Bij een persconferentie in het Vaticaan werd vrijdag een tussenstand gegeven van het door de paus ingezette synodale proces en vooruitgeblikt op de volgende fase. “Luisteren is het belangrijkst.”
“Niemand mag lijden onder het gevoel uitgesloten te zijn of niet gehoord te worden door de Kerk.” Dit is het beginsel dat ten grondslag ligt aan het synodale proces dat paus Franciscus in oktober vorig jaar lanceerde.
Een proces waarvan nu de tweede van in totaal drie fases ingaat: de continentale fase die tot 2023 duurt en waarin men wil luisteren naar iedere man en vrouw op aarde.
Het is met nadruk geen instrument om “choquerende dingen of veranderingen in de leer” door te voeren. Ook wil de synode geen democratie zijn “waarbij mensen stemrecht hebben en de meerderheid beslist” of waar holle frasen worden uitgewisseld die los staan van de dagelijkse realiteit.
Hoever staat het met het synodale proces en wat nu? Daarover vond vrijdag een persconferentie plaats in de Vaticaanse persruimte. Daarbij spraken de secretaris-generaal van de synode, kardinaal Mario Grech, de algemene rapporteur, kardinaal Jean-Claude Hollerich, de ondersecretarissen, zuster Nathalie Becquart en mgr. Luis Marín de San Martín, en de adviseur, pater Giacomo Costa.
Zij maakten de balans op van al het materiaal dat in de afgelopen bijna tien maanden is verzameld tijdens de eerste consultatiefase waarbij de gelovigen rechtsreeks betrokken waren.
Een enorme hoeveelheid documentatie waaruit een beeld naar voren kwam van “een levende Kerk, die behoefte heeft aan authenticiteit en genezing”, aldus kardinaal Grech. Hoewel de ontvangen samenvattingen nog grondig moeten worden bestudeerd en het “beginsel van raadpleging” niet in alle bisdommen altijd correct is toegepast, is wel duidelijk dat er op grote schaal is deelgenomen.
“Het was indrukwekkend om het enthousiasme en de creativiteit van al deze groepen mensen te aanschouwen. Vanaf de eerste weken was de Geest aan het werk”, zei Hollerich.
Bovenal waren mensen blij eindelijk te worden gehoord in hun eisen, verlangens, klachten en behoeften. Luisteren was dan ook het fundament van het werk dat bisdommen in vijf continenten bijna een jaar lang hebben gedaan.
“Veel mensen zeiden: dit is de eerste keer dat de Kerk ons vraagt hoe wij erover denken”, aldus pater Costa. Hij wees er ook op dat de raadplegingsfase wordt voortgezet.
“Veel gelovigen waren blij dat ze eindelijk werden gehoord”
Tweet dit!
Maar Costa verduidelijkte ook dat “de synode niet bedoeld is om alle problemen van de Kerk op een rijtje te zetten, maar om te begrijpen hoe we samen verder kunnen gaan om het Evangelie te verkondigen”.
Ook het document dat aan het eind van de volgende fase wordt opgesteld “zal geen samenvatting zijn van honderd of meer documenten, maar een instrument om de belangrijkste punten naar voren te brengen”. Die tekst zal vervolgens aan alle bisdommen en bisschoppenconferenties worden toegestuurd. “Wij willen niet herhalen wat reeds is gezegd, maar samen groeien.”
Ondersecretaris Marin noemde het synodale proces “onomkeerbaar en “rijk aan nuances”. Zuster Becquart legde weer de nadruk op het feit dat er in de afgelopen maanden een sterke betrokkenheid was van landen met moeilijke sociaal-politieke situaties.
Zowel opwindend als dramatisch noemde zij het, “om de synodesamenvattingen te lezen van landen als Nicaragua, Oekraïne, Haïti, Myanmar, Libanon, de Centraal-Afrikaanse Republiek. Om de verhalen lezen over alle initiatieven die zij ondanks alle obstakels hebben ontplooid in dit synodale proces”.
“Hun vreugde en verdriet, hun dromen en visies die op een openhartige manier worden verwoord, zijn een ervaring van de Geest die aan het werk is in het leven van christelijke gemeenschappen op alle continenten”, aldus Becquart.
Kardinaal Grech zei veel van deze eerste fase te hebben geleerd: “Ik heb gezien hoe de Kerk op weg gaat met de lijdende mensen, met de armen en de gemarginaliseerden. Een Kerk die de lasten, de uitdagingen van de mens draagt, op zich neemt.”
Een aantal Amerikaanse journalisten van conservatieve kranten vroeg specifiek naar de mogelijke veranderingen die de synode zou kunnen brengen. Daarop antwoordde kardinaal Hollerich: “Laten we eerlijk zijn. In de Kerk is er een rechts en een links, maar het beeld is dat wij met Christus op weg zijn. Sommigen rechts, sommigen links, sommigen vooruit, sommigen achteruit. Het gaat erom naar Christus te kijken, ook naar anderen te kijken en naar mensen die een tegenovergestelde positie innemen dan de mijne.” Wat nodig is, zei hij, is “een synodale bekering”.
In dezelfde lijn antwoordde Hollerich over de kerkelijke leer ten aanzien van homoseksuelen. “Ik geloof volledig in de traditie van de Kerk. En wat belangrijk is in dit proces is niet een verandering van de leer, maar luisteren, naar iedereen.”
Als er al sprake is van een verandering in de Kerk, betreft die een verandering van houding om “een Kerk te zijn waar iedereen zich thuis kan voelen”.
Hollerich voegde daaraan toe: “Ik ben er niet voor om welke leer dan ook te veranderen. Ik ben voor een Kerk waar werkelijk iedereen zich welkom kan voelen. Als we de deur voor mensen sluiten, drijven we sommige mensen tot wanhoop.” (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
