In een wereld waar angst steeds meer de boventoon voert, zouden landen serieus werk moeten maken van nucleaire ontwapening. Die oproep deed aartsbisschop Gabriele Caccia, de permanente waarnemer van de Heilige Stoel bij de Verenigde Naties, tijdens een toespraak in New York. Ook dringt hij aan op regulering van kunstmatige intelligentie (AI).
Tijdens zijn toespraak op 8 april bij de VN-ontwapeningscommissie in New York noemde Caccia nucleaire afschrikking een gevaarlijke illusie. Hij riep staten op om toe te treden tot het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens. Dat verdrag werd in 2017 aangenomen door de VN en is bedoeld om kernwapens volledig uit te bannen.
Inmiddels hebben 94 landen het ondertekend. Van die landen zijn er 73 officieel partij. Grote kernmachten zoals de VS en Rusland – samen goed voor ongeveer 88% van alle kernwapens – blijven het verdrag echter negeren.
Volgens Caccia is de dreiging van een kernoorlog “opnieuw alarmerend dichtbij”. De verspreiding van massavernietigingswapens biedt volgens hem slechts “de illusie van vrede”. Elk gebruik ervan zou rampzalige humanitaire en ecologische gevolgen hebben. Die gevolgen maken geen onderscheid tussen strijders en burgers. Ze zouden ook toekomstige generaties schade toebrengen.
Naast nucleaire wapens waarschuwde Caccia voor de toenemende militarisering van technologie. Vooral AI vormt volgens hem een risico als deze niet goed gereguleerd wordt. Nieuwe technologieën kunnen zonder ethisch of juridisch kader leiden tot gewelddadige escalatie.
Hoewel AI-regelgeving niet direct onder de ontwapeningscommissie valt, kunnen daar wel richtlijnen ontstaan die bijdragen aan bredere internationale afspraken.
De aartsbisschop schetste een zorgwekkend beeld van de wereld. Volgens het Rode Kruis zijn er momenteel meer dan 120 gewapende conflicten gaande. Denk aan de oorlogen in Oekraïne en Gaza, burgeroorlogen in Myanmar en Soedan, opstanden in Afrika, en aanhoudend geweld in Afghanistan, Pakistan en Haïti.
Wereldwijd zijn defensie-uitgaven gestegen naar meer dan twee biljoen euro in 2024. Dat is meer dan 7% meer dan in 2023. Caccia waarschuwde dat deze toename niet alleen veel geld kost, maar ook ten koste gaat van dialoog, samenwerking en multilateralisme.
Hij citeerde paus Johannes XXIII uit diens encycliek Pacem in Terris (1963): “Als één land zijn militaire macht vergroot, voelen anderen zich gedwongen hetzelfde te doen.” Die dynamiek is vandaag volgens hem nog steeds zichtbaar. Het voedt wantrouwen en verdeelt de wereld. Daardoor raken we juist verder verwijderd van duurzame vrede.
Caccia sloot af met woorden van paus Franciscus. In een toespraak in januari benadrukte de paus het belang van diplomatie. Alleen door de dialoog aan te gaan, ook met moeilijke of onpopulaire gesprekspartners, kunnen we volgens hem de ketens van haat en wraak doorbreken.
De Heilige Stoel onderhoudt sinds 1957 diplomatieke betrekkingen met de Verenigde Naties. Als permanent waarnemer vertegenwoordigt Caccia sinds 2019 zowel de staat Vaticaanstad als de paus als het hoogste gezag van de katholieke Kerk.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
