<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Lokaal

Sober jubileum voor Utrechts Byzantijns Koor

Selinde van Dijk-Kroesbergen 3 februari 2021
image
Het Utrechts Byzantijns Koor onder leiding van dirigente Iryna Gorvanko. Foto: Utrechts Byzantijns Koor

Een jubileumconcert in TivoliVredenburg met Oekraïense dansgroepen zit er dit keer niet in voor het Utrechtse Byzantijns Koor. Op 9 februari bestaat het koor precies 70 jaar en de coronamaatregelen laten slechts een bescheiden traktatie voor de leden toe.

Sinds de corona-uitbraak in ons land repeteert het koor niet meer samen. Het bestuur hoopt dat in het najaar, wanneer de vaccinaties achter de rug zijn, een goddelijke liturgie gevierd kan worden met de koorleden en hun partners. Ook komt er dan een jubileumboekje uit.

Je samen uiten

De koorleden missen het samen zingen. Uit onderzoek van Actie Kerkbalans bleek eerder al dat ook de kerkgangers het samen zingen het meest missen.

“Je samen tegelijkertijd uiten is écht mooi”, zegt Peter Ammerlaan (54), secretaris en bestuurslid van het Utrechts Byzantijns Koor. “Samen zingen is echt iets anders dan samen een mop vertellen of samen praten. In een groep trek je elkaar op en dan ontstaat er iets moois.”

Een soort droomwereld binnengaan

De byzantijnse gezongen liturgie, die wordt gevierd in de oosters-orthodoxe en oosters-katholieke Kerken, is nog altijd in trek. De aantrekkingskracht zit volgens Ammerlaan in het mystieke element ervan: in een byzantijnse Mis wordt veel gewierookt en de liturgie wordt volledig gezongen, in het Kerkslavisch: alleen de preek en het gebed gaat in het Nederlands.

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

“Voor veel mensen is het alsof ze een soort droomwereld binnengaan,” legt Ammerlaan uit. “Ze kunnen de teksten niet goed begrijpen, maar vinden de liederen wel mooi. Hierdoor worden ze als het ware meegenomen en mijmeren de mensen weg in hun eigen wereld.”

Het byzantijnse koor trekt volgens Ammerlaan ook mensen die op zoek zijn naar mystiek zonder dat ze naar een kerk hoeven gaan. Voor de coronacrisis kreeg het koor dan ook meer aanvragen voor concerten, dan voor liturgieën.

Operazanger uit Oekraïne

De oprichter van het koor, Myroslaw Antonowycz, was een katholieke operazanger uit Oekraïne. Kort na de Tweede Wereldoorlog kwam hij in Nederland. Hij was op doorreis naar Amerika, maar bleef voor de liefde in Utrecht.

Hij ontmoette Oekraïense seminaristen, die gevlucht waren voor de politiek van Stalin. Samen zongen ze de byzantijnse liturgie. Het IJzeren Gordijn maakte het nieuwe Oekraïense seminaristen onmogelijk om naar het Culemborgse seminarie te komen, waarna men op zoek ging naar Nederlandse mannen om een koor mee te vormen. Op 9 februari 1951 was het Utrechts Byzantijns Koor een feit.

Foto's van het koor met o.a. dr. Myroslaw Antonowycz, dirigente Iryna Gorvanko en met koninging Juliana en prinses Beatrix in de tuin van Paleis Soestdijk (klik op de pijltjes voor meer beeld).

Een naam hooghouden

Ammerlaan erkent dat niet iedereen geschikt is voor een byzantijns koor. Het koor vraagt best veel van zijn leden qua inzet en thuisstudie. Om te voorkomen dat door het volumeverschil een stem beschadigt, moeten de leden bovendien ook werken aan stemvorming.

“We willen met ons koor de oostelijke long van het christendom laten zien en we promoten de Oekraïense zangcultuur”, vertelt Ammerlaan. “We moeten dus kwaliteit leveren. We hebben een naam hoog te houden.”

https://www.kn.nl/abonnementen/

Het Kerkslavisch, van origine in het cyrillisch alfabet, is daarbij geen struikelblok, benadrukt hij: de teksten worden namelijk fonetisch opgeschreven, en daarmee is de uitspraak volgens Ammerlaan niet moeilijk.

Van jongs af mee naar het koor

Om de kwaliteit te bewaken, vindt er een voorselectie van leden plaats, waarbij wordt gekeken naar de potentie van een nieuwe zanger. Het liefst zien de 25 huidige koorleden nieuwe aanwas in de leeftijd van 40 tot 50 jaar: die mannen zijn jong genoeg om ook zonder ervaring nog veel te leren.

Ammerlaan zelf zegt dat hij vanaf zijn geboorte eigenlijk al lid was van het koor (feitelijk vanaf 1992). Zijn vader, oom en grootvader maakten er deel van uit en hij ging van jongs af vaak met hen mee. Over zijn liefde voor het koor zegt hij dan ook: “Ik zal de laatste zijn die de deur dichttrekt.”

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.