Tijdens zijn bezoek aan België eind september ontmoette paus Franciscus plaatselijke jezuïeten. De inhoud van hun gesprek is inmiddels bekendgemaakt. De paus sprak met zijn ordegenoten over vrouwen in de Kerk, migratie in Europa en “nieuwe vormen van paganisme”.
Paus Franciscus neemt tijdens een buitenlandse reis altijd de tijd om plaatselijke jezuïeten te ontmoeten, aangezien hij zelf ook lid is van deze orde. Dat deed hij ook toen hij eind september België bezocht. Anderhalf uur lang sprak hij met 150 jezuïeten uit België, Nederland en Luxemburg.
De inhoud van die gesprekken wordt in de regel pas na een paar weken bekendgemaakt. La Civiltà Cattolica, het tijdschrift van de jezuïetenorde, heeft onlangs een verslag gepubliceerd.
Paus Franciscus beantwoordde tijdens de ontmoeting een tiental vragen. Een van die vragen ging over “de uitdaging om vrouwen een eerlijkere plek in de Kerk te geven”. Paus Franciscus antwoordde daarop dat hij het gesprek over vrouwen in de Kerk niet wil “beperken tot een gesprek over wijding”, waarmee hij mogelijk verwees naar de discussie over een mogelijke diakenwijding voor vrouwen.
Daarop noemde de paus een aantal voorbeelden van vrouwen die in de afgelopen jaren leidinggevende functies binnen het Vaticaan hebben gekregen. “We gaan verder op die weg, want dat gaat goed”, zei hij. “Dingen veranderen, dat kun je zien en voelen.”
Daarnaast sprak de paus over migratie en het belang van integratie. “Een migrant die niet integreert, komt slecht terecht, maar dat is ook funest voor de samenleving om hem heen.” Hij verwees daarbij naar de aanslagen op het vliegveld Zaventem in 2016, waar IS-aanhangers zestien mensen doodden. “Die tragedie kwam ook door een gebrek aan integratie.”
De paus ziet een belangrijke rol voor de Kerk in de omgang met migranten. “Europa heeft geen kinderen meer, het continent vergrijst. Het heeft migranten nodig om te verjongen; dat is een kwestie van overleven.”
Naast een gebrek aan kinderen kampt Europa ook met een gebrek aan roepingen. Ook dat thema kwam ter sprake; een van de aanwezige jezuïeten vroeg de paus hoe hij de toekomst van parochies ziet wanneer er niet genoeg priesters meer zijn.
“We mogen nooit evangelisatie verwarren met bekeringsdrang.”
“De gemeenschap is belangrijker dan de priester, want de priester is de dienaar van die gemeenschap”, aldus de paus. Hier kwam het thema van vrouwelijk leiderschap opnieuw ter sprake; de paus haalde het voorbeeld aan van een Peruaanse zustergemeenschap die zorgt voor gemeenschappen zonder priester. “Ze doen alles: ze preken, ze dopen – en als er uiteindelijk een priester komt, trekken ze weer verder.”
In de sterk geseculariseerde Lage Landen konden vragen over het verdwijnen van religie natuurlijk niet uitblijven. Paus Franciscus deelde daarop zijn observaties over “nieuwe vormen van paganisme” in de samenleving. Het gaat daarbij niet om heidense goden, maar “de wereld om ons heen” die verafgood wordt.
Volgens de paus kan de Kerk op die ontwikkeling antwoorden met “getuigenissen, dienstbaarheid en geloof”. Hij waarschuwt wel dat klerikalisme (het op een voetstuk plaatsen van gewijde gelovigen) dialoog in de weg kan staan. “Waar klerikalisme heerst, is geen dienstbaarheid. Daarom mogen we nooit evangelisatie verwarren met bekeringsdrang.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.