Een “paus van de bemoediging” en een “pelgrim van hoop”: met warme woorden spreken de Nederlandse bisschoppen over paus Franciscus na zijn overlijden. Ook de Belgische bisschoppen reageren bedroefd en dankbaar. Alle bisschoppen roepen op tot gebed voor de paus en voor de Kerk.
“Paus Franciscus was een paus van de bemoediging”, schrijft kardinaal Wim Eijk, aartsbisschop van Utrecht, in een persbericht naar aanleiding van het overlijden van paus Franciscus. Die bemoediging hebben de Nederlandse bisschoppen twee keer aan den lijve mogen ondervinden, tijdens hun ad limina-bezoeken – een soort werkbezoeken – in 2013 en in 2022.
“Zoals wel vaker legde hij bij die gelegenheid de voorbereide toespraak terzijde en ging echt in dialoog met ons”, herinnert kardinaal Eijk zich. “Hij deed beide keren de krachtige oproep om vol te houden en de moed niet op te geven. Niet omkijken in nostalgie, maar de blik richten op de toekomst. Die boodschap gaf hij ons en daarmee alle katholieken van Nederland mee.”
Volgens Eijk zijn ook paus Franciscus’ hart voor de zwakkeren, zijn oproepen tot het beschermen van het leven van begin tot eind en zijn concrete inzet voor de armen het benoemen waard. “De paus benadrukte daarbij van meet af aan waarop die inzet voor de noodlijdenden gefundeerd moet zijn: dat is Jezus Christus.” Dat hield paus Franciscus de kardinalen keer op keer voor; die woorden heeft kardinaal Eijk dan ook “altijd ter harte genomen”.
Mgr. Hans van den Hende, bisschop van Rotterdam en voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie, herinnert zich goed dat paus Franciscus na zijn verkiezing in 2013 op het balkon van de Sint-Pieter verscheen en de mensen vroeg om voor hem te bidden.
“Daarmee maakte hij duidelijk dat er in de Kerk steeds sprake is van samen op weg zijn.” Volgens Van den Hende heeft paus Franciscus als een “pelgrim van hoop” veel gedaan om mensen te ontmoeten en in gesprek te gaan.
Bisschop Van den Hende en kardinaal Eijk nodigen “alle gelovigen uit om voor de zielenrust van paus Franciscus te bidden nu hij is gestorven”. Verder vraagt Van den Hende “om te bidden voor de Kerk en de wereld in onze tijd.
Dat we als Kerk onder de herderlijke leiding van een nieuwe paus de vreugde van het Evangelie weten te bewaren, opdat veel mensen in de wereld van nu door onze liefde en hoop eveneens die vreugde van het geloof in Christus mogen leren kennen of herontdekken”.
Bisschop Gerard de Korte van Den Bosch herinnert paus Franciscus als een van de weinige morele leiders van deze tijd, zowel binnen als buiten de Kerk. In een schriftelijke reactie noemt hij hem “een pastorale leraar” die kwetsbare mensen niet veroordeelde, maar wees op Gods barmhartige liefde.
Volgens De Korte maakte Franciscus zijn naam – verwijzend naar Franciscus van Assisi – waar door steeds op te komen voor armen, vluchtelingen en de schepping.
De Korte ontmoette de paus meerdere keren, het meest uitgebreid tijdens het ad limina-bezoek in 2022. “Hij was hartelijk en bemoedigend, en riep ons op open te staan voor iedereen: ‘tutti, tutti, tutti’.” Franciscus leefde volgens De Korte vanuit gebed en dienstbaarheid, en had een grote devotie tot Maria. “Wij gedenken hem met grote dankbaarheid, in het vertrouwen dat hij nu thuis is bij de Heer.”
Ook bisschop Jan Hendriks van Haarlem-Amsterdam reageert op zijn eigen website Arsacal dankbaar op het overlijden van paus Franciscus. “Zijn aardse loopbaan is voltooid. In dankbaarheid voor zijn dienst aan Christus en de Kerk, bevelen we hem in ons gebed aan God aan.”
Volgens Hendriks was Franciscus een paus die de Kerk dicht bij de kleinen en gemarginaliseerden bracht. “Hij herhaalde steeds weer dat de Kerk een verwelkomende Kerk moest zijn.” Ook benadrukte hij: “We zijn allemaal zondaars” – een kern van zijn benadering van barmhartigheid. “Dank u wel, paus Franciscus”, besluit Hendriks. “Moge hij rusten in vrede.”
Ook de Belgische bisschoppen reageren met “grote droefheid” op het overlijden van paus Franciscus. In een gezamenlijke verklaring drukken zij hun dankbaarheid uit voor het dienstwerk van de paus, dat volgens hen werd gekenmerkt door “eenvoud, nabijheid bij de armen en een krachtig appel tot barmhartigheid en sociale gerechtigheid”.
Zij wijzen op de blijvende waarde van Franciscus’ publicaties, zoals Laudato Si’ over de zorg voor de schepping en Fratelli tutti over broederschap en solidariteit. Ook de impulsen die hij gaf aan een meer synodale en inclusieve Kerk zien zij als een belangrijke erfenis.
Dankbaar herinneren de Belgische bisschoppen zich ook het pausbezoek aan hun land in september 2024, waarin Franciscus de Kerkmedewerkers drie sleutelwoorden meegaf: evangelisatie, vreugde en barmhartigheid.
Zij roepen de gelovigen in België op te bidden dat de Heer paus Franciscus mag thuisbrengen in het hemelse Vaderhuis.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
