In zijn eerste toespraak in Hongarije – voor politieke leiders en diplomaten in Boedapest – prees de paus de inspanningen van het land om traditionele christelijke waarden te beschermen. Tegelijkertijd benadrukte hij dat deze waarden ook het ondersteunen van Europese eenheid, het verwelkomen van migranten en het werken aan het beëindigen van de oorlog in buurland Oekraïne omvatten.
De “hartstochtelijke zoektocht naar een politiek van gemeenschap en de versterking van multilaterale betrekkingen lijkt een weemoedige herinnering uit een ver verleden”, zei hij 28 april in zijn toespraak in het voormalige karmelietenklooster waar nu het kantoor van premier Viktor Orbán is gevestigd.
“Meer en meer”, zei de paus, “lijkt het enthousiasme voor de opbouw van een vreedzame en stabiele gemeenschap van naties te bekoelen, nu invloedzones worden afgebakend, verschillen worden geaccentueerd, het nationalisme toeneemt en steeds hardere oordelen en taal worden gebruikt in de confrontatie met anderen.”
Op de eerste dag van zijn bezoek bleef paus Franciscus grotendeels de wandelstok gebruiken in plaats van een rolstoel terwijl hij over de rode loper liep op de luchthaven van Boedapest en rond het presidentiële paleis waar hij ontmoetingen had met Orbán en de Hongaarse president Katalin Novák.
Novák heette paus Franciscus welkom bij de ontmoeting met vertegenwoordigers van de regering en de burgers en zei hem dat de Hongaren van hem een aanmoediging verwachten in hun streven om Europa “vreedzamer, democratischer en sterker” te maken.
“In de afgelopen 30 jaar”, vertelde ze hem, hebben Hongaarse katholieken, orthodoxen en protestanten hun krachten gebundeld in “de oecumene van het behoud van christelijke waarden”, in het bijzonder met betrekking tot huwelijk, gezinsleven en abortus.
In zijn toespraak vertelde paus Franciscus de aanwezigen dat de politiek wereldwijd tekenen vertoont van een “puberale agressie” die meer lijkt te gaan om het opwekken van emoties dan om het oplossen van problemen.
“Vrede zal nooit het resultaat zijn van het nastreven van individuele strategische belangen, maar alleen van beleid dat in staat is te kijken naar het grotere geheel, naar de ontwikkeling van iedereen: beleid dat aandacht heeft voor individuen, voor de armen en voor de toekomst, en niet alleen voor macht, winst en huidige vooruitzichten”, zei paus Franciscus.
Die aandacht, zei hij, moet ruimte laten voor de verschillende landen van de Europese Unie en de verschillende gemeenschappen binnen elke natie om hun eigen identiteit te laten gelden, maar niet ten koste van het denigreren of ontkennen van de rechten van anderen.
Paus Franciscus noemde enkele punten van overeenkomst met de regering van Orbán: de kritiek op de “zogenaamde gendertheorie”, die geslacht eerder als een sociale constructie beschouwt dan als een biologisch feit, en “reducerende opvattingen over vrijheid, bijvoorbeeld door een zinloos ‘recht op abortus’ als vooruitgang aan te prijzen, wat altijd een tragische nederlaag is” – iets dat hij opnieuw omschreef als “ideologische kolonisatie”.
“Voor wie christen is, kan de basishouding niet verschillen van die welke de heilige Stefanus aanbeveelt”
Tweet dit!
“Hoeveel beter zou het zijn om een Europa op te bouwen waarin de mens en zijn volkeren centraal staan”, zei hij. Ook prees hij het Hongaarse pro-gezinsbeleid dat echtparen aanmoedigt om kinderen te krijgen.
Maar paus Franciscus gebruikte ook de woorden van Stefanus, de 11e-eeuwse koning van Hongarije, om de aandacht te vestigen op het thema migratie, een belangrijk punt van verschil met Orbán, die sinds 2015 een strikt anti-migratiebeleid voorstaat.
De heilige koning, aldus de paus, zei tegen zijn volk: “Ik roep u op om gunst te bewijzen, niet alleen aan relaties en verwanten, of aan de machtigen en rijken, of aan uw buren en landgenoten, maar ook aan vreemdelingen en allen die tot u komen.”
Migratie, zei paus Franciscus, is een “verhit” onderwerp in de wereld van vandaag, maar “voor wie christen is, kan de basishouding niet verschillen van die welke de heilige Stefanus aanbeveelt”, een les die hij geleerd heeft van Jezus, “die zich identificeerde met de vreemdeling die verwelkomd moet worden” in Matteüs 25.
Paus Franciscus zei dat het “dringend” is dat Europa als geheel “veilige en legale manieren” bedenkt voor degenen die geweld, armoede en klimaatverandering ontvluchten om zijn grenzen binnen te komen.
Migratie kan niet worden ingedamd door een algemene houding van afwijzing, zei hij, “maar moet worden omarmd om ons voor te bereiden op een toekomst”.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
