Paus Franciscus heeft woensdagmiddag een video call gehad met de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill van Moskou. Op de agenda stond de oorlog in Oekraïne. Bijna op hetzelfde moment was er in de Sint-Pieter een Mis voor vrede in Oekraïne, bijgewoond door onder anderen de ambassadeurs bij de Heilige Stoel van Rusland en Oekraïne.
Het gesprek tussen paus en patriarch vond begin van de middag plaats, bevestigde het Vaticaan. Zoals gebruikelijk bij dit soort gesprekken, kwam er slechts een korte verklaring over de inhoud.
De twee kerkleiders waren het er volgens het Vaticaan over eens dat “de Kerk niet de taal van de politiek, maar de taal van Jezus” moet spreken en dat “de Kerken geroepen zijn om bij te dragen aan de versterking van vrede en rechtvaardigheid”.
“Wij zijn”, zei de paus, “herders van hetzelfde Heilige Volk dat in God gelooft, in de Heilige Drie-eenheid, in de Heilige Moeder van God: daarom moeten we ons verenigen in de poging om vrede te bereiken, om degenen die lijden te helpen, om wegen te zoeken van vrede en van een einde aan de gevechten.”
Beiden benadrukten volgens het Vaticaan het grote belang van het onderhandelingsproces, omdat, zo zei de paus, “het de mensen zijn die de prijs voor oorlog betalen; het zijn Russische soldaten en gewone mensen die worden gebombardeerd en sterven”.
“Als herders hebben wij de plicht om alle mensen die onder deze oorlog lijden nabij te zijn en te helpen”, zei Franciscus, die besloot met: “Oorlog is nooit de weg. De Geest die ons verenigt vraagt ons als herders om de volkeren te helpen die lijden onder oorlog.”
Paus Franciscus werd tijdens het gesprek bijgestaan door zijn ‘oecumeneminister’, kardinaal Kurt Koch; patriarch Kirill door zijn ‘buitenlandminister’, metropoliet Hilarion.
Diens ‘Departement voor Externe Kerkelijke Relaties’ gaf na het gesprek ook een verklaring uit. De bewoording ervan verschilde op een punt opvallend van die van het Vaticaan. Waar de Heilige Stoel sprak van een ontmoeting “over de oorlog in Oekraïne”, sprak Moskou van “een gedetailleerde discussie over de situatie op Oekraïense bodem”.
Het weerspiegelt de houding van patriarch Kirill, die onder vuur ligt omdat hij de oorlog nog niet ondubbelzinnig als zodanig heeft veroordeeld.
Dat valt ook in zijn eigen kring niet goed. Zo vroeg het deel van de Oekraïense orthodoxen dat hem als geestelijk leider beschouwt de patriarch om Poetin tot vrede te bewegen. In Nederland maakten de geestelijken van de orthodoxe parochie in Amsterdam onlangs bekend de banden met het patriarchaat van Moskou door te snijden.
Het woordenspel kwam dezelfde middag ook naar voren in de Sint-Pieter. Daar vierde de hoogste pauselijke diplomaat, kardinaal-staatssecretaris Pietro Parolin, een Mis voor vrede in Oekraïne.
De Mis werd bijgewoond door tientallen diplomaten, waaronder de Oekraïense en Russische ambassadeurs bij de Heilige Stoel.
Parolin herhaalde wat ook paus Franciscus eerder verschillende keren zei: dat er in Oekraïne een “oorlog” gaande is, en niet slechts een “militaire operatie”, zoals de Russische president Vladimir Poetin stelt.
Er werd gebeden voor vrede. “Wij zijn ervan overtuigd dat gebed nooit zinloos is”, aldus Parolin. “Gebed kan zelfs situaties beïnvloeden die menselijkerwijs wanhopig lijken. Bovenal kan het harten en geesten veranderen.”
Bij de voorbedes werd ook in het Russisch en Oekraïens gebeden.
Intussen werd ook bekend dat Radio Vaticaan zijn uitzendingen in het Russisch en het Oekraïens gaat uitbreiden. Met ingang van komende maandag duren de ochtendprogramma’s in beide talen twintig minuten langer.
Daarmee hoopt men volgens directeur Massimiliano Menichetti “in deze tijd waarin oorlog woedt, beter te beantwoorden aan onze missie: om hoop, de woorden van de paus en de lezing van de feiten in het licht van het Evangelie naar de hele wereld te brengen”.
Bronnen: Vatican News, Catholic News Agency, Catholic News Service
