Het boek Wie zeggen de mensen dat Ik ben, geschreven door Willem Jan Otten en geïllustreerd door Paul van Dongen, heeft de Belgische prijs voor Religieuze of spirituele boek 2024 gewonnen. “Ik ben er heel blij mee en enorm vereerd”, reageert Otten op het nieuws.

Helaas kon Willem Jan Otten niet aanwezig zijn bij de uitreiking vanwege persoonlijke omstandigheden. “En dat spijt me echt. Maar ik ben ontzettend blij met deze prijs, dat kan ik niet anders zeggen.”

Otten vindt het vooral bijzonder dat de prijs uit een theologische hoek komt: “Ik ben zelf geen theoloog, en daarom voelt deze erkenning extra bijzonder. Voor mij zijn mijn essays gewoon literaire stukken, die ik schrijf als essayist en dichter. Het is heel fijn dat met deze prijs wordt erkend dat schrijven over geloof ook een vorm van literatuur is.”

De schrijver wil ook graag uitgeverij Skandalon en Halewijn prijzen: “Ik vind het bewonderenswaardig dat zij, als theologische uitgeverij, het lef hebben gehad om een niet-theologische schrijver op te nemen. Dat getuigt van moed.”

‘Wie is Christus?’

Het boek Wie zeggen de mensen dat Ik ben is ontstaan tijdens de coronaperiode, toen Otten voor Katholiek Nieuwsblad aan de rubriek De Mis die we missen werkte. Het thema van Christus’ identiteit kwam voorbij. Dat inspireerde hem om in een volgende serie verder te onderzoeken hoe mensen, zonder expliciet Zijn naam te noemen, met de vraag ‘Wie is Christus?’ omgaan.

“Ik vroeg me af: wat zou mijn persoonlijke antwoord op die vraag zijn? En ik realiseerde me dat ik dat niet zomaar kon geven”, vertelt Otten. “Daarom besloot ik deze vraag verder te onderzoeken door te kijken naar de antwoorden van moderne kunstenaars van na Nietzsche, zoals literatoren, filmmakers, en zelfs kinderboekenschrijvers. Er zijn meer mensen mee bezig dan je denkt.”

‘Tamelijk orthodox’

Het schrijven van maar liefst 33 essays over dezelfde vraag was niet moeilijk, aldus Otten. “Ik had er vijftig of meer kunnen schrijven. Het is geen geforceerde onderneming geweest.” De jury waardeerde de veelzijdigheid van de essays, die verschillende gezichtspunten op hetzelfde thema belichten. “Mijn eigen antwoord op de vraag wie Christus is, is eigenlijk een soort optelsom van al die voorbeelden die ik in het boek geef”, voegt Otten toe.

De essayist en schrijver verwachtte niet dat het boek zo goed ontvangen zou worden. “Eerlijk gezegd vind ik dat theologen zich op dit moment veel te weinig bezighouden met wie Christus is. Daarom verbaast het me dat juist dat zo een christologisch boek uit theologische hoek wordt bekroond. Dat is helemaal niet de tendens in deze tijd. Het boek noemt dingen tamelijk orthodox bij hun naam; het is geen vrijzinnige theologie.”

Vruchtbare samenwerking

Otten is momenteel samen met Paul van Dongen bezig met de serie Onuitsprekelijke Verzuchtingen, die ook in de papieren weekeditie van KN verschijnt. “Net als bij mijn eerdere boeken ben ik ontzettend dankbaar dat KN me de kans geeft om in delen aan een boek te werken. Het wekelijkse publiceren in de krant geeft me een soort ritme.”

Hij omschrijft zijn samenwerking met Van Dongen als bijzonder vruchtbaar en diepgaand. “Dit is al het derde boek dat op deze manier ontstaat. Paul en ik praten veel over de inhoud van de series, dus het is veel meer dan dat hij alleen illustreert. Zijn illustraties – of illuminaties, zoals we ze noemen – vormen echt een integraal onderdeel van het werk.”

De samenwerking tussen Otten en Van Dongen is van lange duur. “Paul is al lange tijd een goede vriend van mij. We hebben vanaf het begin gesprekken gevoerd over geloof. Hij is een geloofsvriend, en die heb ik niet veel, want die zijn er niet zoveel.” Otten benadrukt het belang van de samenwerking: “De pagina’s in de krant, met het stuk en Pauls illustratie, zien er altijd prachtig uit. Vind je niet?”