Om naar de Heilige Geest te luisteren, moeten leden van de Kerk naar elkaar luisteren en vooral naar degenen die gemarginaliseerd zijn. Dat zei paus Franciscus zaterdag tijdens zijn uitleg over de voorbereiding van de bisdommen op de synode over synodaliteit.
Dit betekent dat bijvoorbeeld “de armen, daklozen, jongeren die verslaafd zijn aan drugs, iedereen die door de samenleving wordt afgewezen, deel uitmaken van de synode”, omdat God zegt dat ze deel uitmaken van de Kerk, zei hij.
“Zo vaak worden de ‘afgewezenen’ de ‘hoekstenen’ en komen degenen die ‘ver weg’ zijn ‘dichtbij’. De gemarginaliseerden, de armen, de mensen zonder hoop worden gekozen tot het sacrament van Christus. Zo is de Kerk nu eenmaal.”
De paus sprak op 18 september met gelovigen van zijn bisdom – het bisdom Rome – in de audiëntiezaal van Paulus VI over het synodeproces, dat dient als voorbereiding op de bisschoppensynode in 2023.
In wezen, zei hij, zal het een periode van wederzijds luisteren zijn waarin iedereen – kardinalen, bisschoppen, priesters, religieuzen en leken – een leidende rol speelt en “niemand kan worden beschouwd als een simpele speler”.
Het doel is niet om ieders individuele mening te verzamelen, zei hij, maar eerder om te horen wat de Heilige Geest stilletjes – en misschien verrassend – door de ander zegt.
Dit vereist dat iedereen een dialoog aangaat op een manier die ‘familiaal’ is, waarbij iedereen zijn gemeenschappelijke menselijkheid erkent, verschillen verzoent en anderen de hand reikt om hen te ontmoeten en zich met hen te verbinden, aldus Franciscus.
“Een van de kwaden van de Kerk, eerder een perversie, is het klerikalisme dat de priester en de bisschop van het volk scheidt. Een bisschop en priester die niet verbonden zijn met het volk is een bestuurder, geen herder”, zei de paus.
De synodale reis vereist het bespreken van standpunten en verwachtingen die anders zijn. Het vraagt erom dat er gezocht wordt naar de mensen die vervreemd zijn, “om te luisteren, niet naar wat zij zeggen maar naar wat zij voelen, zelfs de beledigingen”.
“Sta jezelf toe (anderen) te ontmoeten en (door hen) ondervraagd te worden, laat hun vragen jouw vragen zijn, sta jezelf toe om samen te wandelen. De Geest zal je leiden”, zei de paus. “Wees niet bang om de dialoog aan te gaan en sta jezelf toe geschokt te zijn door de dialoog. Het is de dialoog van verlossing.”
“De Heilige Geest kent in zijn vrijheid geen grenzen, noch laat Hij zich beperken door voorkeuren”, zei hij. Als de parochie geen “exclusieve club is, dan raad ik aan om deuren en ramen open te laten”, zodat iedereen welkom is.
Niemand zou bang, ongeduldig of “rigide” moeten zijn bij het interpreteren van de moeilijkheden die zich voordoen, voegde hij eraan toe, zolang mensen open voor en volgzaam aan de Geest blijven.
“God heeft geen haast”, en Hij kan verder kijken dan de huidige omstandigheden en tegenstellingen, aldus Franciscus. Mensen moeten “de vrijheid van Gods handelen erkennen en (ervoor zorgen) dat er geen obstakels zijn die Hem ervan kunnen weerhouden de harten van mensen te bereiken”.
Na de dood en opstanding van Christus heeft God geen “vacuüm” achtergelaten dat moet worden opgevuld door mensen die erop staan zijn plaats in te nemen of die eisen dat de Kerk wordt gemodelleerd naar hun culturele of historische overtuigingen.
In plaats daarvan zond Jezus de Heilige Geest, die de “drive”, de kracht en het vermogen geeft om in woorden en daden te getuigen van Gods onvoorwaardelijke liefde en zijn immense en grenzeloze gastvrijheid, zei de paus.
Dit is het pad van de Kerk en een synodale Kerk beweegt zich in de wereld, wetende dat de Heilige Geest “met ons zal zijn”, voegde Franciscus toe.
“Er zullen altijd debatten zijn, God zij dank,” zei hij, “maar de oplossingen moeten worden gezocht door God en degenen onder ons te laten spreken: door te bidden en onze ogen te openen voor alles om ons heen; door een leven te leiden dat trouw is aan het Evangelie, en door het onderzoeken van de openbaring volgens een hermeneutiek van het pelgrimeren die begon in de Handelingen van de Apostelen en vandaag de dag nog voortduurt.”
Het lezen van het bijbelboek Handelingen kan ons “helpen door ons te laten zien dat gemeenschap de verschillen niet onderdrukt. Het is de verrassing van Pinksteren wanneer verschillende talen geen obstakel zijn”.
Het zal dankzij de Heilige Geest zijn dat mensen zich “thuis, anders, maar ondersteund kunnen voelen tijdens de reis”, voegde Franciscus toe.
In plaats van “hiërarchische monumenten op te richten”, zei hij, moet de Kerk ervoor zorgen dat iedereen zich onderdeel voelt van “één groot volk: ontvangers van goddelijke beloften, open voor een toekomst waarin iedereen kan deelnemen aan een feest dat door God is voorbereid”.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.