“Pasen zal vreemd zijn” nu er door het coronavirus geen kerkgang mogelijk is. Het laatste woord is echter “niet aan het kruis op ons pad”, maar aan “Christus, het Woord dat leven geeft”, schrijven de Nederlandse bisschoppen in hun paasboodschap.

Ze trekken daarin parallellen tussen de weg die Jezus aflegde naar zijn kruisdood en verrijzenis, en de situatie die ook Nederland de afgelopen weken doormaakte.

Zelfgemaakte zekerheden verdwenen

Zoals de leerlingen op Palmzondag “nog geen idee” hadden van wat er ging gebeuren, zo “hadden ook wij enkele weken geleden geen idee van wat onze wereld te wachten stond”, aldus de bisschoppen.

“We mogen rustig stellen dat de lijdensweek van Jezus ongevraagd en eigenlijk ongewenst ook in ons eigen leven is binnengedrongen. Onze zelfgemaakte zekerheden hebben in één klap plaats gemaakt voor onzekerheid, waarbij ook angst een rol speelt.”

Drastische inperking vrijheden

De coronacrisis heeft “onze opvattingen over onkwetsbaarheid en zelfbeschikking” doen wegvallen. “De vrijheden die we verworven dachten te hebben en de mogelijkheden die we als rechten zagen, ze worden in korte tijd drastisch ingeperkt.”

Fysieke afstand tot anderen

De bisschoppen wijzen op de verschraling van de menselijke nabijheid nu er aan social distancing moet worden gedaan.

“Nog veel schraler is de wereld van onze ouderen geworden; door de noodzakelijke beschermende maatregelen zullen zij zeker woestijnmomenten van eenzaamheid ervaren. En er is onzekerheid, omdat het voortbestaan van banen en bedrijven op de tocht staat.”

Op elkaar aangewezen

De crisis wekt ook positieve krachten op, zien ze: “Ineens realiseren we ons dat we op elkaar aangewezen zijn en dat we ons voor elkaar verantwoordelijk weten”, zoals “op Goede Vrijdag Johannes en Maria aan elkaar toegewezen werden” door Christus aan het kruis.

“Onder het kruis ontdekken we dat Christus ons aan elkaar schenkt als moeder en zoon, als broeders en zusters; dat Hij ons aan elkaars zorg toevertrouwt. We zijn als mensen op elkaar aangewezen.”

Achter dichte deuren

De leerlingen, vervolgen ze, sloten zich na Christus’ kruisdood angstig op. “Achter dichte deuren komen ze terecht in de stilte van Paaszaterdag”, die gekenmerkt wordt door “de ervaring van de broosheid van het bestaan en de onontkoombare dood. Ook wij gingen, uit welbegrepen eigenbelang, de laatste weken achter dichte deuren, in terechte voorzichtigheid en wellicht met bange gevoelens.” 

Als in de paasmorgen blijkt dat Christus’ graf leeg is, kunnen de leerlingen in eerste instantie “alleen maar de leegte constateren. Jezus’ lichaam ontbreekt”.

“Ook voor velen van u zal het een leegte, een gemis zijn dat u – uitgerekend met Pasen – de gave van Jezus’ lichaam in de Eucharistie niet kunt ontvangen. Jezus’ lichaam ontbreekt.”

Ook voor priesters een gemis

Ook voor priesters, die de Mis nu achter gesloten deuren vieren, is dat “een offer”, benadrukken de bisschoppen: “De gemeenschap van gelovigen, de kerkgemeenschap, ervaren we immers ook als lichaam van Christus. Om Eucharistie vrijwel alléén te vieren, betekent een vergelijkbaar gemis. We constateren allen die leegte en vinden er moeilijk woorden voor.”

‘Eeuwig leven voor ons allen’

De betekenis van het lege graf daagt de leerlingen pas als ze de verrezen Christus zien. Dan “zal hun duidelijk worden dat door lijden en sterven heen Christus de weg naar het eeuwig leven heeft gebaand. Eeuwig leven voor ons allen”.

De bisschoppen verwijzen naar het palmtakje, dat katholieken op Palmzondag achter een kruisbeeld steken. Dat frisse groen is “teken van ons geloof dat het kruis dat op ons pad komt niet het laatste woord heeft; dat het laatste woord Leven is, eeuwig Leven”.

Een Zalig Pasen, juist nu

“Ondanks alle onzekerheid en verdriet die ons overkomen, mogen we aan dat Woord vasthouden. Christus, het Woord dat leven geeft, leven in overvloed, is en blijft onze zekerheid. In die geest wensen wij u, ook en juist in deze dagen, een Zalig Pasen.”