Terwijl de spanning rondom het conflict in Oekraïne met de dag toeneemt, roept het Vaticaan wereldleiders met klem op om verdere escalatie te mijden en terug te keren naar de onderhandelingstafel. De paus, die zondag een dringende oproep tot vrede deed, is ook achter de schermen actief. Zo belde hij de afgelopen dagen met Zelensky en, naar verluidt, ook met Poetin.
Het was een van de weinige verzoenende geluiden die klonken in de afgelopen dagen. Paus Franciscus riep zondag bij het angelusgebed de wereld op om de weg van de vrede te verkiezen boven een steeds verdere escalatie van het conflict. Dat wordt niet alleen met wapens uitgevochten, maar ook met zorgwekkende oorlogsretoriek.
Zo verklaarde de Russische president Poetin zondag zijn nucleaire afschrikkingsmiddelen op scherp te zetten, als reactie op de sancties die het Westen hem oplegde. Een dreigement waarmee het Russische staatshoofd nog niet bereid lijkt te zijn tot de-escalatie, nadat hij met de invasie in Oekraïne zorgde voor een ernstige schending van het internationaal recht.
Inmiddels lieten verschillende westerse leiders weten wapens aan Oekraïne te leveren, en besloot de EU voor het eerst in haar geschiedenis de aankoop en levering van wapens te financieren voor een oorlog. Bovendien maakten verschillende landen, zoals Nederland en Duitsland, die aanvankelijk te boek stonden als gematigd-pacifistisch, bekend hun militaire arsenaal te willen versterken.
“Leg de wapens neer!”, was de klemmende oproep van de paus aan de wereld. “God is met de vredestichters, niet met hen die geweld gebruiken.” Franciscus verklaarde dat “zij die oorlog voeren, de menselijkheid vergeten. Zij kijken niet naar het echte leven van mensen, maar plaatsen partijdige belangen en macht boven de rest. Zij vertrouwen op de duivelse en perverse logica van wapens.”
Franciscus wees op de gewone burgers, die uiteindelijk het slachtoffer van ieder conflict zijn. “Zij betalen met hun eigen huid voor de dwaasheid van de oorlog.” De paus sprak over het belang van een verzoenend taalgebruik, waarmee een begin kan worden gemaakt met het bevorderen van vrede.
“Laten wij ons afvragen welke woorden we gebruiken”, aldus Franciscus. “Spreken wij met mildheid, of vervuilen wij de wereld door gif te verspreiden, door kritiek te leveren, te klagen of de wijdverspreide agressie te voeden?” Volgens de paus kan een verkeerd woordgebruik vooroordelen doen toenemen, “barrières opwerpen en zelfs onze broeders aanvallen en vernietigen”.
Sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne spant de paus zich ook achter de schermen in om het conflict een halt toe te roepen. Zo bezocht hij op vrijdag de Russische ambassade in het Vaticaan.
Volgens de katholieke schrijver George Weigel zou hij via een beveiligde telefonische verbinding persoonlijk met Poetin hebben gesproken. In een officiële verklaring sprak het Vaticaan niet over een dergelijk gesprek. Volgens de persdienst heeft Franciscus zijn zorgen kenbaar gemaakt over de oorlog.
Op zaterdag belde de paus ook met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, waarbij hij zijn verdriet uitte over de situatie in het land.
Het Vaticaan probeert hiermee de diplomatieke weg ten volste te benutten, wat ook duidelijk werd uit de woorden van staatssecretaris Pietro Parolin. Tijdens een gesprek op zondag met verschillende Italiaanse journalisten waarschuwde hij voor een gigantische catastrofe als het conflict zich verder uitbreidt.
Daarmee doelde Parolin op verklaringen en ontwikkelingen van de afgelopen dagen die hem naar eigen zeggen doen denken aan de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Om dit te vermijden, legde de kardinaal uit, moet iedere vorm van escalatie vermeden worden, en moeten de betrokken partijen de gevechten onderbreken en zo snel mogelijk terug naar de onderhandelingstafel. Maar ten eerste, zei Parolin, moet de militaire aanval van Rusland stoppen.
#PrayTogether #Ukraine pic.twitter.com/QfDCuufCBJ
— Pope Francis (@Pontifex) February 28, 2022
De staatssecretaris maakte bekend dat het Vaticaan beschikbaar is om onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne te organiseren. “Het is nooit te laat. De enige rationele en constructieve manier om geschillen op te lossen is de dialoog”, zei de kardinaal.
Parolin was ook kritisch ten aanzien van de houding van Rusland en het Westen ten opzichte van de crisis.
“Wanneer we stoppen met communiceren en oprecht naar elkaar te luisteren, kijken we met argwaan naar de ander”, zei hij. “We wisselen alleen onderlinge beschuldigingen uit. De ontwikkelingen van de afgelopen maanden hebben de onderlinge doofheid alleen maar doen toenemen, wat tot een open conflict heeft geleid.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
