De Vaticaanse archieven over het pontificaat van paus Pius XII zijn vanaf vandaag toegankelijk voor onderzoekers.
In de geheime Vaticaanse archieven ligt het merendeel van de documenten over paus Pius XII. Medewerkers hebben de laatste dertien jaar gewerkt aan het bijeenbrengen, categoriseren en toegankelijk maken van het materiaal.
Een klein deel van de documenten uit zijn pontificaat was al toegankelijk voor wetenschappers. Vanaf vandaag geldt dit voor alle documenten in de archieven, van zijn uitverkiezing in 1939 tot zijn dood in 1958.
In totaal hebben tot nu toe 150 onderzoekers een verzoek ingediend om materiaal van Pius’ pontificaat te mogen bestuderen. Onder wie onderzoekers van het Amerikaans Holocaust Memorial Museum en experts uit Israël, Duitsland en Rusland.
Omdat er niet voldoende ruimte beschikbaar is in de studiezalen en het aantal archiefmedewerkers beperkt is, beginnen niet alle aanvragers vandaag aan hun onderzoek. Een deel van de onderzoekers kan daardoor pas later dit jaar aan de slag.
Onderzoekers, vooral degenen die geïnteresseerd zijn in de relaties tussen katholieken en Joden, hadden het Vaticaan eerder gevraagd de archieven te openen om zo volledige studie mogelijk te maken naar het handelen van paus Pius XII tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Ze hopen er onder meer achter te komen wat de oorlogspaus wel of juist niet deed voor de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Paus Pius XII wordt er vaak van beschuldigd dat hij met opzet of uit lafheid gezwegen zou hebben over de Holocaust.
Paus Pius XII wordt er sinds het toneelstuk Der Stellvertreter uit de jaren zestig verweten niet voldoende voor de Joden te hebben gedaan en te hebben gezwegen over de Holocaust.
Kort na de oorlog werd hij vanuit Joodse hoek echter geprezen om zijn woorden en rol in het redden van Joden tijdens de Holocaust.
“De Kerk is niet bang voor de geschiedenis”
Tweet dit!
Toen paus Franciscus vorig jaar bekend maakte dat de archieven over Pius XII op 2 maart 2020 toegankelijk zouden worden gemaakt voor onderzoekers zei hij:
“De Kerk is niet bang voor de geschiedenis. In tegendeel, ze houdt ervan en zou er meer en beter van willen houden, net als ze van God houdt. Daarom open ik, met evenveel vertrouwen als mijn voorgangers, deze rijkdom aan documenten en vertrouw ze toe aan wetenschappers.”
De paus zei er destijds ook op te vertrouwen dat serieus en objectief historisch onderzoek op de juiste wijze de mooie, maar ook de moeilijke momenten van paus Pius’ pontificaat zal kunnen beoordelen.
De prefect van de Vaticaanse Archieven, mgr. Sergio Pagano, zei begin dit jaar dat hij op basis van wat hij had gezien, niet te verwachten dat er “enorm nieuwe” dingen gevonden zullen worden in de archieven.
Ook denkt hij niet dat er dingen over Pius XII zullen worden gevonden die de geschiedenis “op zijn kop” zullen zetten.
Pagano hoopt dat er diepgaand onderzoek gedaan zal worden naar de kritieke en de grote hoeveelheid hulp die de paus gaf aan de mensen die in grote nood verkeerden na de oorlog.
Het is de gewoonte dat het Vaticaan al het archiefmateriaal van een heel pontificaat op hetzelfde moment toegankelijk maakt. In 2006 besloot paus Benedictus XVI wetenschappers toegang te geven tot alle documenten van het pontificaat van paus Pius XI dat tot 1939 duurde. (KN/CNS)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
