Veel priesters bevinden zich in de frontlinie van de Oekraïense oorlog, zowel fysiek als spiritueel. Gewapend met geloof brengen ze gebed, voorraden en hoop naar hun geloofsgemeenschappen. Nu de oorlog in Oekraïne de tragische grens van drie jaar heeft bereikt, doen twee priesters hun verhaal.
“Nu is waarschijnlijk de moeilijkste tijd”, vertelt priester Wojciech Stasiewicz. “De stress neemt toe. Iedereen heeft wel iets moeilijks meegemaakt tijdens deze oorlog, zoals het verlies van een dierbare, of een of andere vorm van vernietiging, materieel of moreel.”
“De belangrijkste uitdaging voor een priester hier is eenvoudigweg aanwezigheid”, zegt Stasiewicz nu Oekraïne het vierde oorlogsjaar tegemoet gaat. “Niemand van ons heeft zich voorbereid op oorlog. En niemand van ons weet ’s ochtends hoe zijn dag eruit zal zien.”
De ene dag gaat Stasiewicz naar het ziekenhuis om gewonde soldaten te bezoeken, de volgende dag naar een gebombardeerd dorp. “We geven ook les aan kinderen in schuilkelders. En soms komt er iemand met ons praten of huilen. Of een soldaat die, teruggekeerd van het front, de last van vele weken van zich afschudt.”
Deze man huilde, aldus de priester, vroeg om de biecht en deed uiteindelijk het verzoek om de priester te kunnen omhelzen. “Deze mensen hebben het nodig om omhelsd te worden in hun pijn”, vertelt Stasiewicz.
De Poolse priester is sinds 2006 werkzaam in Oekraïne, zijn tweede thuis, en verhuisde in 2016 naar Charkiv. De stad ligt slechts op zo’n veertig kilometer van de Russische grens. Stasiewicz heeft verwoesting, dood en onuitsprekelijke menselijke tragedies gezien.
“Deze oorlog triggert bepaalde mechanismen in ons allemaal”, zegt hij. “We willen overleven en veilig zijn. Als er stilte is, maakt dat ons angstig, alsof er iets ontbreekt. Als er vandaag geen raketaanval is geweest, weten we dat het elk moment kan gebeuren. Deze verwachting is erg moeilijk.”
“Als priester kan ik God ook aanwezig laten zijn door middel van de sacramenten. Een priester is een instrument van God.”
Tweet dit!
Priester Oleksandr ‘Sashko’ Bohomaz, een Oekraïense Grieks-katholieke priester, zegt dat te midden van de tragedie van de oorlog “er een enorme behoefte aan God is”.
“Ik zoek zelf naar Gods antwoorden in mijn persoonlijke gebeden, in mijn persoonlijke spirituele zoektocht. In specifieke situaties geeft de Heer een soort antwoord op deze vragen”, vertelt de kapelaan.
Sinds het begin van de oorlog voelt hij Gods nabijheid. Bohomaz dacht er niet aan om te vluchten, zelfs niet toen Russische troepen twee dagen na het begin van de invasie zijn geboortestad Melitopol innamen. Negen maanden lang diende de priester de Oekraïners die onder Russische bezetting leefden, onder meer als militair aalmoezenier.
“Toen de oorlog begon, moest ik de beslissing nemen om de mensen bij te staan. Dat ging heel natuurlijk. Ik geloof dat het door genade was, niet mijn verdienste. De Heer gaf mij deze genade en ik accepteerde het”, aldus de priester.
Vanaf de eerste dag van de oorlog heeft hij samen met zijn medebroeders mensen met honger eten gegeven, daklozen onderdak geboden en voor de zieken gezorgd. Daden waarvoor hij herhaaldelijk werd geïntimideerd en ondervraagd door de Russische bezetters. “Soms kwamen ze met maskers op, met automatische wapens en ondervroegen me onder dreigementen en gevloek. Ze zeiden dat ik me moest voorbereiden op mijn executie.”
“Andere keren kwamen ze zonder maskers, alsof ze alleen maar wilden praten en zeiden: ‘Wees niet bang, we zijn je vrienden.’ Ik zei hen: ‘Vrienden komen mijn huis niet binnen met wapens.’”
Bohomaz werd uiteindelijk gearresteerd en gedeporteerd naar door Rusland gecontroleerd gebied op 1 december 2022. “Ik wist niet of ik het er levend van af zou brengen. Ik beloofde de Maagd Maria dat als ik er levend uit zou komen, ik de mensen zou aanmoedigen om de rozenkrans te bidden”, vertelt hij.
De Maagd Maria luisterde naar zijn gebeden: de lokale bevolking wees hem op paden om mijnenvelden te vermijden terwijl hij terugliep. De Oekraïense priester haalde het tot Zaporizja.
Nog voor er een jaar voorbij was, gaf de bisschop hem de opdracht om een beeld van Onze Lieve Vrouw van Fatima mee te nemen en naar parochies te reizen om mensen te leren hoe ze de rozenkrans moesten bidden. “Er is veel kwaad om me heen dat ik niet kan overwinnen. Ik hoor zoveel verhalen over onrecht. Wat kan ik doen?”
“Ik kan naar ze luisteren”, zegt de priester, “een rozenkrans in mijn hand nemen en bidden. Als priester kan ik God ook aanwezig laten zijn door middel van de sacramenten. Een priester is een instrument van God.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
