Ruim 2700 geestelijken verbleven in concentratiekamp Dachau. Onder hen was de zalige Titus Brandsma, wiens gedachtenis de Kerk vandaag viert. 75 jaar geleden, op 26 juli 1942, werd hij met een dodelijke injectie door de kamparts vermoord.
Titus Brandsma wordt met naam genoemd in de recente uitgave The Priest Barracks, over de seminaristen, priesters, monniken, ruim honderd dominees en enkele orthodoxe geestelijken die tussen 1938 en 1945 korter of langer in het Zuid-Duitse kamp werden opgesloten. Velen overleefden dat niet.
Er waren enkele barakken speciaal voor hen ingericht. De Vaticaanse diplomatieke dienst kreeg gedaan dat er in ieder geval een kapel kwam, zodat de Mis gevierd en bijgewoond kon worden.
Auteur Guillaume Zeller telde in totaal 63 Nederlanders onder de naar Dachau gedeporteerde geestelijken, van wie er zeventien zouden omkomen.
Titus Brandsma, schrijft hij, was “wellicht de bekendste” van de naar Dachau gedeporteerde Nederlanders: “Vanaf het begin tegenstander van het nazisme, rebelleerde deze broze, kleine man heel vroeg tegen de antisemitische maatregelen, in het bijzonder het ontslaan van Joden van scholen en universiteiten. Aangezien hij sterke invloed uitoefende op de katholieke pers in zijn land, stelde hij een donderende brief samen die journalisten opriep alle bemoeienis van de bezettingsmacht met hun publicaties af te wijzen.”
Het was die brief die de bezetters ertoe bracht om Brandsma op te pakken.
Bang aangelegd was hij niet. In 2008 sprak Katholiek Nieuwsblad met de toen 92-jarige karmeliet Constant Dölle. Hij zag Titus kort voor zijn arrestatie nog, “en wij hebben hem ook gezegd: ‘Duik toch onder, straks pakken ze je nog op. Niet teruggaan naar Nijmegen.’ Maar hij was daar heel rustig onder: ‘Ik heb dat nu eenmaal op mij genomen en ik ga nu niet gauw een veilige plek zoeken.’ Er sprak ook een rust uit. Zo moet het gebeuren, of er gevaren zijn of niet”.
Dat zijn werk hem veel zou kunnen kosten, besefte Titus mogelijk eerder al, toen hij concludeerde: “Wie de wereld voor Christus wil winnen, zal de moed moeten hebben ermee in conflict te komen.”
Titus Brandsma werd in 1985 door paus Johannes Paulus II zalig verklaard. Dagblad Trouw meldde deze week dat er in Rome onderzoek wordt gedaan naar een mogelijk wonder op voorspraak van Brandsma. Als dat erkend wordt, ligt de weg naar heiligverklaring van de Friese monnik open.
De Engelse vertaling van Guillaume Zellers boek, voluit getiteld The Priest Barracks – Dachau 1938-1945, is uitgegeven bij het Amerikaanse Ignatius Press.
> Het volledige verhaal ‘Hij durfde met de wereld te botsen’ over Titus Brandsma is te lezen via kndigitaal.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
