De spots van Kerk in Actie waarin een Jezusafbeelding verscheurd wordt, ‘schuren’ niet, zoals de organisatie stelt. Ze geven ronduit een verkeerd signaal af.
‘Geloven in delen’. Met deze boodschap knalt Kerk in Actie (een doelenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland) tijdens de Goede Week via de beeldbuis onze woonkamers in. Gewoon via de NPO en de regionale zenders.
Knalt, omdat de manier van campagne voeren, op zijn zachtst gezegd, als kwetsend kan worden ervaren. Christenen van allerlei gezindten zullen zich hierdoor aangevallen voelen.
In de verschillende reclamespotjes, die bedacht zijn door reclamebureau Frivista en steevast in ieder reclameblok te zien zijn, verscheuren mensen van verschillend pluimage een grote afbeelding van Jezus Christus. Nota bene een afbeelding die is geïnspireerd op de Lijkwade van Turijn.
Na het wegebben van het katholieke onderbuikgevoel – dit is kwetsend, beledigend, respectloos – komt iets anders boven drijven. Namelijk, zijn wij niet allen één in Christus? Hebben wij als broeders en zusters in Christus niet samen binnen onze maatschappij de westerse en dus óók christelijke cultuur te waarborgen en beschermen? Hoe komt het dat het verscheuren van een religieuze beeltenis in de ogen van medechristenen geoorloofd is?
En is er bij het maken van deze campagne rekening gehouden met andersdenkenden en andersgelovigen? Er zijn wereldwijde spanningen, IS en andere extremisten houden momenteel een ware beeldenstorm in het Midden-Oosten en met Palmpasen plegen radicalen aanslagen op koptische kerken in Egypte. Zij vernietigen al wat westers is of lijkt, waarbij christenen en hun religieuze objecten en beeltenissen vaak het kwetsbaarst zijn.
En wat gebeurt er in gastland Nederland, dat vluchtelingen opvangt? In het AZC staat de tv aan en zien mensen die geen Nederlands begrijpen en ook geen westerse achtergrond hebben, dat afbeeldingen van Jezus Christus verscheurd worden..
Met deze gedachten ging ik op Witte Donderdag rond het middaguur het gesprek aan met een medewerker van Kerk in Actie. Tijdens dit gesprek was er duidelijk begrip, over en weer. De waarde van afbeeldingen is duidelijk anders voor protestanten, dat is begrijpelijk. De beeldenstorm die nu gaande is in islamitische landen wordt afgekeurd en dat de spots kwetsend over kunnen komen, wordt beaamd, maar is toch geen reden om een dergelijke campagne te staken.
Inhoudelijk komt er geen reactie, want die moet overlegd worden met de directie, die akkoord gaf voor de campagne. Wel vertelt hij mij dat er een tweede, verklarende reclame uitgezonden wordt in de pauze tijdens de uitzending van The Passion, later die avond op NPO 1.
Op de website van de Volkskrant verschijnt op Witte Donderdag rond 16.30 uur een verklaring van Kerk in Actie, waarin in de eerste alinea al verklaard wordt dat er geen excuses gemaakt zullen worden.
De campagne is bedoeld om ‘te schuren’, om een ‘oeha effect’ te bereiken. Maar schuren doe je met schuurpapier, niet met een afbeelding van onze Messias. En is het beoogde ‘oeha effect’ onbedoeld misschien ietsje te goed gelukt?
In de verklarende reclame tijdens de pauze van The Passion is opnieuw een persoon te zien die de icoon van Jezus Christus verscheurt. Nu is echter te zien dat de stukjes neerdwarrelen in delen van de wereld waar Kerk in Actie hulp biedt.
Concreet zien we Colombia. De boodschap ‘Geloven in delen’ staat centraal: God heeft zijn Zoon gegeven en zo mogen wij het geloof delen. Zo menen zij uit te beelden dat zij het geloof in Christus delen en armoede bestrijden waar nodig: een nobel doel..
Wat is nu eigenlijk het probleem, zou je zeggen?
Het signaal dat het stuk maken van een religieus symbool geoorloofd is, is schokkend. Dat de bedenkers van de campagne en de directie van Kerk in Actie denken dat dit kan, omdat het voor een goed doel is, is onbegrijpelijk. Het doel heiligt niet alle middelen. Stel je voor dat in een soortgelijke campagne een Koran verscheurd zou worden…
Bij mij komt ook de vraag op, of er betaald is voor de productie van de campagne? In ieder geval voor de full color A3-prints van Jezus, die niet zouden misstaan in menig gebedsruimte.. En is dat dan betaald met geld van donateurs? Dubieus…
Voor mensen die opgegroeid zijn in Nederland, met Nederlandse wortels en tradities en die de Nederlandse taal begrijpen, is de campagne van Kerk in Actie al onbegrijpelijk. Wat is de bedoeling? Hoe kun je dit uitleggen aan andersgelovigen, andersdenkenden? En krijg je daar überhaupt de kans voor? Waarschijnlijk niet. Het beeld van het verscheuren van de beeltenis van Jezus laat een onuitwisbare indruk achter.
Ik ben een jonge, christelijke gelovige vrouw die zich zorgen maakt of zij zich in de toekomst nog uit zal kunnen spreken zoals nu. De campagne van Kerk in Actie, draagt bij aan die zorgen. Het verscheuren van Christus-afbeeldingen schuurt niet: het zaagt aan de poten waarop onze westerse christelijke cultuur gestoeld is.
Rozemarijn Holwerda-Goes is lezeres te Kollum.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
