In ongewoon scherpe bewoordingen hebben drie Amerikaanse opperrechters zich gedistantieerd van de weigering een gewetenszaak te horen.

Afgelopen week wees het Hooggerechtshof een verzoek af van enkele apothekers om wettelijke maatregelen van de staat Washington te toetsen aan de grondwettelijke gewetens- en godsdienstvrijheid. Die verklaarde het in 2007 illegaal wanneer een apotheker op grond van gewetensbezwaren weigert bepaalde medicijnen te verstrekken zoals de morning afterpil of RU486. Ook is het gewetensbezwaarde apothekers verboden cliënten door te verwijzen.

Werken onmogelijk

“Deze zaak is een onheilspellend voorteken”, schrijft Alito in zijn ‘dissent’, gesteund door Thomas en Chief Justice John Roberts.
“Aan de orde is regelgeving van de staat Washington die het een apotheker waarschijnlijk het werken onmogelijk maakt als hij of zij op religieuze gronden weigert bepaalde voorgeschreven medicijnen te verstrekken.”

Gebaseerd op vijandigheid

“Er zijn goede redenen om te twijfelen of de reglementen voor legitieme doeleinden werden aangenomen of die feitelijk zouden dienen”, aldus de drie opperrechters.
“Er is veel bewijs dat de impuls tot invoering van de maatregel voortkwam uit vijandigheid tegenover apothekers wier religieuze overtuigingen ten aanzien van abortus en anticonceptie uit de pas lopen met de heersende opinie in de staat.”

Geen tijd waard

“Toch heeft het Negende Circuit geoordeeld dat de regelgeving niet in strijd is met het eerste amendement en acht dit Hof de zaak zijn tijd niet waard. Als dit een teken is hoe zaken van godsdienstvrijheid de komende jaren worden behandeld, dan hebben degenen die godsdienstvrijheid hoog hebben reden tot grote zorg”, aldus Alito.

Doelgericht antireligieus

Tijdens een eerste gewonnen rechtszaak tegen de staat Washington bleek dat de opstellers van de wet van hogerhand onder zware druk waren gezet morele en godsdienstige bezwaren onmogelijk te maken. Ook doorverwijzing, dagelijkse praktijk in de Amerikaanse apothekersbranche, werd strikt verboden tenzij er geen morele of religieuze redenen aan te grondslag liggen.

Van tafel geveegd

De zaak tegen de staat Washington werd aangespannen door het gezin Stormans, dat een lokale supermarkt annex apotheek runt in Olympia in de staat Washington. Het kreeg daarin steun van enkele andere apothekers die in hetzelfde schuitje verkeren. Steunbrieven van apothekersorganisaties om de gewetenclausule te eerbiedigen werden terzijde geschoven, evenals het feit dat zich in een straal van 7,5 kilometer rond de nering van Stormans maar liefst dertig andere apothekers bevinden. (KN)