Mariaheiligdommen en andere bedevaartsplaatsen in Nederland zijn goed gedocumenteerd. Toch stuiten onderzoekers nog altijd op verrassingen. Het Meertens Instituut ontdekte bij toeval twee, mogelijk drie in de vergetelheid geraakte bedevaartsoorden in Brabant en Limburg.
“Ik ontdekte de plaatsen tot mijn eigen verbazing”, vertelt historicus Peter Jan Margry, verbonden aan het Meertens Instituut, dat de bedevaartsplaatsen van vroeger en nu onderzoekt en bijhoudt in een online databank.
“Jarenlang heb ik samen met veel anderen gewerkt aan de bedevaartbank, waarin alle bedevaartsplaatsen in Nederland van vroeger en nu opgenomen zijn. Ineens zie ik tijdens een ander onderzoek een verwijzing, van bedevaarten met bus en tram naar Bergen op Zoom. Er bleek voor de oorlog een behoorlijke cultus te bestaan. Deze is na de oorlog uit het collectieve geheugen gevallen.”
“In Bergen op Zoom werd in de Onze-Lieve-Vrouw van Lourdesparochiekerk een Lourdesgrot aangetroffen waar vroeger grote aantallen pelgrims naar toe trokken, maar waar nu nog altijd, ook in tijden van corona (elke werkdag tussen 9.30 en 11.30), een kaars kan worden opgestoken of Maria voor steun kan worden aangeroepen. Deze grot bevat ook een ingemetselde steen uit de oorspronkelijke Lourdesgrot in Frankrijk”, meldt het Meertens Instituut. Margry onderzocht hiervoor de parochiearchieven.
“Voor het Limburgse dorp Schimmert kwam eveneens een filiaal-Lourdesgrot als bedevaart uit de archieven tevoorschijn. Deze werd echter omstreeks 1924 al weer afgebroken; alleen het Mariabeeld is overgebleven.”
Hoe kan het, dat een devotie die toch aanzienlijk was als die in Bergen op Zoom, zo in vergetelheid kon raken? “Tijdens de oorlog is de grot met een deel van de kerk opgeblazen door de Duitsers”, zegt Margry. “Blijkbaar was de devotie niet zó groot, dat het na de oorlog is doorgegeven in de tijd.”
Overigens is niet alles verdwenen: in de tuin van de Lourdesparochiekerk zijn nog stalen beelden te vinden die Maria en Bernadette verbeelden.
Met de vondst van de twee Mariaheiligdommen is het verhaal nog niet ten einde. Het lopende onderzoek stuitte inmiddels op wéér een nieuw vergeten heiligdom, dit keer van de heilige Liduina in Kelpen-Oler.
Dit is nog niet onderzocht en beschreven, maar zal zich het 667e bedevaartsoord mogen noemen dat Nederland ooit gekend heeft.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
