<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Synode

Synoderapport: ‘Vrouwen ervaren gebrek aan zichtbaarheid en waardering in de Kerk’

Selinde van Dijk-Kroesbergen 25 mei 2022
image
Foto: Lilia Macías - Cathopic

Het Netwerk Katholieke Vrouwen (NKV) overhandigde woensdag de uitkomst van een enquête onder 2238 vrouwen aan bisschop Gerard de Korte en professor Myriam Wijlens. Het is een bijdrage aan de ‘luisterfase’ van de synode over synodaliteit. Belangrijkste boodschap: vrouwen willen gezien en gehoord worden in de Kerk.

Het officiële document dat het netwerk indient, beslaat slechts twee pagina’s: een voorzichtig geformuleerde samenvatting en enkele adviezen. “We willen graag bruggen bouwen en de deur open houden”, zegt Laetitia van der Lans namens het netwerk.

“Gelijkwaardigheid van man en vrouw is niet per se hetzelfde willen zijn - het gaat erom dat ons aandeel en onze talenten zichtbaar zijn”
- Laetitia van der Lans

De samenvatting en aanbevelingen zijn opgenomen in het synoderapport waarin uitgebreider wordt ingegaan op de resultaten van het NKV-synodeproject Zij heeft een verhaal.

Uit alle bisdommen

Het NKV verspreidde digitale vragenlijsten om zoveel mogelijk vrouwen in de beschikbare periode in staat te stellen een bijdrage te leveren aan het synodale proces. 2238 vrouwen namen deel, van wie het merendeel (70%) in de leeftijdscategorie van 50-80 jaar valt. De deelnemende vrouwen komen uit alle zeven Nederlandse bisdommen. Hoe representatief de groepen per bisdom zijn, kan het NKV niet vaststellen.

Van der Lans: “We hebben niet gevraagd naar zaken als opleidingsniveau en nationaliteit. De enquête is via de parochies verspreid en we hebben vrouwen gevraagd het door te sturen naar andere vrouwen. De reacties geven ons de indruk dat vrouwen uit alle geledingen van de Kerk hebben gereageerd.”

https://www.kn.nl/abonnementen/

Hiernaast bespraken verschillende organisaties en groepen de vragenlijst van het NKV in eigen kring. Een verslag is als bijlage in het rapport toegevoegd.

Werk aan de winkel

Uit de enquête blijkt dat ruim een kwart van de ondervraagde vrouwen het als negatief ervaart om vrouw te zijn in de Kerk, terwijl zij dat als vrouw in de samenleving niet ervaren.

image
Laetitia van der Lans, lid van de synodewerkgroep van het Netwerk Katholieke Vrouwen Foto: KRO-NCRV

Naar de reden hiervoor is niet gevraagd. Wel blijkt dat vrouwen die regelmatig naar de kerk gaan, positiever zijn over vrouw-zijn in de Kerk, dan de vrouwen die niet meer bij de Kerk betrokken zijn.

Gelijkwaardigheid

“Uit veel reacties blijkt dat vrouwen een gebrek aan zichtbaarheid en waardering ervaren”, zegt Van der Lans hierover. “Als we het hebben over gelijkwaardigheid van man en vrouw, dan bedoelen we niet per se dat we hetzelfde willen zijn. Het gaat erom dat ons aandeel en onze talenten zichtbaar zijn. En hierdoor wordt de Kerk misschien ook beter zichtbaar in de samenleving.”

“Mannen in de Kerk hebben soms een blinde vlek voor de positie van de vrouw”
- Bisschop Gerard de Korte

Bijna de helft van de vrouwen die reageerden, ervaart vreugde in de Kerk en hecht veel waarde aan samenkomen, vieren en gemeenschap vormen. 41 procent ervaart enigszins vreugde in de Kerk, terwijl 13 procent van de respondenten zegt dat niet te ervaren.

Bisschop Gerard de Korte van Den Bosch zegt in een eerste reactie dat hij herkent dat er nog werk aan de winkel is in de Kerk. “Mannen in de Kerk hebben soms een blinde vlek voor de positie van de vrouw. Er is niet voor niets een referentschap Vrouw en Kerk. Ik wil werken aan de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen binnen onze geloofsgemeenschap.”

Vrouwelijke priesters en celibaat

Nagenoeg alle vrouwen die reageerden, hebben wensen voor verbeteringen. Die betreffen vooral de plaats en rol van vrouwen in de Kerk. De helft van de vrouwen draagt een breed scala aan oplossingen aan: van vrouwen priester laten worden tot meer ruimte voor leken tijdens vieringen. Ook worden afschaffing van het celibaat en gehuwde priesters genoemd.

image
Bisschop Gerard de Korte. Foto: KN - Jan Peeters

De bisschop klinkt dit niet nieuw in de oren. “Wanneer men over de toekomstige Kerk spreekt, komen ook deze geluiden naar voren. In onze huidige geloofsgemeenschap treffen we mensen aan die meer aandacht willen voor bidden, catechese en geloofsopvoeding. Tegelijkertijd zijn er mensen die juist meer op sociale thema’s en ethiek zitten. Het is goed dat we naar alle stemmen luisteren en dat aan Rome doorgeven.”

Leidinggevende functies

Wat Rome daarmee gaat doen, kan hij niet voorspellen. “De paus zet zich erg in om vrouwen meer op leidinggevende posities te krijgen. Zo besloot hij onlangs nog dat vrouwen ook een dicasterie mogen besturen.”

“Als er iets gaat veranderen, dan zal dat niet de priesterwijding voor vrouwen zijn”
- Bisschop Gerard de Korte

De bisschop vertelt dat hij voor zijn eigen bisdom op zoek is naar nieuwe leden voor de Raad voor Economische Aangelegenheden (REA). Hij hoopt bij gelijkwaardige kwaliteit ook vrouwen te kunnen benoemen.

Priesterwijding vrouwen en viri probati

Vrouwelijke priesters verwacht de bisschop echter niet. “Ambten zijn nu gekoppeld aan wijdingen en wijdingen aan mannen. Als er iets gaat veranderen, dan zal dat niet de priesterwijding voor vrouwen zijn. Ik zou eerder verwachten dat men viri probati toelaat, dat wil zeggen dat gehuwde mannen priester worden gewijd. Na de Amazonesynode ging de paus er in zijn exhortatie Querida Amazonia niet op in. Maar hij laat ruimte voor een voortgaand gesprek”.

https://www.kn.nl/donaties/

Eigentijdser

Uit het rapport blijkt verder dat vrouwen het belangrijk vinden dat de Kerk wat eigentijdser wordt. Dat geldt aan de ene kant voor de kerkleer. Zo hopen veel vrouwen die reageerden op kerkelijke inzegening van homorelaties en het toestaan van een nieuw kerkelijk huwelijk na een echtscheiding.

Aan de andere kant hopen ze op een andere manier van vieren en Kerk-zijn. Genoemd worden begrijpelijker taalgebruik, modernere liedkeuze en aansprekendere preken. Ook willen ze een Kerk die meer betrokken is op en beter zichtbaarheid is in de maatschappij.

“Elke generatie moet over het geheim van God nadenken en spreken om verstening te voorkomen”
- Bisschop Gerard de Korte

Bisschop De Korte vindt het goed dat over dergelijke dingen gesproken wordt. “De leer van de drie-ene God zullen we nooit aanpassen. Maar elke generatie moet over het geheim van God nadenken en spreken om verstening te voorkomen.” Het christendom kent een levende traditie die zich door de tijd heen ontwikkelt. “Ook nu geldt dat de toekomst open is. Wie weet wat de Heilige Geest de Kerk nog laat ontdekken.”

> Zie ook kn.nl/synode

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.