Paus Franciscus bezoekt van 12 tot 15 september eerst Hongarije en vervolgens Slowakije. Over het kortste onderdeel – de zeven uur in Hongarije – was vooraf het meeste te doen. Ook in Slowakije wachten de paus echter de nodige uitdagingen.
Paus Franciscus heeft zich voortdurend sterk uitgesproken tegen corruptie. Slowakije, waar hij het grootste deel van zijn reis zal zijn, heeft enkele tumultueuze jaren achter de rug met massale protesten en twee regeringen die vielen vanwege corruptie.
De vorig jaar aangetreden regering “bracht nieuwe hoop”, zegt jezuïet Vlastimil Dufka, die het koor dirigeert tijdens de pausmis van 15 september in bedevaartsoord Sastin. Recente wetgeving rond vaccinaties heeft echter tot nieuwe protesten en verdeeldheid geleid, ook binnen de Kerk.
“Van de ene op de andere dag en zonder enige voorbereiding, zei de bisschoppenconferentie dat de communie in de hand moet worden ontvangen in plaats van op de tong, wat in ons land ongebruikelijk was”, zegt Dufka. Daarnaast moesten deelnemers aan bijeenkomsten met de paus van de overheid gevaccineerd zijn, “wat voor velen onacceptabel is”.
De regel is inmiddels wat versoepeld: ook mensen met een recent negatief testresultaat of die in de afgelopen zes maanden van corona herstelden, worden toegelaten. De bisschoppen stemden in met de overheidsregels, omdat ze anders maar zeer beperkt mensen zouden mogen toelaten.
Ondanks de organisatorische uitdagingen is Franciscus’ bezoek volgens pater Martin Kramara, woordvoerder van de Slowaakse bisschoppen, een broodnodige herinnering aan de primaire missie van de Kerk – in het bijzonder de geplande bezoeken aan een daklozenopvang van de zusters van Moeder Teresa en de Slowaakse Roma-gemeenschap.
De paus, stelt de woordvoerder, wil de lokale Kerk en religieuze gemeenschappen herinneren aan “de belangrijke waarheid dat een levend geloof altijd verbonden moet zijn met actieve liefde in daden”.
Slowakije is “religieus, cultureel en politiek” gezien veranderd sinds het laatste pausbezoek, dat van Johannes Paulus II in 2003. Zo is het land meer geseculariseerd dan destijds.
Ook politiek gezien is er veel veranderd sinds onderzoeksjournalist Ján Kuciak en zijn verloofde in 2018 werden vermoord. Velen geloofden dat zij werden vermoord vanwege Kuciaks onderzoek naar corruptie in de regering en banden tussen de regerende sociaaldemocratische partij en de Italiaanse maffia.
Premier Robert Fico stapte datzelfde jaar op en werd opgevolgd door zijn vicepremier Peter Pellegrini – die werd afgezet nadat de ‘Partij van Gewone Mensen’, een anticorruptiebeweging, in 2020 een meerderheid van de parlementszetels won.
Pater Dufka denkt dat Franciscus’ bezoek aan de Mariabasiliek van Sastin – een belangrijk pelgrimsoord voor Slowaakse katholieken – zal helpen “om onze spirituele identiteit te versterken”. Ook denkt hij dat het pausbezoek “een nieuwe impuls zal zijn voor het versterken van de eenheid van de kerkelijke gemeenschap”, en hoopt hij dat het “aanvoelen van belangrijke accenten van paus Franciscus’ pontificaat versterkt zal worden, in het bijzonder de gevoeligheid voor de armen en ecologische zaken”.
Het pausbezoek begint zondag met een kort bezoek aan Hongarije. In Boedapest viert Franciscus de slotmis van het Internationaal Eucharistisch Congres – het hoofddoel van dit bezoek. Daarnaast ontmoet de paus president János Áder en premier Viktor Orbán, voordat hij diezelfde dag naar Bratislava in Slowakije vliegt.
De ontmoeting met Orbán en de korte duur van zijn bezoek – slechts zeven uur – waren onderwerp van veel speculaties. De Hongaarse premier zet zichzelf vaak neer als vaandeldrager van het Europese christendom. Zijn opvattingen, in het bijzonder die over immigratie, staan tegenover die van de paus, die het toenemende anti-migratiesentiment in Europa en elders veroordeelt.
“Dit is een pijnlijke waarheid”, zei Franciscus in 2019 tijdens een Mis voor de Werelddag van Migranten en Vluchtelingen. “Onze wereld wordt iedere dag elitairder, wreder richting de uitgeslotenen.”
Na zijn ontmoeting met Áder en Orbán in het Museum voor Beeldende Kunsten in Boedapest, ontmoet de paus de Hongaarse bisschoppen en vertegenwoordigers van andere christelijke Kerken en Joodse gemeenschappen in het land.
Volgens het CIA Factbook is 37,2 procent van de inwoners van Hongarije rooms-katholiek, 11,6 procent calvinist, 2,2 procent luthers en 1,8 procent oosters-katholiek. Volgens het Joods Wereldcongres wonen er in Hongarije naar schatting 75.000 tot 100.000 Joden – de grootste Joodse gemeenschap in Centraal-Europa. (Vertaling Peter Doorakkers)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
