Wat begon met een verzameling kerststallen is inmiddels uitgegroeid tot een levensgrote grot waar bezoekers doorheen kunnen lopen. De Franciscuskerk in Oudewater huisvest dit jaar opnieuw het tafereel van het kerstverhaal, uitgebeeld met driedimensionale ‘staties’.
Zo’n twintig jaar geleden begon een aantal vrijwilligers van de Franciscuskerk in Oudewater met een kerststallententoonstelling. Honderden stallen, afkomstig van mensen uit de buurt, werden op een aantal kerkbanken geëxposeerd. De traditie ontwikkelde zich snel tot een grotere variant, vertelt Miranda Hoogenboom, een van de initiatiefnemers.
Samen met Ellie de Wit nam zij een aantal jaar geleden contact op met Kees van Vliet, een groot liefhebber van kerststallen. “Toen ze mij benaderden zei ik: ‘We gaan er iets moois van maken, we gaan een grot bouwen’”, zegt Van Vliet. “Dat gebeurde eerst op de kerkbanken, maar het groeide al snel uit tot iets groters: een grot waar mensen doorheen kunnen lopen. De tentoonstelling wordt om het jaar opgebouwd.”
De kerststal is via de hoofdingang van de kerk te betreden. Bezoekers lopen onder een houten constructie door die bedekt is met donkere doeken, zodat het effect van de lichtjes van de ‘kerststaties’ niet verloren gaat. Het gaat dit jaar om zeven staties, gemaakt in houten kisten waarin verschillende momenten van het kerstverhaal zijn uitgebeeld.
Iedere kist of statie is voorzien van een bladzijde uit een boek, waarop de Bijbelse passage te lezen is. “Ook dit jaar hebben we het kerstverhaal in een grot gemaakt, in boekvorm”, legt Van Vliet uit. “Het boek gaat steeds een bladzijde verder. Het is driedimensionaal: een aantal beeldjes die je in de staties ziet hebben we zelf gemaakt. Er zijn ook watervalletjes.”
Op een van de staties is de herbergier te zien die Jozef en Maria afwijst. Daarnaast is de grot te zien waar Jezus geboren wordt. Vervolgens is er een statie met de herders die van de engel te horen krijgen dat Jezus is geboren. Ook is er aandacht voor de koningen die op zoek gaan naar Jezus en de vlucht van de Heilige Familie naar Egypte.
“Daarnaast zie je een groot paleis met allemaal Romeinen”, zegt Van Vliet. “Ook zijn er werkende mensen. Er is ook een uitleg bij. Over twee jaar willen we een kist maken met de koningen die naar Herodes gaan.”
“Er komen zelfs mensen uit Delft of Alphen aan den Rijn. De reacties zijn altijd heel enthousiast. Soms komen mensen die niet gelovig zijn, die vinden het ook mooi. Of je nou gelooft of niet: het spreekt iedereen aan.”
Tweet dit!
“Ieder jaar wordt het weer een stukje groter”, vult Hoogenboom hem aan. “Je moet iets nieuws verzinnen. Het is een uit de hand gelopen hobby die inmiddels wel een passie te noemen is.”
De kerstgrot mondt uiteindelijk uit in een levensgrote kerststal, die eveneens onder een grot te zien is. De grot is gemaakt van zo’n vierhonderd behangrollen, vertelt Van Vliet. “We gebruiken de witte achterkant van het behang, die we met punaises vastzetten en vervolgens spuiten.”
“We steken er heel veel tijd in”, zegt Hoogenboom. “Het is heel gezellig met elkaar. Als de mensen komen is het fantastisch om hun reacties te horen. Daar krijgen we heel veel energie van.”
De opbouw duurt een paar weken, zegt Van Vliet. Daar komen veel handige mensen bij helpen. Het ontwerp wordt niet uitgetekend, vertelt Hoogenboom, maar “zit in het hoofd van Kees”, die in het dagelijks leven automonteur is. “Hij heeft het in zijn hoofd zitten, wij moeten daar handen en voeten aan geven”, zegt ze lachend.
In de loop der jaren is de kerststal van de Franciscuskerk steeds bekender geworden. Verschillende (regionale) media besteedden er aandacht aan. Dat heeft ook invloed gehad op het aantal bezoekers, zegt Hoogenboom.
“Er komen zelfs mensen uit Delft of Alphen aan den Rijn. De reacties zijn altijd heel enthousiast. Soms komen mensen die niet gelovig zijn, die vinden het ook mooi. Of je nou gelooft of niet: het spreekt iedereen aan.”
Vaste bezoekers zijn de kinderen van de plaatselijke basisscholen, die door Hoogenboom, Van Vliet en de andere vrijwilligers worden begeleid en voorzien van een toelichting. “Ik vind het heel leuk om dit mee te geven aan de mensen die op bezoek komen”, zegt Van Vliet. “Het geloof zit bij mij heel diep.
Als je andere mensen daarin kan betrekken, vind ik dat prachtig. Er was een keer iemand op bezoek die een moeilijke tijd achter de rug had. ‘Nu ik hier loop, is het echt Kerst voor mij’, zei die persoon. Daar doe je het voor.”
“Het kerstverhaal is de bron van het geloof”, vervolgt Van Vliet. “Mijn moeder zei altijd: die beelden helpen ons om aan het verhaal te denken. Als je ernaar kijk, gaat het kerstverhaal in jou leven. Dat vind ik het mooie van een kerststal.”
De kerststal is in december op zaterdag en zondag geopend van 11.00 tot 17.00 uur. In de week van Kerstmis is de kerk iedere dag open, ook op Eerste en Tweede Kerstdag, tot en met Nieuwjaar. Meer informatie: parochiepaxchristi.nl
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
