De wettelijke maatregelen om falende bisschoppen af te zetten beginnen zich tegen de paus te keren.
Dat blijkt uit verschillende commentaren en berichten in zowel katholieke als seculiere media.
“Hoe moet het nu met de vrienden van de paus?”, vraagt Steve Skojec van blog onepeterfive zich af.
De focus richt zich op de manier waarop paus Franciscus zelf omgaat met bisschoppen die een bedenkelijke rol hebben gespeeld in misbruikzaken.
Daarbij worden vooral de Belgische kardinaal Godfried Danneels en de Chileense bisschop Juan Barros genoemd. De eerste probeerde in 2010 het zwijgen op te leggen aan een slachtoffervan de toenmalige bisschop van Brugge, Roger Vangheluwe. Barros wordt genoemd als medeplichtige in de omvangrijkste misbruikzaak in Chili. Hij zou niet alleen getuige zijn geweest, maar ook brieven met beschuldigingen hebben vernietigd.
Ondanks zijn verleden werd Danneels persoonlijk door paus Franciscus bij beide Gezinssynoden van 2014 en 2014 als synodevader aangewezen. Barros werd ondanks massale protesten in 2014 door de paus tot bisschop van Osorno benoemd. De protesterende gelovigen noemde hij later “dom” omdat zij geloof hechten aan wat hij als ‘linkse complotten’ bestempelde.
De zaak Barros wordt door The Guardian aangehaald, die ook op de beschuldigingen van verdoezeling wijst jegens curiekardinaal George Pell en de Franse kardinaal Barbarin.
“Het is ongelofelijk dat bisschop Barros nog steeds bisschop is, gezien de controverse die hem omringt hoewel hij ontkent iets verkeerds te hebben gedaan”, schrijf father Alexander Lucie-Smith in The Catholic Herald. “Het leidt tot de onontkoombare conclusie dat bisschop Barros hooggeplaatste vrienden heeft. Zullen de nieuwe maatregelen enig verschil maken in Osorno? Ik betwijfel het.”
Paus Franciscus zette de benoeming van Barros door na een persoonlijk onderhoud met hem en zonder uitgebreid kerkelijk onderzoek. Wel loopt er nog een gerechtelijke onderzoek voor een Chileense rechtbank. Barros zou als bisschoppelijk secretaris brieven met beschuldigingen jegens een inmiddels veroordeelde misbruikpleger hebben vernietigd. Volgens verschillende slachtoffers zou Barros niet alleen aanwezig zijn geweest bij misbruik, maar ook medeplichtig zijn geweest.
Na Barros’ installatie ruim een jaar geleden voorspelde vaticanist John Allen van Crux dat deze kwestie wel eens een omslag kon betekenen in de wereldwijde sympathie voor paus Franciscus. De zaak leidde ertoe dat een van de leden van de pauselijke misbruikcommissie, Peter Saunders, wegens kritiek op de handelwijze vorig najaar op non actief werd gesteld.
Veteraan commentator Phil Lawler uit grote twijfels over de maatregel, die onder de naam Come una madre amorevole (Als een liefhebbende moeder) vorige week werd gepubliceerd. “Dat had net zo goed ‘En dit keer menen wij het echt’ kunnen zijn”, schrijft hij op CatholicCulture. Hij zet vraagtekens bij het commentaar van kardinaal Sean O’Malley dat het motu proprio getuigt van een “gevoel van urgentie en helderheid geeft die er tot nu toe niet was”.
“Is het heus?”, schrijft Lawler. “Waren er vijftien jaar catastrofe nodig voor voldoende ‘gevoel van urgentie’ om een verheldering te geven van de kerkrechtelijke richtlijnen? Als die opmerking bedoeld is ter geruststelling faalt zij”, aldus Lawler, die erop wijst dat bisschoppen al lang wegens ernstig falen afgezet kunnen worden.
Associated Press concludeerde direct na de publicatie van het motu proprio dat de paus daarmee het door hem vorig jaar juni aangekondigde speciale tribunaal voortijdig ter ziele heeft laten gaan. “Precies 51 weken zijn voorbij gegaan voor het Vaticaan deze nieuwe stap aankondigde”, schrijft Lawler. “Opnieuw opent het motu proprio niet echt een nieuwe weg. Het voorziet in nieuwe signalering en bestrating van een weg waarop helaas nog niet veel verkeer is geweest.”
Eerder werd het motu proprio al bekritiseerd omdat het zich niet beperkt tot falen bij seksueel misbruik maar ook op andere niet nader beschreven terreinen. Dat zou ertoe kunnen leiden dat er een hausse aan aanklachten tegen onwelgevallige bisschoppen op gang komt, zoals de Duitse kerkjurist Schlüsser vreest. Ook vragen commentatoren zich af of bisschoppen nog wel hun priesters zullen durven opkomen of hen bij de eerste de beste beschuldiging zullen afserveren.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
