<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Samenleving

Bisschop Van den Hout ziet actie als enige remedie tegen wantrouwen na aardbevingsrapport

Luuk van den Einden 27 februari 2023
image
Bisschop Ron van den Hout van het bisdom Groningen-Leeuwarden ziet veel geestelijke schade als gevolg van de jarenlange aardbevingsproblematiek in het Groningse gasgebied. Foto: KN - Jan Peeters

Een parlementaire commissie heeft geconcludeerd dat de Groningers structureel benadeeld zijn door de gaswinning. Naast opluchting heerst er veel wantrouwen jegens de overheid. Volgens bisschop Ron van den Hout kan het vertrouwen pas herwonnen worden “als mensen zien dat er iets gebeurt”.

Op vrijdag 24 februari werd in Zeerijp het langverwachte rapport over de Groningse aardgaswinning gepresenteerd. In bijna tweeduizend pagina’s beschrijft de parlementaire commissie achter het rapport hoe de belangen van de Groningers sinds 1963 structureel ondergeschikt bleken aan de winst die de aardgaswinning opleverde.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Uit het rapport blijkt dat geld boven veiligheid werd gesteld en het aardgasgebied duidelijk door de politiek genegeerd werd. Daardoor werd er niet adequaat gereageerd op de problemen die aardbevingen in het gasgebied veroorzaakten, zoals schade aan huizen en psychische problemen bij bewoners. Nederland heeft een “ereschuld” aan Groningen, aldus de commissie.

Schrijnende discrepantie

Bisschop Ron van den Hout van het bisdom Groningen-Leeuwarden heeft het rapport met interesse doorgenomen. Daarbij viel hem een groot verschil op tussen “wat er onder de bodem gedaan wordt door de oliemaatschappijen en de overheid en wat bovengronds beleefd wordt door de Groningers in het aardbevingsgebied”, zegt hij. “Die discrepantie is zo groot dat er geen communicatie tussen die twee entiteiten was. Dat vond ik heel schrijnend.”

Tegelijkertijd biedt het rapport de Groningers weinig nieuws, aldus de bisschop. “In dit rapport staat wat we eigenlijk allemaal wel al wisten.” Decennialang hielden de verantwoordelijken vol dat de aardbevingen in het gebied niet noodzakelijk door de gaswinning veroorzaakt werden. “Een gezond mens met een gezond verstand wist dat die twee zaken met elkaar te maken moeten hebben. Nu wordt dat eindelijk toegegeven.”

Kerk en Aardbeving

De kerkgemeenschappen in het gebied richtten een aantal jaar geleden het Platform Kerk en Aardbeving op, om met elkaar van gedachten te wisselen over hoe de bewoners te ondersteunen. Namens het bisdom maakten pastoraal werker Nelly Hamersma en opbouwwerker Johan Klaassen deel uit van het initiatief. “Het platform zag dat de nood onder de mensen zo groot is dat er apart aandacht voor moest komen”, legt bisschop Van den Hout uit. “Daarom kwamen er geestelijk verzorgers om op ‘zingevingsniveau’ met mensen contact te hebben.”

“Je kunt wel praten over vertrouwen, maar vertrouwen bouw je langzaam op door goede dingen te doen.”
- Bisschop Ron van den Hout

In het kader van dat platform bezocht de bisschop enkele jaren geleden het aardbevingsgebied. Daar ontmoette hij mensen die hun eigen huis niet konden bewonen omdat de afwikkeling van de schade zo moeizaam ging. “Ik heb ook een wijk bezocht waar schade aan het ene huis wel vergoed werd en aan het andere niet. Dat zorgde voor veel sociale ongelijkheid en wrevel tussen de mensen.”

Diep wantrouwen

Uit het rapport – en de ontvangst daarvan – blijkt dat de aardbevingsproblematiek bij veel Groningers een diep wantrouwen jegens de overheid heeft opgewekt. In een reportage over de presentatie in Zeerijp meldt de NOS dat Groningers bang zijn dat het rapport in een la verdwijnt. “Ik verwacht dat Rutte met welgemeende excuses komt en met beloftes die voorlopig niet ingelost worden”, vertelt een inwoner van het plaatsje Garmerwolde.

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

Eerst zien, dan geloven is de teneur onder de Groningers. Volgens bisschop Van den Hout kan herstel van het vertrouwen alleen op gang komen wanneer de schade voortvarend wordt hersteld. “Dat is het belangrijkste: dat mensen zien dat de problemen serieus worden aangepakt met zo weinig bureaucratie. Als al het geld dat daarin omgaat voor de schade gebruikt was, waren we een stuk verder geweest en was er ook minder geestelijke schade geweest.”

“Dan zal langzaam het vertrouwen terug kunnen komen, maar alleen als mensen zien dat er iets gebeurt”, vervolgt hij. “Je kunt wel praten over vertrouwen, maar vertrouwen bouw je langzaam op door goede dingen te doen.”

‘Enorme opgave’

Volgens Mirjam Bikker, fractievoorzitter van de ChristenUnie, vraagt het rapport om een “zorgvuldig vervolg”. In haar reactie op het rapport laat ze weten in gesprek te willen met Groningers. “Juist in het licht van het herstel dat we zoeken, moeten de inwoners van Groningen kunnen zien dat dit rapport niet bij woorden blijft, maar daadwerkelijk een vervolg krijgt.”

“We moeten af van een systeem waarin mensen moeten vechten voor herstel van hun huizen.”
- Mirjam Bikker

Het is volgens haar een “enorme opgave” om het vertrouwen in Groningen te herstellen en recht te doen aan alle getroffen inwoners. “Het rapport laat zien hoe groot de schade op zoveel vlakken is. We moeten af van een systeem waarin mensen moeten vechten voor herstel van hun huizen.”

Menselijke maat

“Het is goed dat het onrecht en leed dat de Groningers is aangedaan zwart op wit staat”, melden plaatselijke en landelijke CDA-afdelingen in een gezamenlijk bericht. “Dat het zover heeft kunnen komen maakt ons diep bedroefd.”

https://www.kn.nl/donaties/

Ook de christendemocraten zien een grote klus voor de politiek om de ‘ereschuld’ in te lossen. “Niet alleen door het herstellen van de scheuren in onze muren, maar ook door het herstellen van de scheuren in de Groningse samenleving”, schrijft de partij. “De menselijke maat moet daarbij het uitgangspunt zijn. Dat kan alleen door Groningers nu definitief boven het gas te plaatsen.”

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.