“Gods heilige volk kijkt naar ons en verwacht van ons geen simpele en voorspelbare veroordelingen, maar dat we komen met concrete en werkbare maatregelen. We moeten concreet worden.”
Dat zei paus Franciscus donderdagochtend bij de opening van de ontmoeting getiteld ‘De bescherming van minderjarigen in de Kerk’.
Het is een historisch overleg, dat blijkt wel uit de enorme media-aandacht rond de misbruiktop. In Rome en in het Vaticaan praat men over niets anders.
“Laten we luisteren naar de kleinen die om gerechtigheid vragen’, zei de paus in zijn korte introductie. Zijn echte toespraak volgt zondag.
En er is tot nu toe ook veel ruimte voor de verhalen van de slachtoffers. Aan de vooravond van de top ontmoetten twaalf van hen, uit verschillende delen van de wereld, het organiserende comité.
Op de eerste dag van de bijeenkomst luisterden de 190 deelnemers naar de dramatische getuigenissen van vijf slachtoffers.
Een Chileense man vertelde hoe er gereageerd werd toen hij zijn verhaal meldde bij de kerkelijke autoriteiten. “Ze behandelden me als leugenaar en keerden me de rug toe.”
Een ander zeer emotioneel getuigenis was dat van een vrouw die dertien jaar lang misbruikt werd door een priester. Hij dwong haar maar liefst drie keer om abortus te plegen. Een ander slachtoffer zal donderdagavond vertellen over haar ervaringen.
De eerste dag van de misbruiktop staat in het teken van ‘verantwoordelijkheid’. Dat thema kwam duidelijk naar voren in de eerste twee inleidingen.
“Ons gebrek aan antwoorden op het lijden van de slachtoffers, tot op het punt dat we ze afwezen om schandalen onder de pet te houden en de misbruikplegers te beschermen, heeft ons volk verwond”, aldus kardinaal Tagle.
Hij erkende ook dat die verwondingen “ook door ons bisschoppen zijn toegebracht aan de slachtoffers”.
Ook mgr. Charles Scicluna, die nu al een van de sleutelfiguren van deze top lijkt te zijn, sprak met de woorden van Benedictus XVI over “ernstige inschattingsfouten en falen van het leiderschap”.
De Maltese prelaat laakte verder de schaarse ruimte die slachtoffers toebedeeld wordt in de huidige kerkrechtelijke procedures. “Een leemte die we op moeten vullen”, zei hij.
Scicluna benadrukte ook de noodzaak om kandidaten voor het priesterschap en het episcopaat beter te screenen.
“Het verhullen of onderschatten van feiten die kunnen wijzen op gebreken in de levensstijl of in het geestelijk vaderschap van kandidaat-bisschoppen, is een ernstige zonde tegen de integriteit van het bisschopsambt”, aldus Scicluna.
Hij voegde daaraan de wens toe dat leken breder worden betrokken bij de selectie van bisschoppen.
Tijdens de persbriefing donderdag werd ook meermaals gesproken over homoseksualiteit. Dat had alles te maken met het boek Sodoma dat dezelfde dag, ook in Nederland, verscheen.
Op de vraag van een journalist waarom er tijdens de top niet expliciet wordt gesproken over het feit dat dader en slachtoffer veelal van hetzelfde geslacht zijn, was mgr. Scicluna heel helder: “We behandelen dit niet op basis van categorieën, noch beschuldigen wij een categorie mensen als geheel. Elk geval van misbruik is een tragedie op zich.” (Vert. SK)
