De rol van vrouwen in de kerkgemeenschappen van het Amazonegebied kan een voorbeeld zijn voor kerken wereldwijd. Dat zei kardinaal Leonardo Steiner van Manaus, Brazilië. Volgens hem maakte de bisschoppensynode voor het Amazonegebied, die in 2019 in Rome bijeenkwam, de weg vrij voor de huidige synode over synodaliteit.
Voordat het synodale proces in 2021 begon, “waren we een Kerk met een missie, nu zijn we een synodale Kerk met een missie”, aldus de Braziliaanse kardinaal Leonardo Steiner tijdens een briefing van het Vaticaan op 15 oktober. “De synode over het Amazonegebied heeft geholpen om deze ervaring van synodaliteit en de deelname van iedereen te ontsluiten.”
Met slechts 172 priesters om ongeveer duizend gemeenschappen in de regio te bedienen, besprak de synode over het Amazonegebied specifieke zaken zoals de mogelijkheid om getrouwde mannen te wijden en het diaconaat open te stellen voor vrouwen als onderdeel van het uitbreiden van de rol van leken.
“Gedurende meer dan honderd jaar hebben de gemeenschappen in onze regio geleefd zonder de aanwezigheid van priesters”, aldus kardinaal Steiner, en toch, “bleven de gemeenschappen levend, georganiseerd, biddend en vierend op hun eigen manier.”
En dat mede dankzij de toewijding en het geloof van leken, en vooral vrouwen, voegt hij daaraan toe. “Vrouwen zijn degenen die de gemeenschappen vooruit hebben geleid en vandaag de dag leiden ze ook onze gemeenschappen. Onze kerk zou niet de Kerk zijn die ze is zonder de aanwezigheid van vrouwen.”
“Het is geen genderkwestie, het is gewoon een kwestie van roeping”
Bisschoppen in het Amazonegebied stellen nu voor aan sommige zeer afgelegen gemeenschappen “om sommige sacramenten, zoals de doop, te ontvangen en te kunnen vieren zonder de aanwezigheid van een priester”, vertelde hij. Als het aankomt op het dagelijkse ambt, “zijn veel van onze vrouwen echte diaconessen, zonder de oplegging van de handen te hebben ontvangen.”
Steiner zegt dan ook een voorstander te zijn van het in enige vorm herstellen van het vrouwendiaconaat dat volgens kerkhistorici in de vroege kerk ook bestaan heeft. “We moeten niet stoppen met nadenken over deze kwesties” als onderdeel van een voortdurende verkenning van de missie van vrouwen in de Kerk, zei hij.
“Het is geen genderkwestie, het is gewoon een kwestie van roeping, de roeping van vrouwen in de Kerk en in onze gemeenschappen.”
Sprekend over de kwestie van het toelaten van getrouwde mannen tot het priesterschap (de zogeheten viri probati), zei kardinaal Steiner dat dit voor sommige plaatsen “geen probleem zou zijn”.
Paus Franciscus “sloot de vraag niet af”, voegde hij eraan toe. De paus is zich er echter zeer van bewust dat dit elders problematisch is, en daarmee ook de eenheid van de Kerk zou bedreigen. “Daarom wilde hij die stap niet zetten”, aldus kardinaal Steiner.
De kardinaal zei dat de dialoog moet worden voortgezet op een manier die het belang van de lokale gemeenschap laat zien in plaats van alleen maar “naar de Kerk als geheel te kijken”.
“De Kerk bestaat alleen omdat er een gemeenschap is, en die kleine gemeenschap vormt de parochie, en de parochies vormen een bisdom en dan is er de universele Kerk. Misschien moeten we wat dieper ingaan op deze kwestie van ambtsdrager en gemeenschap zijn.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.