Er is opnieuw ophef ontstaan rond vermeende uitspraken van paus Franciscus in een ontmoeting met journalist Eugenio Scalfari. Deze schreef op Witte Donderdag in La Repubblica dat de paus het bestaan van de hel zou hebben ontkend. Volgens het Vaticaan gaat het om een “reconstructie” van Franciscus’ uitspraken door Scalfari, en is het citaat uit La Repubblica geen getrouwe weergave van de woorden van de paus.

De 93-jarige atheïst Scalfari is medeoprichter van het dagblad. Volgens hem nodigde de paus hem uit op 27 maart naar Casa Santa Marta te komen. In het gesprek zou de paus volgens Scalfari hebben gezegd dat de zielen van berouwvolle zondaars “Gods vergeving ontvangen” en volgen zij de lijn van de zielen “die Hem aanschouwen”, terwijl zielen van mensen “die niet berouwvol zijn en dus niet vergeven kunnen worden, verdwijnen”.

De paus zou daar volgens Scalfari aan toegevoegd hebben: “De hel bestaat niet, de verdwijning van zondige zielen bestaat.”

Geen opname, geen aantekeningen

Het is niet de eerste keer dat Scalfari de paus telefonisch of tijdens een ontmoeting spreekt, noch dat er ophef over een daaropvolgende publicatie ontstaat. De journalist zelf heeft verschillende keren gezegd dat hij zijn gesprekken met de paus niet opneemt en ook geen aantekeningen maakt. Hij schrijft de artikelen, ook de aan de paus toegeschreven citaten, uit zijn hoofd.

In een verklaring na de publicatie schrijft het Vaticaan dat Franciscus Scalfari had ontvangen in een “privéontmoeting” om paaswensen uit te wisselen, maar dat hij “hem geen interview gaf”.

Scalfari’s artikel “is een product van zijn eigen reonstructie waarin de feitelijke woorden die de paus uitsprak niet geciteerd worden” “Geen citaten uit het hiervoor genoemde artikel zouden daarom beschouwd moeten worden als een getrouwe transcriptie van de woorden van de Heilige Vader.”

‘Zichzelf definitief uitsluiten van de gemeenschap met God’

De Catechismus van de Katholieke Kerk leert over de hel onder meer: “In doodzonde sterven zonder er berouw over gehad te hebben en zonder Gods barmhartige liefde te aanvaarden betekent uit eigen vrije keuze voor altijd van Hem gescheiden blijven. En het is deze staat van het zichzelf definitief uitsluiten van de gemeenschap met God en de gelukzaligen die men aanduidt met het woord ‘hel’.”

Paus Franciscus over de hel

De aan de paus toegeschreven uitspraken spreken ook de vele opmerkingen in preken en toespraken tegen, waarin hij het bestaan van de hel bevestigt.

In een ontmoeting met kinderen en tieners in een Romeinse parochie werd hem gevraagd naar het bestaan van de hel: “Als God iedereen vergeeft, waarom bestaat de hel dan?”

De paus wees de kinderen op het bestaan van een “zeer trotse engel” die “jaloers op God” was. “En God wilde hem vergeven, maar hij zei, ‘Ik heb je vergeving niet nodig, ik ben goed genoeg’. Dit is de hel: het is tegen God zeggen, ‘Zorg jij voor jezelf, want ik zorg voor mijzelf’. Ze sturen je niet naar de hel, je gaat er naartoe omdat je ervoor kiest daar te zijn. De hel is ver van God willen zijn omdat ik Gods liefde niet wil. Dit is de hel.”

In 2014 riep de paus maffialeden op zich te bekeren. “Bekeer je, er is nog tijd om niet in de hel terecht te komen. Die is wat je wacht als je voortgaat op dit pad.” (CNS)