nieuwe monumenten.
Het Cuypersgenootschap stapte daarop naar de rechter. Omdat de procedure niet formeel is gevolgd door de gemeente, heeft de rechter het genootschap gelijk gegeven. De gemeente moet dus opnieuw naar de aanvraag kijken.
Tegenover de regionale krant PZC verklaart eigenaar Luitjens dat hij niet blij zou zijn met de beperkingen die een monumentstatus inhouden. De bouwregels zijn voor monumenten veel strenger dan voor niet-monumentale gebouwen. Wel geeft hij aan de bescherming van de kerk belangrijk te vinden: “We hebben er niet voor niets een bak geld in gestoken”, zegt hij tegen PZC.
Luitjens en het Cuypersgenootschap zijn het wat dat betreft dus met elkaar eens. Waarom vindt het genootschap dan toch dat er een monumentale status toegekend moet worden? “Dat biedt de beste waarborg om te voorkomen dat het kerkgebouw wordt gesloopt of verminkt”, legt Dubbelaar uit.
“Wil je een pand behouden, dan is het gebruikelijk dat een pand een status krijgt.” Een monumentstatus biedt ook zekerheid met het oog op de toekomst: “Het standpunt van een eigenaar kan veranderen, of bij verkoop kan een nieuwe eigenaar het kerkgebouw willen slopen.”
Het Cuypersgenootschap ziet dat de monumentstatus van een kerk vaak voor wrijving zorgt. “Verreweg de meeste kerken hebben een exploitatietekort en hoge onderhoudskosten die niet meer zijn op te brengen door een slinkend kerkgenootschap”, aldus Dubbelaar. “99 procent van de kerkbesturen is tegen een monumentstatus, omdat dat een belemmering voor herbestemming kan zijn.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
