Paus Franciscus is aangekomen op Cyprus, de eerste halte op zijn vijfdaagse reis, waarbij hij ook Griekenland bezoekt. Migratie en oecumene zijn de grote thema’s van deze reis.
Paus Franciscus’ eerste afspraak na zijn aankomst op Cyprus was in de maronitische Onze-Lieve-Vrouw-van-Genadekathedraal in de Cypriotische hoofdstad Nicosia. Daar had hij een ontmoeting met bisschoppen, priesters en religieuzen van drie verschillende katholieke riten – de Latijnse, Armeense en maronitische.
Deze kathedraal staat op een bijzondere plaats, namelijk de zogenaamde Groene Lijn: een militaire zone die het Turks-Cypriotische noorden en het Grieks-Cypriotische zuiden van Cyprus al veertig jaar van elkaar scheidt.
Paus Franciscus sprak tijdens deze bijeenkomst over zijn kijk op de Kerk in Cyprus. Volgens de paus past een “geduldige” Kerk het beste bij de situatie van het land: “een Kerk die zich niet laat afschrikken door verandering, maar nieuwigheden rustig verwelkomt en situaties in het licht van het Evangelie bekijkt.”
“De Kerk is een open ruimte, waar iedereen welkom is en samengebracht wordt door Gods genade en Zijn uitnodiging tot liefhebben”, sprak de paus. “Muren horen niet thuis in de Kerk, want zij hoort een gemeenschappelijk huis te zijn, een plaats van samenleven in diversiteit. Wie is de bron van eenheid in de Kerk? De Heilige Geest. En wie de bron van diversiteit in de Kerk? De Heilige Geest.”
Na deze bijeenkomst had paus Franciscus een ontmoeting met Nikos Anastasiadis, de president van Cyprus. De paus dankte daarbij Anastasiadis voor het warme welkom en vestigde daarbij de aandacht op de rol die Cyprus speelt als “kruispunt van beschavingen.”
Paus Franciscus sprak ook over de deling van Cyprus in zuid en noord; de Groene Lijn noemde hij een “vreselijke snijwond” die al tientallen jaren veel leed veroorzaakt. “Ik bid voor vrede op het hele eiland; daar hoop ik op”, zei de paus. Volgens hem is dialoog de sleutel tot vrede. Dat is een moeilijke weg met veel bochten, maar de enige weg die tot verzoening leidt. “Laten we hoop stichten door de kracht van daden, in plaats van door daden van macht”, zei de paus.
Ook uitte de paus de wens dat Cyprus naar haar geschiedenis van “ontmoeting en verwelkoming kijkt en daar de vruchten van plukt, om zo een samenleving te creëren die haar rijkdom in integratie vindt.”
Migratie lijkt het hoofdthema van deze pausreis te zijn. Griekenland heeft de afgelopen jaren een enorm aantal migranten zien arriveren: volgens Stichting Vluchteling ruim een miljoen sinds 2015. Cyprus ziet de migrantenaantallen fors toenemen met bijna veertig procent ten opzichte van vorig jaar.
Paus Franciscus is zeer begaan met het lot van migranten. Zijn opvattingen staan soms haaks op die van de Griekse en Cypriotische regeringen, die maatregelen hebben genomen om de toestroom van migranten in te perken: zo is er aan de Griekse grens soms sprake van ‘pushbacks’, waarbij migranten terug de Turkse grens over gestuurd worden.
“Het werk dat jullie hier doen, terwijl jullie nieuwe broeders en zusters uit andere werelddelen verwelkomen, is waardevol”, zei paus Franciscus tegen de aanwezigen in de maronitische kathedraal. Net als de apostel Barnabas, die volgens de Handelingen der apostelen van Cyprus afkomstig was, “moeten ook jullie een geduldige en attente kijk op het leven hebben. Jullie moeten zichtbare, geloofwaardige bewijzen van het geduld van God zijn; want Hij laat niemand in de kou staan, ver van Zijn liefdevolle omhelzing.”
Voordat de paus in Italië in het vliegtuig stapte, werd hij uitgezwaaid door een aantal migranten, waaronder enkele van de twaalf Syriërs die hij in 2016 meenam vanuit een vluchtelingenkamp op het Griekse eiland Lesbos. Ook op deze reis maakt paus Franciscus een dergelijk gebaar: deze keer krijgt een vijftigtal vluchtelingen op Cyprus hulp van de paus om naar Italië te migreren.
Verder zal de paus een oecumenische gebedsdienst houden met migranten in Nicosia en opnieuw een bezoek aan Lesbos brengen.
Daarnaast zal deze pausreis ook om oecumene draaien. In zowel Griekenland als Cyprus is het grootste deel van de bevolking orthodox. Op vrijdag ontmoet paus Franciscus aartsbisschop Chrysostomos II, hoofd van de Cypriotisch-orthodoxe Kerk en bezoekt hij ook de orthodoxe kathedraal van Nicosia. In Griekenland brengt de paus een bezoek aan de Ieronymos II, de orthodoxe aartsbisschop van Athene.
De katholieke gemeenschappen in beide landen zijn erg klein. Het bezoek van de paus is nadrukkelijk ook op deze katholieken gericht. Volgens Jerzy Kraj, generaal-overste van de franciscanen in Cyprus is het pausbezoek een uiting van “zijn wens om naar de periferieën te gaan, om kleine gemeenschappen te ontmoeten en te bemoedigen.”
“Bemoediging is een van de kernwoorden van deze pausreis omdat paus Franciscus ons bemoedigt”, aldus Kraj, “maar hij zal op zijn beurt ook bemoedigd worden door de aanwezigheid van de plaatselijke Kerk.”
De paus zal tot en met maandag op reis zijn. De eerste drie dagen brengt hij in de Cypriotische hoofdstad Nicosia door. Op zaterdag reist hij door naar Griekenland, waar hij zowel het eiland Lesbos als de hoofdstad Athene zal aandoen.
Bronnen: Vatican News, Crux, Catholic News Service
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
