Kardinaal Reinhard Marx zegt in ieder geval voorlopig aan te willen blijven als aartsbisschop van München en Freising. Een invloedrijke kerkelijk rechter van het aartsbisdom trad wel terug.
Marx gaf vandaag een persconferentie waarin hij reageerde op het rapport over de afhandeling van misbruikzaken in zijn bisdom sinds 1945.
“Ik klamp me niet vast aan mijn positie”, zei Marx. “Mijn aanbod om op te stappen vorig jaar, was heel serieus bedoeld. Paus Franciscus besliste anders en vroeg me mijn dienstwerk op verantwoorde wijze voort te zetten.”
In antwoord op een vervolgvraag zei hij niet nogmaals met de paus over ontslag te hebben gesproken. Dat zou op dit moment meer “vluchten” zijn.
Toch zei hij nog altijd bereid te zijn om eventueel op te stappen. Als hijzelf of anderen de indruk zouden krijgen dat hij “meer een obstakel dan een hulp” in het verwerkingsproces is, zal hij de relevantie advieslichamen benaderen.
Marx weigerde een beoordeling te geven van de rol van emeritus-paus Benedictus in het misbruikschandaal. “Ik accepteer dat hij de feiten hier anders interpreteert, dat hij spijt heeft, en ik denk dat hij op het geheel zal reageren.”
In het rapport van advocatenkantoor Westpfahl Spilker Wastl wordt Benedictus ervan beschuldigd in zijn tijd in München (1977-1982) in vier zaken niet goed gehandeld te hebben. De emeritus-paus ontkent dit.
Marx zei volgens katholisch.de geen reden te hebben om te zeggen dat Ratzinger als aartsbisschop van München misbruik verdoezelde. Tegelijk zei hij ook geen reden te hebben om te stellen dat de onderzoekers geen goed werk zouden hebben geleverd.
Volgens Marx is het rapport “geen gerechtelijk vonnis”, in het bijzonder met betrekking tot iemands levenswerk. Wel vormt het een “belangrijke bouwsteen”. Ook zei hij dat het goed is dat de emeritus-paus zich bereid toonde mee te werken aan het onderzoeken.
Over zijn eigen rol als aartsbisschop zei Marx dat hij verantwoordelijkheid draagt voor de daden van zijn bisdom, inclusief het falen om met misbruik af te rekenen.
Hij wil de stappen zetten die nodig zijn “voor een betrouwbaardere verwerking, voor een zelfs nog grotere aandacht voor de slachtoffers en voor een hervorming van de Kerk”.
De kardinaal benadrukte herhaaldelijk zelf ook fouten te hebben gemaakt – de grootste ervan was volgens hem de slachtoffers over het hoofd te hebben gezien.
“Dat is onvergeeflijk. Er was van onze kant geen echte interesse in hun lijden. Naar mijn mening heeft dit ook systemische redenen, en tegelijk draag ik als zittend aartsbisschop hier morele verantwoordelijkheid voor.”
Hij wees de beschuldiging uit het rapport van de hand dat hij misbruikzaken te veel zou hebben gedelegeerd.
“Misbruik in de Kerk aanpakken was en is een topprioriteit voor me en staat niet haaks op de opdracht het Evangelie te verspreiden. Ik was en ben niet onverschillig. Had ik meer kunnen doen en met meer toewijding kunnen handelen? Zeker ja!”
De kardinaal bood opnieuw zijn verontschuldigingen aan de slachtoffers aan, “persoonlijk en ook namens het aartsbisdom”.
Hij verontschuldigde zich ook bij de gelovigen “die twijfelen aan de Kerk, die haar leiders niet langer kunnen vertrouwen en van wie het geloof is beschadigd. Wij hebben ook te lang niet genoeg aandacht besteed aan de parochies waar daders werkzaam waren”.
Intussen heeft de hoogste kerkrechter van het aartsbisdom, de 66-jarige Lorenz Wolf, al zijn taken neergelegd. “Ik ben het daarmee eens”, zei Marx. “Hij zal zijn positie te zijner tijd naar buiten brengen.”
Wolf is een van de invloedrijkste geestelijken in Beieren. Als kerkelijk rechter was hij sinds 1997 verantwoordelijk voor het kerkjuridisch reilen en zeilen in aartsbisdom.
Behalve zijn functies in het aartsbisdom was hij ook hoofd van het kerkelijk orgaan dat contact met de Beierse overheid onderhoudt en voorzitter van de raad van de regionale omroep Bayerischer Rundfunk. Sommige leden van de raad riepen hem de afgelopen dagen al op op te stappen.
Volgens het ‘misbruikrapport’ geeft Wolfs optreden in twaalf misbruikzaken “aanleiding voor kritiek”. Het voornaamste verwijt aan zijn adres is dat hij de belangen van beschuldigden boven die van vermeende slachtoffers zou hebben gesteld.
Wolf gaf zelf geen commentaar op individuele zaken, maar huurde advocaten in die openlijk de legitimiteit van het onderzoek in twijfel trokken.