In de persconferentie op zijn terugreis naar Rome sprak paus Franciscus over migratie, oecumene, het ontslag van de aartsbisschop van Parijs en de staat van de Europese democratieën – inclusief een ferme uithaal naar de EU: die doet “wat veel dictaturen probeerden te doen”.
Paus Franciscus stak zijn mening niet onder de vliegtuigstoelen of banken toen een journalist vroeg naar de betekenis van het christendom voor de samenleving. Hij verwees naar het EU-conceptdocument met richtlijnen voor ‘inclusieve communicatie’. Het document, inmiddels weer ingetrokken, beveelt EU-personeel aan om zoveel mogelijk woorden die voortkomen uit de christelijke traditie te vervangen door ‘neutrale’ woorden.
“Dit is een anachronisme”, reageerde de paus. “Dit is wat veel dictaturen in de geschiedenis hebben geprobeerd te doen: denk aan Napoleon, denk aan de nazi- en communistische dictatuur, het is een manier van verdunde laïciteit, gedestilleerd water. Dit is iets dat in de loop van de geschiedenis niet is gelukt.”
“De Europese Unie moet de idealen van de grondleggers, idealen van eenheid en van grootsheid, ter hand nemen”, aldus de paus. “Maar pas op voor ideologische kolonisatie. Dit zou landen kunnen verdelen en de Europese Unie ten val kunnen brengen.”
De EU mag dat niet standaardiseren, “dat is niet de bedoeling. Elk land heeft zijn eigen bijzonderheden, maar elk land staat open voor anderen. De Europese Unie: super unitatem sua, solidariteit van de broeders in een gemeenschap van broeders die de eigenheid van elk land respecteert”.
Nationale waarden, culturen en tradities moeten niet worden opgeofferd of “verwaterd” in een zoektocht naar eenheid die gemakkelijk uniformiteit zou kunnen worden – dit kan democratieën in gevaar brengen, aldus Franciscus.
Een andere bedreiging voor de democratie ziet de paus in populisme. “Dat begint her en der al zijn tanden te laten zien. Ik denk aan een groot populisme van de vorige eeuw, het nazisme. Door het verdedigen van nationale waarden, zo werd gezegd, slaagde dit populisme erin om het democratische leven te vernietigen, ja zelfs tot de dood van mensen, te vernietigen en een bloedige dictatuur te worden.”
De paus riep op tot meer harmonie binnen de EU op het vlak van migratie. “Elke regering moet duidelijk zeggen: ‘Ik kan er velen ontvangen.’” Als een overheid niet in staat blijkt om die migranten te begeleiden en helpen bij hun integratie, dan moeten de overheden met elkaar in gesprek gaan.
“Denk aan Cyprus. Denk aan Griekenland. Denk aan Lampedusa. Denk aan Sicilië. Immigranten komen er aan en er is geen harmonie tussen alle landen van de Europese Unie om ze te verdelen en op te vangen. Deze fundamentele harmonie ontbreekt.”
Om een voorbeeld te stellen laat de paus vijftig migranten overkomen naar Rome. Vijf jaar eerder nam hij ook al twaalf vluchtelingen mee uit Lesbos.
Verder sprak de paus over het ontslag van de Franse aartsbisschop Michel Aupetit. De aartsbisschop van Parijs bood dit eind november aan na beschuldigingen van een intieme relatie met een vrouw en kritiek op zijn vermeend autoritaire manier van leiding geven.
De paus zei dat hij het ontslag had aanvaard, niet vanwege zondig gedrag, maar omdat door alle roddels de reputatie van Aupetit ernstig beschadigd was. Hierdoor kon hij zijn bisdom niet meer goed leiden.
“Er was een fout van zijn kant, een schending van het Zesde Gebod, maar geen volledige schending, want het ging om kleine liefkozingen en massages die hij zijn secretaresse gaf.”
De paus benadrukte hierbij dat dit handelen van Aupetit “zondig” was, “maar het behoort niet tot de ernstigste zonden. De ernstigste zonden zijn geen zonden van het vlees”, maar zonden zoals trots en haat, vooral wanneer ze worden begaan door degenen die zich “engelachtig” voordoen.
Te veel mensen doen tegenwoordig alsof ze zondeloos zijn en eisen bijna dat hun bisschoppen dat ook zijn, terwijl “we allemaal zondaars zijn”. Ook Petrus was zondig, zei hij, en toch bouwde Jezus de Kerk op hem, een “nederige Kerk” die accepteerde dat iedereen zondig is.
Paus Franciscus vertelde de verslaggevers ook dat hij in december metropoliet Hilarion van Volokolamsk ontmoet, de ‘minister van Buitenlandse Zaken’ van de Russisch-orthodoxe Kerk. Hij hoopt dat dit zal leiden tot een ontmoeting tussen hem en patriarch Kirill van Moskou.
Bron: Vatican News
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
