Paus Franciscus wil met het erehoofd van de anglicaanse wereldgemeenschap, aartsbisschop Justin Welby, het door een hongersnood en burgeroorlog geplaagde Zuid-Soedan bezoeken. De bisschoppen van dat land hebben in een pastorale brief de noodklok geluid over de situatie.

“Mijn medewerkers wegen de mogelijkheid van een Zuid-Soedan-reis af”, zei de paus zondagavond tijdens zijn bezoek aan de anglicaanse Allerheiligenkerk in Rome, het eerste ooit door een paus aan die kerk. Een concrete datum voor de reis noemde hij niet.

Situatie Zuid-Soedan ‘zeer ernstig’

Een anglicaanse, een presbyteriaanse en een katholieke bisschop hadden hem om de reis met Welby gevraagd, aldus Franciscus. De huidige situatie in het jonge land is “zeer ernstig” maar de mensen willen vrede, vervolgde hij. “Samen werken we aan vrede.”

Eind oktober 2016 sprak de aartsbisschop van Juba, mgr. Paulino Lukudu Loro, al over de mogelijkheid van een pausreis naar zijn land.

Pastorale brief Zuid-Soedanese bisschoppen

In een pastorale brief wezen de katholieke bisschoppen van Zuid-Soedan er kort voor het weekeinde op dat de burgeroorlog en het “moorden, verkrachten, plunderen, ontheemd maken, de aanvallen op kerken en de vernietiging van bezit” in heel het land doorgaan.

‘Spooksteden’

Veel van het geweld wordt door zowel overheidstroepen als oppositiegroepen gericht tegen de burgerbevolking, schrijven de bisschoppen, die toevoegen dat er op sommige plaatsen “spooksteden” zijn ontstaan waar “behalve veiligheidstroepen en misschien leden van één factie of stam” niemand meer woont.

Zelfs in kerken of VN-kampen zijn vluchten niet altijd veilig. Hoewel de overheid zegt dat sommige plaatsen veilig zijn om naar terug te keren, aarzelen mensen om dat te doen. “Op plaatsen is de vernietiging aan ons omschreven als ‘verschroeide aarde’; wat hebben mensen nog om naar terug te keren?”

Er is sprake, schrijven de bisschoppen, van “een vorm van ‘collectieve bestraffing’ die onder de Conventies van Genève als oorlogsmisdaad wordt veroordeeld”.

‘Deze hongersnood is werk van mensen’

Met betrekking tot de voedseltekorten merken ze op dat er weliswaar op veel plaatsen te weinig regen is gevallen, maar dat “deze hongersnood het werk van mensen is, als gevolg van onveiligheid en slecht economisch beheer”.

De honger leidt vervolgens weer tot onveiligheid, “in een kwaadaardige cirkel waarin de hongerige mens, in het bijzonder als hij een geweer heeft, zijn toevlucht kan nemen tot plunderen om zichzelf en zijn gezin te voeden”.

‘Ondermijnd’

Ook merken ze op dat “sommige elementen” in de overheid de pogingen van de Kerk om bij te dragen aan lokale vredesovereenkomsten “niet verwelkomen”. Daardoor worden de overeenkomsten die op sommige plaatsen dankzij de Kerk zijn gesloten “gemakkelijk ondermijnd”.

‘Voor alle goede dingen, tegen het kwaad’

De Kerk, benadrukken ze, “is niet voor of tegen wie dan ook, noch de regering noch de oppositie. Wij zijn voor alle goede dingen – vrede, rechtvaardigheid, liefde, vergeving, verzoening, dialoog, wettelijkheid, goed bestuur – en wij zijn tegen het kwaad – geweld, moorden, verkrachting, marteling, plundering, corruptie, willekeurige gevangenneming, tribalisme, discriminatie, onderdrukking – ongeacht waar ze plaatsvinden en wie ze uitoefent.” (KNA/KN)