<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Synode

Bisschop Hoogenboom blikt terug op synode: ‘Het grote werk begint nu pas echt’

Emma Koevoets 25 oktober 2024
image
De Utrechtse hulpbisschop Ted Hoogenboom. Foto: COMECE

Hulpbisschop Ted Hoogenboom blikt tijdens een persontmoeting terug op de tweede synodale bijeenkomst. Hij reflecteert op veelbesproken thema’s, zoals de rol van vrouwen en concrete stappen voor een missionaire en verwelkomende Kerk.

De slotzitting van de synode vindt morgenochtend plaats in de Paulus VI-audiëntiezaal, waar het einddocument zal worden voorgelezen. Hierna volgt een stemming, en zondag wordt de synode officieel afgesloten met een viering.

“Waar de eerste sessie vorig jaar ging over het ‘wat’ van een synodale Kerk, draaide deze sessie om het ‘hoe’. De focus lag op een missionaire Kerk die haar doelen effectiever kan bereiken”, legt Hoogenboom uit.

Rol van vrouwen

Een thema dat veel media-aandacht trok, was de wijding van vrouwen tot diaken. Donderdag gaf kardinaal Fernández uitleg over de voortgang binnen de werkgroep die zich specifiek richt op de rol van vrouwen in de Kerk. Fernández verduidelijkte de huidige stand van zaken. Ongeveer vijftig mensen waren aanwezig bij deze bijeenkomst, en “het werd als waardevol ervaren”.

Hij herinnerde eraan dat paus Franciscus eerder heeft aangegeven dat de tijd nog niet rijp is voor een definitieve beslissing over de wijding van vrouwen, vertelt Hoogenboom.

“Waar de eerste sessie vorig jaar ging over het ‘wat’ van een synodale Kerk, draaide deze sessie om het ‘hoe’.”

“Wat ik nu zie, is dat dit onderwerp serieus wordt opgepakt. Toch vind ik het niet gepast om nu een persoonlijk oordeel te geven, aangezien ik ook het standpunt van de Nederlandse Bisschoppenconferentie vertegenwoordig. Er is ruimte nodig om dit als bisschoppen gezamenlijk te bestuderen en een officiële positie te formuleren.”

‘Inclusiviteit begint met taal’

Het thema van de kerk als een verwelkomende gemeenschap is een rode draad tijdens deze synode, net als tijdens de vorige sessie. Tijdens de synode is inclusie breder besproken dan alleen gericht op LHBTQ-kwesties. “In het synodedocument bijvoorbeeld wordt LHBTQ niet expliciet genoemd. Het gaat om een bredere visie op inclusie, zoals hoe we mensen benaderen in liturgische taal”, aldus Hoogenboom.

“Ik sprak met een bisschop uit India die benadrukte hoe woorden mensen kunnen buitensluiten. Hij gaf het voorbeeld dat hindoes het als beledigend ervaren als zij als ‘niet-christenen’ worden aangesproken. “Inclusiviteit begint met taal en met een houding waarin we ons niet centraal stellen, maar de ander als gelijkwaardig benaderen.”

https://www.kn.nl/synode/

Hij voegt toe dat er ook ruimte voor respect en zorg is voor de LHBTQ-gemeenschap. “De Kerk erkent hen als naar Gods beeld en gelijkenis geschapen, wat betekent dat we hen met respect en zorg tegemoet treden, ook op parochieniveau en in andere pastorale settings. Wat de synode hier zegt, sluit goed aan bij de praktijk die in Nederland al in veel parochies wordt gehanteerd.”

Concrete stappen

Op de vraag welke concrete stappen de kerk nu moet nemen om synodaliteit structureel vorm te geven en zichtbaar te maken, antwoordt hij: “Ik verwacht bijvoorbeeld dat het kerkelijk recht op verschillende vlakken zal worden vernieuwd, zodat álle leden van het Godsvolk de mogelijkheid krijgen om bij te dragen aan besluitvorming.”

Een thema dat vaak ter sprake kwam, en dat we waarschijnlijk ook terug zullen zien in het slotdocument, is de versterking van pastorale raden, op verschillende niveaus – parochie, bisdom, nationaal en zelfs continentaal.

Daarnaast is er veel gesproken over de doop, communie en vormsel. “Het besef groeit dat deze initiatiesacramenten niet alleen om theoretische kennis gaan, maar ook om kerkelijke en sociale betrokkenheid”, vertelt Hoogenboom.

“Een nieuwe katholiek vertelde me dat hij zich na zijn toetreding enigszins een buitenstaander voelde. Daarom is het belangrijk om nieuwe katholieken verder te begeleiden, meer dan alleen door catechese of sacramentele voorbereiding.”

Vergrijzing en missie

In zijn bijdrage tijdens de synode heeft Hoogenboom zich gericht op enkele thema’s die hij in zijn werkgroep heeft ingebracht. “Ten eerste heb ik vergrijzing besproken en gepleit voor een woord van dank en bemoediging aan de ouderen binnen de Kerk, wereldwijd. De elf mensen in mijn werkgroep steunden dit voorstel volledig, en het idee is doorgegeven als wijzigingsvoorstel aan het secretariaat. Of dit terugkomt in het einddocument zullen we binnenkort zien.”

De missie van de Kerk staat centraal in zijn tweede punt. “Ik benadrukte dat de missie van de kerk drievoudig is en in de Eucharistie haar oorsprong vindt. Elke gedoopte is missionair geroepen en moet in zijn of haar dagelijks leven uiting geven aan dat geloof.”

Gezamenlijke inzet

Hoogenboom gelooft dat de missionaire roeping van de Kerk ook gezamenlijke inzet inhoudt voor de wereld en in het bijzonder voor de kwetsbaren onder ons, zoals vluchtelingen, de armen, en mensen die niet gehoord worden. “Ik was blij dat dit thema ook werd besproken in verschillende andere werkgroepen, die het thema ‘rechtvaardigheid’ als kernelement van de zending van de Kerk naar voren brachten.”

“Het synodale proces dat we sinds 2021 hebben doorlopen, eindigt niet met 2024. Sterker nog, het grote werk begint nu pas echt.”

Hoogenboom wijst erop dat zonder zichtbare veranderingen op korte termijn, de geloofwaardigheid van het synodale proces in het geding zou komen. “Ik verwacht dat het einddocument duidelijke, dringende adviezen aan de paus zal bevatten, zoals het betrekken van leden van het Godsvolk in besluitvorming via pastorale raden en het verhogen van de verantwoording en transparantie binnen de kerk.”

‘Eindigt niet hier’

27 oktober staat de volledige lezing van het slotdocument op de agenda. Hoogenboom concludeert: “Het synodale proces dat we sinds 2021 hebben doorlopen, eindigt niet met 2024. Sterker nog, het grote werk begint nu pas echt. De vraag is: hoe kunnen we de synodale missionaire kerk vormgeven in de parochies en bisdommen?”

https://www.kn.nl/nieuwsbrief/

Hij benadrukt de waarde van de Landelijke Werkgroep Synodaliteit in Nederland. “Voor zover ik weet, heb ik geen enkele bisschop ontmoet die zo’n landelijke werkgroep heeft zoals wij in Nederland. Dat vind ik bijzonder en belangrijk om te benadrukken. Deze werkgroep heeft in de afgelopen jaren veel gedaan en een waardevolle bijdrage geleverd.”

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.