Zeven dagen voor zijn vertrek voor wat hij een “boetvaardige” pelgrimstocht naar Canada noemde, zette paus Franciscus zondag de toon voor de reis. Hij zal zich opnieuw verontschuldigen bij inheemse groepen voor wat de katholieke Kerk hen misdaan heeft in het verleden. De meeste weerstand zal hij waarschijnlijk echter niet ontmoeten bij de inheemse bevolking, maar bij de Canadese regering.
Ervan uitgaande dat Franciscus gaat, zal het zijn eerste uitstapje zijn sinds problemen met zijn rechterknie hem eerder deze maand dwongen een reeks verplichtingen af te zeggen, waaronder een reis naar Zuid-Soedan en de Democratische Republiek Congo.
De paus begon zijn toespraak met de opmerking dat hij “als God het wil” op 24 juli zou vertrekken uit Rome.
“Beste broeders en zusters van Canada, zoals u weet zal ik vooral in de naam van Jezus onder u komen om de inheemse bevolking te ontmoeten en te omhelzen”, zei Franciscus.
“Nu ga ik een boetetocht maken waarvan ik hoop dat die, met de genade van God, kan bijdragen aan de weg van genezing en verzoening die al is ingeslagen”
Tweet dit!
“Helaas hebben in Canada veel christenen, onder wie ook leden van religieuze instellingen, bijgedragen aan een beleid van culturele assimilatie dat in het verleden de inheemse gemeenschappen op verschillende manieren ernstig heeft beschadigd”, zei de paus, sprekend vanuit een raam van het Apostolisch Paleis met uitzicht op het Sint-Pietersplein.
“Daarom heb ik onlangs in het Vaticaan verschillende groepen ontvangen, vertegenwoordigers van inheemse volkeren, aan wie ik mijn verdriet en mijn solidariteit heb betuigd voor het kwaad dat zij hebben geleden”, zei hij.
“Nu ga ik een boetetocht maken waarvan ik hoop dat die, met de genade van God, kan bijdragen aan de weg van genezing en verzoening die al is ingeslagen”, zei Franciscus en riep de gelovigen op om “mij met gebeden te vergezellen”.
Centraal in de controverses staan de door de regering opgezette en gefinancierde, maar door de Kerk beheerde kostscholen. Meer dan een eeuw lang bestonden die, en waren ze gericht op de integratie van de inheemse bevolking in de Canadese samenleving door hen uit hun eigen gemeenschappen te verwijderen. Deze volkeren zelf spreken van een “culturele genocide”.
“Met de kennis van nu kunnen we zeggen dat ze objectief negatief waren”, zo zegt de Braziliaanse priester Antonio Hofmeister, die in het Braziliaanse Amazonegebied diende en enkele jaren in Canada woonde voordat hij in het Vaticaan belandde. “Het idee was niet om de Canadese en inheemse cultuur te integreren, maar om hen te dwingen westerse waarden aan te nemen die hen vreemd waren.”
Kinderen werden door de bereden politie bij hun families weggehaald, zegt hij, en als leerlingen achtergelaten in kostscholen die werden geleid door de regering maar ook door verschillende religieuze instellingen, waaronder de katholieke Kerk.
“De regering had niet de personele middelen om de scholen te leiden, vandaar het verzoek om religieuze instellingen erbij te betrekken”, vertelt hij. “Maar vorig jaar laaide de zaak weer op door de vondst van ongemarkeerde graven in een van deze scholen die door de Kerk werden beheerd.”
Meer dan 150.000 kinderen van de First Nations, Métis en Inuit werden tussen de jaren 1870 en 1997 gedwongen om naar door de overheid gefinancierde residentiële scholen te gaan die werden beheerd door de katholieke, anglicaanse en andere kerken.
Paus Franciscus verwelkomde eerder dit jaar vertegenwoordigers van deze drie inheemse bevolkingsgroepen, eerst met elke groep privé en daarna met de drie samen, in een ontmoeting die live werd uitgezonden.
De paus pakte de problematiek van de residentiële scholen frontaal aan: “Luisterend naar uw stemmen kon ik mij inleven in en diep bedroefd zijn over de verhalen van het lijden, de ontberingen, de discriminatie en de verschillende vormen van misbruik die sommigen van u hebben ervaren, met name in de kostscholen.”
“Franciscus zal de eerste paus zijn die de poolcirkel bezoekt”
Tweet dit!
“Het is huiveringwekkend om te horen over de doelbewuste pogingen om een gevoel van minderwaardigheid bij te brengen, om mensen te beroven van hun culturele identiteit, om hun wortels af te snijden, en om na te denken over alle persoonlijke en sociale gevolgen die dit nog steeds met zich meebrengt: onopgeloste trauma’s die intergenerationele trauma’s zijn geworden”, zei hij.
Tijdens het bezoek van 24 tot 29 juli zal de paus Edmonton, Quebec City en Iqaluit aandoen.
“Jezus vertelt de apostelen om de wereld rond te gaan en het evangelie te verkondigen,” zegt Hofmeister. “Franciscus zal de eerste paus zijn die de poolcirkel bezoekt. Hij gaat naar een letterlijke periferie van de wereld. Het is een zeer belangrijke bestemming, niet alleen voor de inspanningen voor waarheid en verzoening, maar ook om het bewustzijn te vergroten over de ecologiekwestie en zijn encycliek Laudato Si’.”
Ondanks de uitdagingen die Franciscus tijdens zijn bezoek zeker zal tegenkomen, zegt de priester dat de publieke verontschuldiging van de paus door de meesten goed werd ontvangen, en dat de grootste hindernis misschien niet de inheemse volkeren zijn, aangezien de paus bereid is zichzelf te “vernederen” om verzoening te bevorderen.
Het echte probleem, aldus Hofmeister, zou wel eens de Canadese regering kunnen zijn onder leiding van premier Justin Trudeau. Die heeft publiekelijk een pauselijke verontschuldiging geëist, terwijl hij heeft gezegd dat hij “ontzet en beschaamd” is over wat de katholieke Kerk in de kostscholen heeft gedaan. Vandaag de dag heeft de regering een reeks wetten die de inheemse volken beschermen door middel van reservaten en compensatie. De Kerk is echter niet alleen bereid om compensatie te bieden, maar ook om aan verzoening te werken.
“Ik ben bevooroordeeld, want ik ben priester, maar ik zie dat de Kerk echt werkt aan verzoening, terwijl de regering dat niet doet”, stelt Hofmeister. “De agenda van de regering over veel kwesties, waaronder gezin en leven, staat vijandig tegenover die van de kerk.”
Volgens Hofmeister vreest de regering dat het pauselijk bezoek positiever voor de Kerk zou kunnen uitpakken dan zij aanvankelijk had voorzien.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
