Migratie, oorlog en vreemdelingenhaat. Het waren de belangrijkste thema’s tijdens de Meditterane synode. Morgen wordt het slotdocument daarvan gepresenteerd aan de paus.

Meer van dit soort bijeenkomsten en concrete dialoog over de uitdagingen in de regio. Dat is wat de deelnemers aan de Mediterrane Synode in Bari zondag aan Franciscus zullen vragen.

Dat de Mediterrane bijeenkomst in Bari zo concreet is, dat is het aspect dat de deelnemers eraan het meest waarderen.

Anders dan anders

“Deze ontmoeting is echt heel anders dan normaal”, zegt mgr. Botros Fahim Hanna dan ook in gesprek met Katholiek Nieuwsblad.

De koptisch-katholieke bisschop van Minya in Egypte legt uit dat dit komt “omdat er niet op puur theoretisch niveau wordt gesproken; nee, het is een dialoog die heel concreet heeft kunnen worden”.

Drama van migratie

Duidelijk en concreet waren ook de woorden van de chaldeeuws-katholieke patriarch Louis Raphael Sako, toen hij het drama van de migratie uit het Midden-Oosten omschreef. “Emigratie is voor ons een verlies en voor jullie een last”, zei hij.

Sako benadrukte dat mensen in landen als Irak of Iran hun land niet verlaten omdat “die landen arm zijn, maar omdat er sprake is van oorlog en vervolging. Juist daarom zijn er concrete oplossingen nodig.

Paus in Bari

Zaterdagochtend vond de laatste sessie van deze korte maar intensieve synode plaats, die woensdag begon. Zondag wordt het geredigeerde slotdocument aangeboden aan de paus.

Franciscus draagt die dag in Bari de Mis op met alle kardinalen en bisschoppen die hebben deelgenomen aan de bijeenkomst. Samen zullen ze ook bidden in de basiliek van Sint-Nicolaas.

De inhoud van het document is nog niet openbaar gemaakt, maar kardinaal Gualtiero Bassetti, voorzitter van de Italiaanse bisschoppenconferentie, onderstreepte al dat “wat we geschreven hebben een reflectie is van de liefde van de herders voor hun kudde en hoe die vorm krijgt in hun Kerken”.

“Precies zoals paus Franciscus dat altijd zegt, hebben hier in Bari herders deelgenomen die de geur hebben van de schapen”, voegde Bassetti toe.

Migratie levert veel stress op

Het opvangen van migranten was een van de belangrijkste thema’s die vrijdag aan bod kwamen. “We moeten door blijven gaan met de opvang, we moeten de moed niet opgeven”, zei mgr. Charles Scicluna die dag met betrekking tot het onderwerp.

De aartsbisschop van Malta onderstreepte ook dat de huidige situatie rond migratie “zeer stressvol is” en dat die de inwoners van zijn eiland vaak zwaar op de proef stelt.

Pausbezoek Malta

In die zin zal het pausbezoek dat Franciscus op 31 mei aan Malta brengt een bemoediging zijn voor de eilandbewoners.

“De paus komt naar Malta om ons te vragen door te gaan met onze inzet om migranten op te vangen”, bevestigde Scicluna.

Openstaan voor vreemdelingen

De aartsbisschop benadrukte dat de katholieke gemeenschap op Malta van oudsher vreemdelingen heeft opgevangen, net zoals andere landen rond de Middellandse Zee. Ook al moet die traditie in bepaalde gevallen worden herontdekt.

“We moeten xenofobie (vreemdelingenhaat, red.) veranderen in xenofilie (voorkeur voor het vreemde, red), een waarde die van oudsher in het Middellandse Zeegebied aanwezig is en waaraan we veel behoefte hebben”, voegde Scicluna toe.

Inzet van de EU voor migranten

Over al die aspecten moeten de landen in West-Europa goed nadenken. Dat zei de voorzitter van COMECE (commissie van de bisschoppenconferenties van de EU), kardinaal Jean-Claude Hollerich, in een gepassioneerde toespraak.

“Wij praten over mensenrechten, maar vergeten dat allemaal meteen wanneer we moeten gaan helpen”, zei Hollerich. “We moeten ons echter allemaal inzetten voor vrede en menselijke en religieuze vrijheid.”

Een missie waar ook de EU deel aan zou moeten nemen, voegde Hollerich eraan toe. “We zien het drama van de vluchtelingen, van de kampen in Libië en op Lesbos. Dat is een schande voor Europa.” (Vertaling Susanne Kurstjens)