De Spaanse socialistische regering heeft een plan aangekondigd om het onroerende goed van de katholieke Kerk in kaart te brengen. Doel daarvan is om na te gaan in hoeverre de Kerk rechtsgeldig eigenaar is van bijvoorbeeld kerkgebouwen, grondgebieden en heiligdommen in Spanje.
Het plan werd onlangs aangekondigd door Antonio Hurtado van de PSOE, de ‘Spaanse PvdA’. In dagblad ABC zegt de politicus dat met het plan duidelijk zal worden dat de katholieke Kerk in bepaalde gevallen ten onrechte onroerend goed heeft geregistreerd in het Spaanse eigendomsregister.
“Er zal worden aangetoond dat men in steden zoals Cordoba, Zaragoza of Pamplona, veel toegeeflijker is geweest om de registratie van onroerende goederen van de Kerk te faciliteren.”
Het gaat daarbij om goederen die volgens Hurtado nooit op naam van de Kerk ingeschreven hadden mogen worden, omdat ze tot het publieke domein zouden behoren.
De Spaanse bisschoppen reageerden fel op het initiatief van de regering. Zij vrezen een “verborgen confiscatie” en vragen om “de oude geesten van het antiklerikalisme niet te doen ontwaken”.
De bisschoppen doelen op de beruchte ‘Spaanse confiscatie’ die plaatsvond tussen de achttiende en de twintigste eeuw. In die periode werd kerkelijk onroerend goed gedwongen onteigend en in openbare veilingen verkocht. Het ging daarbij bijvoorbeeld om eigendommen van religieuze ordes.
Volgens Lourdes Ruano Espina bestaan er wezenlijke verschillen tussen wat vroeger plaatsvond en wat er nu gaande is. Ze is hoogleraar Kerkelijk Recht aan de Universiteit van Salamanca.
“De Spaanse confiscatie was een historisch proces dat plaatsvond op een moment in onze geschiedenis dat het recht van de katholieke Kerk om goederen te kopen of te beheren niet werd erkend. Dit leidde tot onteigening of in sommige gevallen tot beslaglegging door de staat.”
Ruano vindt dat media het regeringsinitiatief ten onrechte in verband brengen met de confiscatie. De zaak draait volgens haar om iets anders: “Men wil de publieke opinie doen geloven dat de Kerk goederen bezit die niet van haar zijn, maar van het volk.”
De kerkjuriste is van mening dat het plan van de regering juridisch geen grond heeft. “De Kerk beschikt over overtuigende documentatie over haar eigendommen”. Toch willen veel tegenstanders van de Kerk twijfel zaaien over het wettelijk handelen van de Kerk.
Volgens Maria Garcia past het plan van de regering in het kader van het toenemend “agressief laïcisme” in Spanje. Garcia is voorzitter van het Observatorium voor Religieuze Vrijheid en Vrijheid van Geweten (OLRC), dat toezicht houdt op de vrijheid van godsdienst in Spanje.
Sinds 2011 publiceert het OLRC jaarlijks een rapport. Uit die rapporten blijkt dat in Spanje steeds meer incidenten plaatsvinden waarbij de vrijheid van godsdienst in het geding is. In 2017 nam het aantal incidenten weliswaar iets af, maar ze waren wel gewelddadiger van aard.
De katholieke Kerk is bij deze incidenten het voornaamste doelwit, vertelt ze. Het initiatief van de regering is volgens haar een voorbeeld van een campagne die religie uit het publieke domein wil verbannen.
Linkse partijen als PSOE, Podemos en IU, maar ook de nationalistische Catalaanse partijen spannen zich hiervoor in, stelt Garcia. “Deze partijen zijn van mening dat religie alleen in de privésfeer beleefd mag worden. Men verwart de scheiding van Kerk en staat met de verwijdering van religie uit het publieke domein.”
>>Lees het complete artikel in het KN van deze week via KNdigitaal
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
